DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:[Rozprawy]
DOI Artikel:Da̜b-Kalinowska, Barbara: Krakowska ikona mozaikowa
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.48043#0138
BARBARA DĄB-KALINOWSKA
11.7. Madonna, Waszyngton, National Gallery, wg O. De-
mus, Zwei Konstantinopler Marienikonen des XIII Jhr.
powiększa więc coraz bardziej wzrastającą liczbę dzięł,
których powstanie odnieść należy do niedawna jeszcze
„ciemnego” okresu sztuki bizantyjskiej, okresu pano-
wania łacińskiego.
Trudno odpowiedzieć na pytanie jakimi drogami
dostała się ikona do Krakowa. Portatywne ikony mo-
zaikowe, jako kosztowne i drogocenne dzieła sztuki,
oprawiane w bogate ramy, służyły przede wszystkim
prywatnej dewocji panujących i ich otoczenia. Należy
więc przypuścić, że ikona dostała się do Polski do rąk
panującego lub kogoś z jego otoczenia, jako łup lub dar.
Tradycja klasztorna od XVII w. wiąże ikonę krakowską
60 B. WŁODARSKI, Salomea królowa halicka (karta z dziejów wprowa-
dzenia zakonu klarysek do Polski), „Nasza Przeszłość” V, 1958. s. 65—79; —
Rec. G. LABUDA [w:] „Studia Źródłoznawcze” III, 1958, s. 284; —
B. KURBISÓWNA, Żywot bl. Salomei jako źródło historyczne [w:] Studia
Historica, Warszawa 1958, s. 146—152; — J. PEŁEŃSKI, Halicz w dziejach
sztuki średniowiecznej na podstawie badań archeologicznych i źródeł archiwal-
z osobą bł. księżny Salomei, żony Kolomana Węgierskiego.
Związki ojca Kolomana Andrzeja II z 'łacińskimi wład-
cami Bizancjum, jego udział w wyprawie krzyżowej,
a także panowanie Kolomana w Haliczu nie pozwalają
wykluczyć możliwości, że Salomea weszła w posiadanie
ikony przywiezionej z Bizancjum w czasie swojego
wieloletniego pobytu na Węgrzech60. Po śmierci męża
Salomea wstąpiła do klasztoru klarysek i być może
z innymi dziełami sztuki ofiarowała klasztorowi także
mozaikową ikonę Hagiosoritissy, a klaryski, gdy prze-
niosły się ze Skały do Krakowa,wraz z innymi cennymi
dziełami zabrały ze sobą ikonę.
nych, Kraków 1914, s. 139—144.
61 Vita Sanctae Salomea reginae. Monumenta Poloniae Historica, t. IV,
Lwów 1884 s. 770—796;—A. GRABOWSKI, Starożytności historyczne
polskie..., t. I, Kraków 1840, s. 1—3; — J. STOKSIK, Powstanie i później-
szy rozwój uposażenia klasztoru klarysek, „Rocz. Krak.” XXXV, 1961,
s. 93—96.
124
11.7. Madonna, Waszyngton, National Gallery, wg O. De-
mus, Zwei Konstantinopler Marienikonen des XIII Jhr.
powiększa więc coraz bardziej wzrastającą liczbę dzięł,
których powstanie odnieść należy do niedawna jeszcze
„ciemnego” okresu sztuki bizantyjskiej, okresu pano-
wania łacińskiego.
Trudno odpowiedzieć na pytanie jakimi drogami
dostała się ikona do Krakowa. Portatywne ikony mo-
zaikowe, jako kosztowne i drogocenne dzieła sztuki,
oprawiane w bogate ramy, służyły przede wszystkim
prywatnej dewocji panujących i ich otoczenia. Należy
więc przypuścić, że ikona dostała się do Polski do rąk
panującego lub kogoś z jego otoczenia, jako łup lub dar.
Tradycja klasztorna od XVII w. wiąże ikonę krakowską
60 B. WŁODARSKI, Salomea królowa halicka (karta z dziejów wprowa-
dzenia zakonu klarysek do Polski), „Nasza Przeszłość” V, 1958. s. 65—79; —
Rec. G. LABUDA [w:] „Studia Źródłoznawcze” III, 1958, s. 284; —
B. KURBISÓWNA, Żywot bl. Salomei jako źródło historyczne [w:] Studia
Historica, Warszawa 1958, s. 146—152; — J. PEŁEŃSKI, Halicz w dziejach
sztuki średniowiecznej na podstawie badań archeologicznych i źródeł archiwal-
z osobą bł. księżny Salomei, żony Kolomana Węgierskiego.
Związki ojca Kolomana Andrzeja II z 'łacińskimi wład-
cami Bizancjum, jego udział w wyprawie krzyżowej,
a także panowanie Kolomana w Haliczu nie pozwalają
wykluczyć możliwości, że Salomea weszła w posiadanie
ikony przywiezionej z Bizancjum w czasie swojego
wieloletniego pobytu na Węgrzech60. Po śmierci męża
Salomea wstąpiła do klasztoru klarysek i być może
z innymi dziełami sztuki ofiarowała klasztorowi także
mozaikową ikonę Hagiosoritissy, a klaryski, gdy prze-
niosły się ze Skały do Krakowa,wraz z innymi cennymi
dziełami zabrały ze sobą ikonę.
nych, Kraków 1914, s. 139—144.
61 Vita Sanctae Salomea reginae. Monumenta Poloniae Historica, t. IV,
Lwów 1884 s. 770—796;—A. GRABOWSKI, Starożytności historyczne
polskie..., t. I, Kraków 1840, s. 1—3; — J. STOKSIK, Powstanie i później-
szy rozwój uposażenia klasztoru klarysek, „Rocz. Krak.” XXXV, 1961,
s. 93—96.
124