DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Haverkorn van Rijsewijk, Pieter: Bijschrift bij de afbeelding van het Praalgraf in O. l. Vrouwe-Munsterkerk te Roermond
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.17408#0100
95
Oude Monumenten.
Bijschrift bij de afbeelding van het Praalgraf in O. L. Vrouwe-
Munsterkerk te Roermond.
Onder dc keizers Otto kwam de kunst van Oostelijk Europa tot
heerschappij over Westelijk Europa. De laat-Romeinsche, oud-Christelijke
kunst van Italië, door Karei de Grootc ingevoerd in de Germaanschc
landen, werd er verdrongen door de Byzantijnsehe, ten onrechte Ro-
maanschc gehecten, omdat men meende dat zij hoofdzakelijk de vrucht
van herinneringen aan de laat-Romeinsche periode was, terwijl niet
[talie maar Byzantium haar bakermat is geweest.
In de Nederlanden werden toen nog geen andere kunstwerken
gesticht dan kerken, en de Byzantijnsche stijl kende voor beeldhouw-
en schilderkunst geen ander emplooi dan tot versiering der ruimte.
Beeldhouwers en schilders waren toen slechts décorateurs. In de Ger-
maansche landen begonnen zij echter spoedig zelfstandig op tc treden,
en ontstonden zelfgedaehtc, individucele kunstwerken.
Het oudste beeldhouwwerk in ons land, dat van dit streven
getuigt, is het Praalgraf in 0. L. Vrouwc-Munsterkerk te Roermond.
Die kerk werd in 1218 gesticht door Gerard III, Graaf van Gelrc en
Zutfen. Zijne moeder Richardis, uit het van Scheyren-Wittelsbachsche
huis1), weduwe van Otto I, Graaf van Gelder, stichtte het Cistercienser-
vrouwenklooster te Roermond, en was zelve daarvan de eerste abdis,
van 1220 tot haar dood in 1231. Toen Gerard III op 21 October 1229
overleden was, liet zij dit praalgraf oprichten, waar het stoffelijk over-
schot van zijne vrouw op 5 Mei 1231 werd bijgezet. Het dagteekent
dus van 1230.
In 187 5 werd het hersteld «dank zij de milddadige belangstelling
van Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden.* Tot mijn grooten
spijt kan ik niet mededcelen hoe het was vóór die herstelling, daar ik
het vroeger niet heb gezien en te vergeefs elders dienaangaande inlich-
tingen heb gezocht.
Afgaande op den huidigen toestand, meen ik te mogen aannemen
dat het niet zooveel geleden had of het bood voldoende gegevens voor
eenc werkelijke herstelling en eischte het geen fantasie-bijwerk, dat zóó
licht het oorspronkelijke bederft.
1) Mr. L. A. J. W. Baron Sloct. Oorkondcnhoek de Graafschappen Gelre en Zutfen
tot op den slag van Woeringen 5 Juni 1288. 's Gravenh. 187a, deel 1 bl. 362.
Oude Monumenten.
Bijschrift bij de afbeelding van het Praalgraf in O. L. Vrouwe-
Munsterkerk te Roermond.
Onder dc keizers Otto kwam de kunst van Oostelijk Europa tot
heerschappij over Westelijk Europa. De laat-Romeinsche, oud-Christelijke
kunst van Italië, door Karei de Grootc ingevoerd in de Germaanschc
landen, werd er verdrongen door de Byzantijnsehe, ten onrechte Ro-
maanschc gehecten, omdat men meende dat zij hoofdzakelijk de vrucht
van herinneringen aan de laat-Romeinsche periode was, terwijl niet
[talie maar Byzantium haar bakermat is geweest.
In de Nederlanden werden toen nog geen andere kunstwerken
gesticht dan kerken, en de Byzantijnsche stijl kende voor beeldhouw-
en schilderkunst geen ander emplooi dan tot versiering der ruimte.
Beeldhouwers en schilders waren toen slechts décorateurs. In de Ger-
maansche landen begonnen zij echter spoedig zelfstandig op tc treden,
en ontstonden zelfgedaehtc, individucele kunstwerken.
Het oudste beeldhouwwerk in ons land, dat van dit streven
getuigt, is het Praalgraf in 0. L. Vrouwc-Munsterkerk te Roermond.
Die kerk werd in 1218 gesticht door Gerard III, Graaf van Gelrc en
Zutfen. Zijne moeder Richardis, uit het van Scheyren-Wittelsbachsche
huis1), weduwe van Otto I, Graaf van Gelder, stichtte het Cistercienser-
vrouwenklooster te Roermond, en was zelve daarvan de eerste abdis,
van 1220 tot haar dood in 1231. Toen Gerard III op 21 October 1229
overleden was, liet zij dit praalgraf oprichten, waar het stoffelijk over-
schot van zijne vrouw op 5 Mei 1231 werd bijgezet. Het dagteekent
dus van 1230.
In 187 5 werd het hersteld «dank zij de milddadige belangstelling
van Z. K. H. Prins Frederik der Nederlanden.* Tot mijn grooten
spijt kan ik niet mededcelen hoe het was vóór die herstelling, daar ik
het vroeger niet heb gezien en te vergeefs elders dienaangaande inlich-
tingen heb gezocht.
Afgaande op den huidigen toestand, meen ik te mogen aannemen
dat het niet zooveel geleden had of het bood voldoende gegevens voor
eenc werkelijke herstelling en eischte het geen fantasie-bijwerk, dat zóó
licht het oorspronkelijke bederft.
1) Mr. L. A. J. W. Baron Sloct. Oorkondcnhoek de Graafschappen Gelre en Zutfen
tot op den slag van Woeringen 5 Juni 1288. 's Gravenh. 187a, deel 1 bl. 362.