DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Owsijczuk, Wołodimir: "Bachus i Ariadna" Jerzego Eleutera Szymonowicza-Siemiginowskiego z Lwowskiej Galerii Obrazów
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0109
KOMUNIKATY
się do szeregu faktów, w mitologicznym „kostiu-
mie" ukazany został najintymniejszy fragment
życia króla i królowej. Ta dość zmysłowa i pogodna
kompozycja mogła powstać tylko w okresie przed
realizacją plafonów wilanowskich, jeszcze w at-
mosferze ziemiańskiego życia w Żółkwi, nacecho-
wanego idylliczną prostotą, otwartością uczuć
i szczerością stosunków. Jeżeli więc w tym przy-
padku artysta nie sportretował wprost pary kró-
lewskiej, można to wytłumaczyć inspiracją rzym-
skimi malowidłami, nasyconymi klasyczną eru-
dycją. Wizerunek Bachusa przypomina rzeźbę
antyczną — Antinous, Odpoczywający faun; wie-
niec z liści i winnej latorośli, którym jest uwień-
czony to zarazem element herbu Sobieskich. Ko-
lejnymi wersjami tego przedstawienia w twórczości
Szymonowicza-Siemiginowskiego są postaci: Apol-
lina z malowideł ściennych gabinetu w Wilanowie
i Bachusa z plafonu Jesień. Bardziej tradycyjnie
ukazana została Ariadna — postać unosząca się
II. 2. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski, „Bachus
i Ariadna" — fragment, Lwowska Galeria Obrazów.
11. 3. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Simiginowski, „Bachus
i Ariadna" — fragment, Lwowska Galeria Obrazów.
w obłokach to motyw szeroko rozpowszechniony
we włoskiej sztuce barokowej — przyjęty przez
Eleutera. Motyw ten dominuje w serii rycin (1682
r.) poświęconych księciu Livio Odescalchi, i oczy-
wiście w wilanowskich plafonach Wiosna i Jesień.
Lekkość i wdzięk z jakim Szymonowicz-Siemigi-
nowski przedstawia ów motyw wskazuje na wpływ
Maratty w większym stopniu niż Lazzaro Baldiego.
Trzeba szczególnie podkreślić ścisły związek twór-
czości Eleutera z pracami Maratty, którego zasady
malarstwa plafonowego stały się dla polskiego
artysty najważniejszym wskazaniem: rezygnacja
z iluzji nieskończonej przestrzeni, przywrócenie
znaczenia poszczególnym figurom kompozycji, z za-
chowaniem jednak barokowego patosu. Szymono-
wicz-Siemiginowski hołdował kierunkowi klasycz-
no-barokowemu, którego głównym inspiratorem
był właśnie Maratta. Toteż trzeba całkowicie
zgodzić się z Mariuszem Karpowiczem i jego atry-
bucją Szymonowiczowi-Siemiginowskiemu rysunku
i obrazu Flory, przypisywanych Maratcie5.
I wreszcie przyczyna umieszczenia w obrazie
Posejdona (Neptuna). Postać ta nie jest tu związa-
na z symboliką moralną, lecz występuje jako ale-
goria czasu, zimowego miesiąca zwanego Posej-
deon6, obejmującego część grudnia i stycznia, dla
zaznaczenia ważnego wydarzenia w życiu Jana
Sobieskiego i jego małżonki, które miało miejsce
w styczniu na sejmie koronacyjnym w Krakowie
(akt koronacyjny 2 lutego 1676 roku)7. Dnia 30
stycznia król Jan III wjechał do Krakowa, a to
znaczy, że ten miesiąc odegrał w jego życiu ważną
rolę.
101
się do szeregu faktów, w mitologicznym „kostiu-
mie" ukazany został najintymniejszy fragment
życia króla i królowej. Ta dość zmysłowa i pogodna
kompozycja mogła powstać tylko w okresie przed
realizacją plafonów wilanowskich, jeszcze w at-
mosferze ziemiańskiego życia w Żółkwi, nacecho-
wanego idylliczną prostotą, otwartością uczuć
i szczerością stosunków. Jeżeli więc w tym przy-
padku artysta nie sportretował wprost pary kró-
lewskiej, można to wytłumaczyć inspiracją rzym-
skimi malowidłami, nasyconymi klasyczną eru-
dycją. Wizerunek Bachusa przypomina rzeźbę
antyczną — Antinous, Odpoczywający faun; wie-
niec z liści i winnej latorośli, którym jest uwień-
czony to zarazem element herbu Sobieskich. Ko-
lejnymi wersjami tego przedstawienia w twórczości
Szymonowicza-Siemiginowskiego są postaci: Apol-
lina z malowideł ściennych gabinetu w Wilanowie
i Bachusa z plafonu Jesień. Bardziej tradycyjnie
ukazana została Ariadna — postać unosząca się
II. 2. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Siemiginowski, „Bachus
i Ariadna" — fragment, Lwowska Galeria Obrazów.
11. 3. Jerzy Eleuter Szymonowicz-Simiginowski, „Bachus
i Ariadna" — fragment, Lwowska Galeria Obrazów.
w obłokach to motyw szeroko rozpowszechniony
we włoskiej sztuce barokowej — przyjęty przez
Eleutera. Motyw ten dominuje w serii rycin (1682
r.) poświęconych księciu Livio Odescalchi, i oczy-
wiście w wilanowskich plafonach Wiosna i Jesień.
Lekkość i wdzięk z jakim Szymonowicz-Siemigi-
nowski przedstawia ów motyw wskazuje na wpływ
Maratty w większym stopniu niż Lazzaro Baldiego.
Trzeba szczególnie podkreślić ścisły związek twór-
czości Eleutera z pracami Maratty, którego zasady
malarstwa plafonowego stały się dla polskiego
artysty najważniejszym wskazaniem: rezygnacja
z iluzji nieskończonej przestrzeni, przywrócenie
znaczenia poszczególnym figurom kompozycji, z za-
chowaniem jednak barokowego patosu. Szymono-
wicz-Siemiginowski hołdował kierunkowi klasycz-
no-barokowemu, którego głównym inspiratorem
był właśnie Maratta. Toteż trzeba całkowicie
zgodzić się z Mariuszem Karpowiczem i jego atry-
bucją Szymonowiczowi-Siemiginowskiemu rysunku
i obrazu Flory, przypisywanych Maratcie5.
I wreszcie przyczyna umieszczenia w obrazie
Posejdona (Neptuna). Postać ta nie jest tu związa-
na z symboliką moralną, lecz występuje jako ale-
goria czasu, zimowego miesiąca zwanego Posej-
deon6, obejmującego część grudnia i stycznia, dla
zaznaczenia ważnego wydarzenia w życiu Jana
Sobieskiego i jego małżonki, które miało miejsce
w styczniu na sejmie koronacyjnym w Krakowie
(akt koronacyjny 2 lutego 1676 roku)7. Dnia 30
stycznia król Jan III wjechał do Krakowa, a to
znaczy, że ten miesiąc odegrał w jego życiu ważną
rolę.
101