DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:N.H. Kerk in Ilpendam - Huis t Zwieten to Zoeterwoude
DOI Artikel:Stuers, Victor E. L. Ridder de: Het Kruisheerenklooster te Maastricht
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17413#0025
19
geleid door eene volksoverlevering omtrent daar verborgen schatten. Veel
verder als het droogmalen van de sloot en het ontgraven van een klein
deel van den bodem is men echter niet gekomen, daar de vondsten weinig
aan de verwachtingen beantwoordden. Er werden gevonden een filegrain
zilveren broche, eenige scherven van aardewerk en de volgende munten:
Friesche stuiver c. 1580, Friesche duit 1626, Geldersche duit 1755.
Utrechtsche duit 1681, Hollandsche duit 1744, een oude Hollandsche munt
einde 15e eeuw, een Beiersche grosschen 1807, een 3 pfennigstuk der stad
Soest 1735 en een koperen munt van Abd el-Rahman van Marokko.
De fundamenten toonden aan dat het gebouw in het vierkant was
opgetrokken met vier torens op de hoeken.
Het Kruisheerenklooster te Maastricht.
Den 20 Januari jl. des morgens tusschen 4 en 5 ure, is — gelukkig
zonder persoonlijke ongelukken te veroorzaken — de Zuid-Oostelijke hoek
van het voormalig Kruisheerenklooster te Maastricht (thans Rijks-Landbouw-
proefstation) ingestort.
Dit klooster is in 1434 gesticht door Egidius van Vleytingen, ook
genaamd van Elderen, burger te Maastricht, natuurlijken zoon van den heer
van 's Heeren Elderen, die met zijn vader een pelgrimstocht naar het
Heilige Land had gemaakt. Nadat in 1438 de toestemming voor deze
stichting door den bisschop van Luik was bekrachtigd, werd in datzelfde
jaar met den bouw der kerk een aanvang gemaakt. In 1440 werd de
eerste steen van het choor gelegd; in 1471 eerst was de kerk voltooid
en werd zij gewijd. Inmiddels was ook het kloostergebouw opgetrokken,
hetwelk bestaat uit drie vleugels, welke met hun kloostergang aan de
Zuidzijde der kerk een binnenplaats omsluiten. Al deze gebouwen zijn,
hoewel eenvoudig, zeer smaakvol en degelijk in mergelsteen uitgevoerd.
Toen Maastricht door de Fransche Republikeinen veroverd was. is het
klooster krachtens eene wet van 15 Fructidor an IV (1 September 1796)
opgeheven en zijn in 1797 de Paters verdreven. Het klooster werd eerst
ingericht tot munitie-magazijn, daarna tot kazerne, terwijl een gedeelte
werd bestemd tot garnizoensbakkerij. Toen de vesting omstreeks 40 jaren
geleden werd opgeheven en het garnizoen ingekrompen, werd de bakkerij
buiten dienst gesteld en het overige gebezigd als magazijn voor garnizoens-
kleeding en nachtleger, bestemming waarvoor de gebouwen tienmaal te
groot waren. Het behoeft nauwelijks gezegd te worden dat onder de vingers
van de Genie kerk en klooster op de gruwelijkste manier zijn verknoeid
en verwaarloosd; eerst in 1905 zijn, dank zij den beteren geest die thans
bij de Genie heerscht, aan het kerkgebouw, dat nog onder Oorlog ressorteert,
eenige verstandige herstellingswerken uitgevoerd.
Ruim tien jaren geleden was er behoefte aan een gebouw voor een
Rijks-Landbouwproefstation; men trad zoo waar in onderhandeling met den
geleid door eene volksoverlevering omtrent daar verborgen schatten. Veel
verder als het droogmalen van de sloot en het ontgraven van een klein
deel van den bodem is men echter niet gekomen, daar de vondsten weinig
aan de verwachtingen beantwoordden. Er werden gevonden een filegrain
zilveren broche, eenige scherven van aardewerk en de volgende munten:
Friesche stuiver c. 1580, Friesche duit 1626, Geldersche duit 1755.
Utrechtsche duit 1681, Hollandsche duit 1744, een oude Hollandsche munt
einde 15e eeuw, een Beiersche grosschen 1807, een 3 pfennigstuk der stad
Soest 1735 en een koperen munt van Abd el-Rahman van Marokko.
De fundamenten toonden aan dat het gebouw in het vierkant was
opgetrokken met vier torens op de hoeken.
Het Kruisheerenklooster te Maastricht.
Den 20 Januari jl. des morgens tusschen 4 en 5 ure, is — gelukkig
zonder persoonlijke ongelukken te veroorzaken — de Zuid-Oostelijke hoek
van het voormalig Kruisheerenklooster te Maastricht (thans Rijks-Landbouw-
proefstation) ingestort.
Dit klooster is in 1434 gesticht door Egidius van Vleytingen, ook
genaamd van Elderen, burger te Maastricht, natuurlijken zoon van den heer
van 's Heeren Elderen, die met zijn vader een pelgrimstocht naar het
Heilige Land had gemaakt. Nadat in 1438 de toestemming voor deze
stichting door den bisschop van Luik was bekrachtigd, werd in datzelfde
jaar met den bouw der kerk een aanvang gemaakt. In 1440 werd de
eerste steen van het choor gelegd; in 1471 eerst was de kerk voltooid
en werd zij gewijd. Inmiddels was ook het kloostergebouw opgetrokken,
hetwelk bestaat uit drie vleugels, welke met hun kloostergang aan de
Zuidzijde der kerk een binnenplaats omsluiten. Al deze gebouwen zijn,
hoewel eenvoudig, zeer smaakvol en degelijk in mergelsteen uitgevoerd.
Toen Maastricht door de Fransche Republikeinen veroverd was. is het
klooster krachtens eene wet van 15 Fructidor an IV (1 September 1796)
opgeheven en zijn in 1797 de Paters verdreven. Het klooster werd eerst
ingericht tot munitie-magazijn, daarna tot kazerne, terwijl een gedeelte
werd bestemd tot garnizoensbakkerij. Toen de vesting omstreeks 40 jaren
geleden werd opgeheven en het garnizoen ingekrompen, werd de bakkerij
buiten dienst gesteld en het overige gebezigd als magazijn voor garnizoens-
kleeding en nachtleger, bestemming waarvoor de gebouwen tienmaal te
groot waren. Het behoeft nauwelijks gezegd te worden dat onder de vingers
van de Genie kerk en klooster op de gruwelijkste manier zijn verknoeid
en verwaarloosd; eerst in 1905 zijn, dank zij den beteren geest die thans
bij de Genie heerscht, aan het kerkgebouw, dat nog onder Oorlog ressorteert,
eenige verstandige herstellingswerken uitgevoerd.
Ruim tien jaren geleden was er behoefte aan een gebouw voor een
Rijks-Landbouwproefstation; men trad zoo waar in onderhandeling met den