DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Pit, Adriaan: De verzameling Hollandsch beeldhouwwerk in het Nederlandsch museum, te Amsterdam, [2]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.17408#0020
i6
herkennen, in de verzameling zijn twee bas-reliefs in ivoor van hem.
No. 55. Venus en den stervenden Adonis, niet gemerkt met
naam of monogram, maar gegraveerd door Mathijs Pool naar de teeke-
ningen van Harent Graat, in het werk: «Beeldsnijders Kunstkabinet,
door den vermaarden beeldsnijder Franeis van Bossuit in ijvoor gesnee-
den en geboctseert«, Amsterdam bij Matthijs Pool ij2j«. Links Adonis
stervende op den grond, achter hem een boom; Venus buigt zich over
hem, achter haar een zwevende Amor. Hoog M. 0.18, breed M. 0.125.
No. 56. Een vrouw, ten halven lijve, op een guitaar spelende,
de borsten ontbloot. Hoog M. 0.128, breed M. 0.094. Ofschoon niet
geteekend en niet voorkomende in het werk van Mathijs Pool, kan men
dit ivoor, wegens stijleigenschappen op naam van Bossuit zetten.
Bij Jan Baptist Xavery, geboren te Antwerpen in 1697 en ge-
storven aldaar in 1742, niettegenstaande hij het grootste gedeelte van
zijn leven in Noord-Nederland doorbracht, (Immerzeel vermeldt zijn
voornaamste werken) vindt men al even weinig Hollandsche eigenschappen
als bij Bossuit. De verzameling bezit van hem de volgende werken:
No. 57. Groep van gebakken aarde. Een stroomgod, naakt,
voorovergebogen, gezeten op een gekantelde urn, de rechter hand ge-
steund op de monding. Hoog M. 0.33. Gemerkt op het voetstuk: J. li.
Xavery. 1720.
No. 58. Schets voor het grafmonument van Luitenant Generaal
von Kriesheim te Heusdcn. Liggende op een sarcophaag, de rechter arm
rustende op kussens, de linker op de even opgetrokken linker knie. Met
langen pruik, in volle wapenrusting, met een breede sjerp om het
middel. Aan het voeteneinde zijn nog het onderlijf en de bcenen
van een naakten genius te zien, zeer geschonden. Voor den generaal
onder de rechter hand, welke op kussens rust, overblijfselen van een
hond, eveneens zeer geschonden. Alles is zeer schetsmatig behandeld.
De voorkant van de sarcophaag vertoont een boven afgerond vlak,
waarop aan de randen twee rijen wapenschilden zijn aangebracht.
In het midden boven de letters I). 0. M., beneden links geteekend:
I. B. Xavery 1728 F. Hoog M. 0.24, breed M. 0.29. De houding van
het beeld vertoont eenige varianten op het uitgevoerde in de graf-
tombe in de kerk te Heusden, waarvan in de verzameling een model
aanwezig is. Dit model, eveneens in gebakken aarde, met verf gebronst,
heeft aan het voeteneinde een helm, de linker hand houdt een cominando-
staf, rechter arm steunt niet op kussens doch op kanonnen. Het hondje
is weggelaten. Het model is voluit geteekend 1. B. Xavery 1728. K.
Toch twijfel ik of het wel van Xavery is. Het modelé verraadt dezelfde
hand als het kleine model van de figuur van Tromp, onder de schets
van Verhulst (No. 44) en als meer mij bekende dergelijke modellen,
alle zeer onpersoonlijk van doen. Ik vermoed, dat eertijds meer van
herkennen, in de verzameling zijn twee bas-reliefs in ivoor van hem.
No. 55. Venus en den stervenden Adonis, niet gemerkt met
naam of monogram, maar gegraveerd door Mathijs Pool naar de teeke-
ningen van Harent Graat, in het werk: «Beeldsnijders Kunstkabinet,
door den vermaarden beeldsnijder Franeis van Bossuit in ijvoor gesnee-
den en geboctseert«, Amsterdam bij Matthijs Pool ij2j«. Links Adonis
stervende op den grond, achter hem een boom; Venus buigt zich over
hem, achter haar een zwevende Amor. Hoog M. 0.18, breed M. 0.125.
No. 56. Een vrouw, ten halven lijve, op een guitaar spelende,
de borsten ontbloot. Hoog M. 0.128, breed M. 0.094. Ofschoon niet
geteekend en niet voorkomende in het werk van Mathijs Pool, kan men
dit ivoor, wegens stijleigenschappen op naam van Bossuit zetten.
Bij Jan Baptist Xavery, geboren te Antwerpen in 1697 en ge-
storven aldaar in 1742, niettegenstaande hij het grootste gedeelte van
zijn leven in Noord-Nederland doorbracht, (Immerzeel vermeldt zijn
voornaamste werken) vindt men al even weinig Hollandsche eigenschappen
als bij Bossuit. De verzameling bezit van hem de volgende werken:
No. 57. Groep van gebakken aarde. Een stroomgod, naakt,
voorovergebogen, gezeten op een gekantelde urn, de rechter hand ge-
steund op de monding. Hoog M. 0.33. Gemerkt op het voetstuk: J. li.
Xavery. 1720.
No. 58. Schets voor het grafmonument van Luitenant Generaal
von Kriesheim te Heusdcn. Liggende op een sarcophaag, de rechter arm
rustende op kussens, de linker op de even opgetrokken linker knie. Met
langen pruik, in volle wapenrusting, met een breede sjerp om het
middel. Aan het voeteneinde zijn nog het onderlijf en de bcenen
van een naakten genius te zien, zeer geschonden. Voor den generaal
onder de rechter hand, welke op kussens rust, overblijfselen van een
hond, eveneens zeer geschonden. Alles is zeer schetsmatig behandeld.
De voorkant van de sarcophaag vertoont een boven afgerond vlak,
waarop aan de randen twee rijen wapenschilden zijn aangebracht.
In het midden boven de letters I). 0. M., beneden links geteekend:
I. B. Xavery 1728 F. Hoog M. 0.24, breed M. 0.29. De houding van
het beeld vertoont eenige varianten op het uitgevoerde in de graf-
tombe in de kerk te Heusden, waarvan in de verzameling een model
aanwezig is. Dit model, eveneens in gebakken aarde, met verf gebronst,
heeft aan het voeteneinde een helm, de linker hand houdt een cominando-
staf, rechter arm steunt niet op kussens doch op kanonnen. Het hondje
is weggelaten. Het model is voluit geteekend 1. B. Xavery 1728. K.
Toch twijfel ik of het wel van Xavery is. Het modelé verraadt dezelfde
hand als het kleine model van de figuur van Tromp, onder de schets
van Verhulst (No. 44) en als meer mij bekende dergelijke modellen,
alle zeer onpersoonlijk van doen. Ik vermoed, dat eertijds meer van