Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Bandini, Angelo Maria
De obelisco Caesaris Augusti e Campi Martii ruderibus nuper eruto commentarius — Rom, 1750 [Cicognara, 2516]

DOI Page / Citation link: 
https://doi.org/10.11588/diglit.8409#0092

DWork-Logo
Overview
loading ...
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
66

de Augusti Cjes. Obelisco Cap. XI.

Agricola ' da Monfignor Mercati 1, dal Gru-
te ro 5, e da molti altri . La mi sura di qnejìo
piede , che fiojserva diviso in xvi. dita non del
tutto uguali ) si e ritrovata dal chiariamo P. Re-
villas * di parti Parigine mcccx ì . Il Signore
de Greaves ' asserisce, che il piede Statiliano
contiene parti cmlxxii. delle m , nelle quali
egli suppone diviso il piede di Londra. E perciò,
poiché di quejìe ne dà al piede di Parigi mlxviii. ,
si calcola, che il piede Statiliano conterrebbe par-
ti Parigine mcccx i . Lo che non difcorda se non in-
senstbilmente dalle varie mifure dell' antico piede
Romano , ridotte a parti, delle quali il piede di
Parigi ne contiene mcdxl.
Adunque il piede Statiliano , del quale ci sia-
mo serviti per ricavar la mifura del nojìro obelisco , e
per combinarla con quella, che ci da Plinio, contiene
secondo il Sig. De la Hire parti parigine
mcccxv.
secondo il Sig. Greaves mcccxiiit
secondo il P. Revillas mcccx {
L' altezza adunque dell' obelifco e
secondo Diodoro almeno piedi clxxx.
secondo Plinio p. lxxvi. e tre quarti,
secondo Publio Vittore p. lxxii.
seconda l' Anonimo Vaticano p. lxxxii.
e mezzo.
secondo un ahro esemplare della medesima
Biblioteca p. lxxv.
secor.do le odierne misure , ridotte al piede
Statiliano p. lxxv. in circa ,6.

Georgio Agricula 1 , a Michaele Mercato 1, a
Grutero 3, aliisque in lucem prodita . Pedis
hujusce magnitudinem , qui in xvi. digitos
non omnino sequales diviius occurrit , ex
partibus Parisìensìbus mcccx l conltare , a ci.
P. Revillas probatum est \ Greavius 5 adse-
rit Statilianum pedem esse partium cmlxxii. ,
qualium m , pes Londinensis juxta illum habet.
Ideoque cum ex hisce particulis , mlxviii.
pedi Parisiensi adscribat , inde eruitur Stati*
lianum pedem continere mcccx { partes Pari-
sienles . Quod quidem à variis Romani pedis
mensuris , ad partes redadlis , qualium Pari-
sinus pes mcdxl. continet , parum aut nihil
discrepat.
Itaque pes Statilianus , quem in obelisci no-
stri mensuris statuendis, iilque cum Plinii tex-
tu conciliandis adhibuimus, continet partes
parisienses
juxta De la Hire — mcccxv ,
juxta de Greaves — mcccxiii ■%
juxta P. Revillas — mcccx s
Altitudo itaque obelisci Campi Martii est
juxta Diodorum pedessaltem clxxx,
juxta Plinium p. lxxvi. cum dodrante,
juxta P. Victorem p. lxxii.
juxta Vaticanum anonymum p. lxxxii. se-
mis
juxta aliud ejusdem Biblioth. anonymum
exemflar p. lxxv.
juxta mensuras nuper compertas , & ad
Statilianum pedem redactas p. circi-
ter lxxv. 6 .
CA-

[i] Georgium *Agriculam non satis certam mensura-
rum & ponderimi rationem definiisse, licei multa poli
alios diligentius examinavcrit , & nova qua.'dam addide-
rit , monet Latinus Tom. I. Epist. pag. 386. In quodam
ejusdem *Agricul<s Libro, cui titulus De Ponderibus ,
Ì2n Mensuris , qui Florentias in Magliabecbiann extat Bi-
blioteca has msT. Latini Latinii notas occurrunt, ex qui-
bus coniicitur , ^/Igriculam non ea , qua debuerat dili-
genti a. , Romanum pedem exhibuisfe. Qui ( idest pes ) in
Vaticanis bortis in marmoreo mensoris monumento Jìgnatus,
excedebat particula signata L in calce addita hunc a
Georgio exscriptum . Deinde vero Lutecianum pedem
Agricula exhibet , digitis , atque unciis distinétum .
Poli quartum decimum digitum , linea ducra, altera hsec
Latini nota comparet . HaBenus pes R^omanus , qui e rat
in bortis vaticanis , ' ex quo excitatum quadrantal a me
eft , ^Amio mdlx 1 .J^owits inveni libras Lxxx. aquce conti-
nere : prteterea minores quoque mensuras , ut modii ,
congii , sextarii , bemitice , ceterafque omnes ad unguem
convenire Fannii legibus Tompeique : aridorumque
sonditi , ut tritici, ita cum Tlinii sondere , congrue-

re , ut bujus errores pudendi sacile appareant ; qui id
quod pojse sieri abfurdijjìmum eft , existimavit , tritici
modiu n etiam externi libras xxv. is* ultra pendere , cum
gravijsuna Italica fepe concujsa menfura ad xxiv. libras
vix umquampervenire pojjint i quod ego undique coaBis
gravijsimis triticorum notis experimento didici, aliisque
probavi mdlxiv.
(2) In V. ad V- Latini monitum animadversione .
(3) Tag.DCxxxiv.
(4) In cit. Dijsert.de Veteri l\omanorum Tede, inserta
Tom. III. Dijsertat. Corion. lAcademidC .
(y) In Syntagmate de B^omanorum mensuris Londini
A. mdccxxxvi. y auslor est , Statilianum pedem partes
cmlxxii. continere , in quarum M pes Londinensis
dividitur .
[iSj Curam omnem diligentius exquirendi obelisci
mensuras viro egregio Jacobo Stuardo Anglo reliqui-
mus . Quam prasclare hac quoque in re navaverit ope-
ram , ex ipsius epistola , quam in operis calce dabiirms^
sequus rerum exiltimator judicabit.
 
Annotationen