DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Bescherming van Monumenten, [2]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17408#0125
II9
die de voorwerpen van oudheid en kunst bewaart voor de minachting
der onkundigen en de winzucht der speculanten een zedelijke wet is,
omdat zij handelingen verhindert, die individuen zoowel als volken tot
schande strekken, en de waardeering bevordert van de edelste uitingen
van het schoone en ware?
Met Victor Hugo mogen wij schrijven: ^ «Le moment est venu,
oü il n'est plus permis a qui que ce soit de garder la silence. II faut
qu'un cri universel appellc enfin la nouvelle France au sccours de 1'an-
cienne. Tous les genres de profanation, de dégradation et de ruine
menacent a la fois le peu qui nous reste de ces admirables monuments
du moyen agc ou s'est imprimée la viellc gloire nationale, auxquels s'at-
tachent a la Ibis la mémoire des rois et la tradition du pcuple.« Zoo
schreef Hugo in 1825 en Frankrijk ontwaakte.
Van der Kaay wees er op bij de behandeling van het amende-
ment Lenting tot behoud van de commissie van Rijksadviseurs, hoe
door de door haar ontwikkelden goeden invloed het Nederlandsche
volk begon te ontwaken, doch «volkomen wakker is het nog niet.«
Volkomen wakker was het nog niet, zeide men in 1879, en het
is het thans evenmin na 22 jaren, ja, men zoude geneigd zijn te geloo-
ven, dat het weer op nieuw geheel in den dut geraakt. Trots de onver-
moeide werkzaamheid van den referendaris van K. en W. dommelt het
Nederlandsche volk nog en beseft het niet de waarde van het bezit
aan kunstwerken, die door verwaarloozing langzaam te gronde gaan of
door onkunde en gebrek aan aestcthisch gevoel voor goed vernietigd
worden en ontstolen aan de gemeenschap.
Wakker is het nog niet, voortdurend hooren wij van aanslagen
op het weinige nog bestaande door gemeenten, kerkbesturen of parti-
culieren en steeds volgen nieuwe Jobstijdingen.
Ontwaakt is het nog niet, want terwijl alle beschaafde natiën
de bescherming hunner gedenkteekenen verhieven tot een eereplichten
hunne reeds belangrijke wetgevingen verbeterden, sluimert Holland
rustig voort en werd de eenige beslaande speciale bescherming in het
Kon. Besl. van 1824 afgeschaft, verdween de beschermende commissie en
wei'd sinds dien tijd van regeeringswege geen poging gedaan tot eene
reorganisatie der instelling, ontdaan van de gebreken. 2)
Ontwaakt is het nog niet, doch wordt het dan eindelijk geen
tijd dat het Nederlandsche volk ontwaakt? Of zal men wachten tot het
nog behoudenc is vergaan of geraseerd?
Dan echter zal het te laat zijn en zal het ontwaakte volk slechts
11 Gucrre aux dómolisseurs, oeuvres compl. Lilt. ct phil. melécs p. 228.
aj Ofschoon geregeld op de begrooting een post is uitgetrokken voor een Rijks-
commissie voor de monumenten als onderdeel van Art. 197 van de Vilde afd. van het Vde
hoofdstuk [bcgrooting 1901.]
die de voorwerpen van oudheid en kunst bewaart voor de minachting
der onkundigen en de winzucht der speculanten een zedelijke wet is,
omdat zij handelingen verhindert, die individuen zoowel als volken tot
schande strekken, en de waardeering bevordert van de edelste uitingen
van het schoone en ware?
Met Victor Hugo mogen wij schrijven: ^ «Le moment est venu,
oü il n'est plus permis a qui que ce soit de garder la silence. II faut
qu'un cri universel appellc enfin la nouvelle France au sccours de 1'an-
cienne. Tous les genres de profanation, de dégradation et de ruine
menacent a la fois le peu qui nous reste de ces admirables monuments
du moyen agc ou s'est imprimée la viellc gloire nationale, auxquels s'at-
tachent a la Ibis la mémoire des rois et la tradition du pcuple.« Zoo
schreef Hugo in 1825 en Frankrijk ontwaakte.
Van der Kaay wees er op bij de behandeling van het amende-
ment Lenting tot behoud van de commissie van Rijksadviseurs, hoe
door de door haar ontwikkelden goeden invloed het Nederlandsche
volk begon te ontwaken, doch «volkomen wakker is het nog niet.«
Volkomen wakker was het nog niet, zeide men in 1879, en het
is het thans evenmin na 22 jaren, ja, men zoude geneigd zijn te geloo-
ven, dat het weer op nieuw geheel in den dut geraakt. Trots de onver-
moeide werkzaamheid van den referendaris van K. en W. dommelt het
Nederlandsche volk nog en beseft het niet de waarde van het bezit
aan kunstwerken, die door verwaarloozing langzaam te gronde gaan of
door onkunde en gebrek aan aestcthisch gevoel voor goed vernietigd
worden en ontstolen aan de gemeenschap.
Wakker is het nog niet, voortdurend hooren wij van aanslagen
op het weinige nog bestaande door gemeenten, kerkbesturen of parti-
culieren en steeds volgen nieuwe Jobstijdingen.
Ontwaakt is het nog niet, want terwijl alle beschaafde natiën
de bescherming hunner gedenkteekenen verhieven tot een eereplichten
hunne reeds belangrijke wetgevingen verbeterden, sluimert Holland
rustig voort en werd de eenige beslaande speciale bescherming in het
Kon. Besl. van 1824 afgeschaft, verdween de beschermende commissie en
wei'd sinds dien tijd van regeeringswege geen poging gedaan tot eene
reorganisatie der instelling, ontdaan van de gebreken. 2)
Ontwaakt is het nog niet, doch wordt het dan eindelijk geen
tijd dat het Nederlandsche volk ontwaakt? Of zal men wachten tot het
nog behoudenc is vergaan of geraseerd?
Dan echter zal het te laat zijn en zal het ontwaakte volk slechts
11 Gucrre aux dómolisseurs, oeuvres compl. Lilt. ct phil. melécs p. 228.
aj Ofschoon geregeld op de begrooting een post is uitgetrokken voor een Rijks-
commissie voor de monumenten als onderdeel van Art. 197 van de Vilde afd. van het Vde
hoofdstuk [bcgrooting 1901.]