Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Zubrzycki, Jan S.
Wit Stwosz w Norymberdze: (dopełnienia książki: "Arcydzieła Wita Stwosza") — Lwów, 1933

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.13467#0040

DWork-Logo
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
34

Jest to prawda bardzo ważna, że wieszczowie polscy i my-
śliciele, jako mędrcy, dali wyraz pomnikowy sile boskiej,
która żyła w narodzie od dawna i którą zowiemy Powo-
łaniem z Objawienia. Jeżeli Polacy podnosili w górę
szable w kościele i ozdabiali się skrzydłami orlemi to nie
wynikało to z dzikości naszej w obec cywilizacji, lecz prze-
ciwnie z polotu duchowego i serdecznego, jaki nakazywał
dziejom podnoszenie się człowieka do Anielstwa. To, co Kra-
siński w „widzeniach" swoich rozwinął, to żyło przed stó-
leciami w duchu Polski i objawiło się najpierw za pomocą
sztuki pięknej. I jako Bóg nas stworzył, tak i my tworzyliśmy:

„By z wewnątrz nas samych wyprowadzać światy,
By prząść Mu, jak nam uprządł, widomości szaty".

(Z. Krasiński).

Nie tak to jest, jak nas uczą, że chwytaliśmy z zewnątrz
co tylko się dało, bowiem miłość i tęsknota ku doskonałości
właśnie u nas z wnętrza jaźni wyprowadzała światy „dla
widomości szaty". Pierwiastki sztuki rozwinęły się
W Polsce już w czasach przedawnych. Taki znak wzniosły, jak
„koło mir" był znany na wiele wieków przed Chrześcijań-
stwem. Ks. dr. T. Kruszyński w dziele: „Dzieje sztuki staro-
chrześcijańskiej" podaje na str. 187. jako ryc. lii. głowicę
z wysp Briońskich, na której po 4. bokach widzimy cztery
koła z krzyżami. (Rys. 7. str. 33.). Są to „koło miry" jako
znaki „widomości", świadczące o wysokiem podniesieniu
ducha w narodzie Sławjańskim albo Sarmackim, jak go
dzieje stare zowią. Tak samo wzór z przeźrocza okiennego
w Grado (rys. 8. str. 35.) pochodzi wyraźnie z „ką to mir a".
Wnęki dwie, na każdym boku ścian zewnątrz chrzcielnicy
„il Fon te" w Rawennie występujące, to nie znaki sztuki
niemieckiej, lecz to dwunałęcza nasze nadwiślańskie, od
niepamięci stosowane po zabytkach Europy. „Dwunałęcza"
w kanonach Ewangeliarza Jonathama w Książnicy Watykań-
skiej nie należą do sztuki włoskiej, lecz pochodzą ze sztuki
sarmackiej, wschodniej, greckiej, polskiej. (Ryc. 247. str. 364.
Ks. Kruszyński j. w.).

Arcymistrz Stwosz zdradzał już pierwiastkami sztuki
przynależność do Wschodu, aby uwiecznić „promienność
blasku" z jasności słonecznej bijącą. Rzeźba Matki Boskiej
 
Annotationen