DOI Heft:
Nr. 6
DOI Artikel:Kloos, J.: De toren der Ned. Hervormde Kerk te Noordwijk-binnen
DOI Artikel:N. Herv. Kerk te Rheden
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17413#0194
186
het zijn dat bovengenoemde verborgen regels niet alleen van de wijzerplaat
maar ook van het uurwerk den maker en den tijd hebben aangegeven.
Dat de toren vóór het slingertijdperk reeds in het bezit was van een
uurwerk, bewijst een contract 'tusschen kerkmeesters en den koster Jan
Pietersz. Lyndraeyer van 15 Augustus 1605, waarin voorkomt: »Ende is
voorts geconditioneert, dat den kerckmeesteren den coster t' uierwerck be-
quamelycken tottet slaen van de clocken zullen gerepareert opleveren,
Ende soe t'selve deur versuymen, ende quade opsichte van den coster quame
t'ontstellen, ende eenige merckelycke schade te lijden, dat het selve tot
laste van den coster wederom sal gemaect, ende gerepareert werden."
Nog staat de toren daar, die oudtijds door zijn rijzige spits met uitkijk-
vensters zich even ver ten hemel uitstrekte, als de oude kerk het Godsrijk
in de lengte verkondigde. Nóg wijst hij, volgens de oude symboliek, den
geest des menschen naar boven: daar is uur noch tijd! (Openb. 10 : 6)
Nóg staat hij als een historisch monument in Rijnlands gewest, die in [450
een zwaren brand getrotseerd heeft, die in 1492 aan het »kaas- en brood-
volk'' uitzicht verleende op een blokhuis buiten Leiden, die in 1576 het
Staatsche krijgsvolk den loop deed bespieden der woeste benden van den
Spaanschen hopman Margelle, die in de Spaansche troebelen rondom zich
kerken en kloosters zag verwoesten, maar zelf ongedeerd is blijven staan,
die binnen zich vele overtreders der wet heeft geherbergd en zes eeuwen
lang om zich heen aan vele geslachten een laatste rustplaats heeft gegund !
Moge spoedig eene deskundige restauratie nog voor vele jaren zijn
behoud helpen verzekeren.
Noordwijk binnen, December 1906. ]. Kroos.
N. Herv. Kerk te Rheden.
De Ned. Herv. Kerk te Rheden dagteekent uit het jaar 1505, de toren
uit de Xlle eeuw. Van dit gebouw, een voor de geschiedenis onzer nationale
bouwkunst merkwaardig monument, zijn de muren gedeeltelijk van tufsteen
en voor een gedeelte van groote gebakken steen opgetrokken. Deze muren
zijn ongeveer dertig jaar geleden met een laag portland-cement bepleisterd.
In Juli 1901 is onder leiding van den heer Joseph Th. J Cuypers, architect,
te Amsterdam, met de restauratie van de kerk een aanvang gemaakt en
de uitwendige herstelling is in het laatst van 1904 gereed gekomen; het
rijk had een subsidie verleend van ƒ9300.
Thans worden pogingen aangewend, om den toren, eigendom van de
burgerlijke gemeente, van rijkswege te doen herstellen.
N. R. Ct. 23 Nov. 1906. ie B.
het zijn dat bovengenoemde verborgen regels niet alleen van de wijzerplaat
maar ook van het uurwerk den maker en den tijd hebben aangegeven.
Dat de toren vóór het slingertijdperk reeds in het bezit was van een
uurwerk, bewijst een contract 'tusschen kerkmeesters en den koster Jan
Pietersz. Lyndraeyer van 15 Augustus 1605, waarin voorkomt: »Ende is
voorts geconditioneert, dat den kerckmeesteren den coster t' uierwerck be-
quamelycken tottet slaen van de clocken zullen gerepareert opleveren,
Ende soe t'selve deur versuymen, ende quade opsichte van den coster quame
t'ontstellen, ende eenige merckelycke schade te lijden, dat het selve tot
laste van den coster wederom sal gemaect, ende gerepareert werden."
Nog staat de toren daar, die oudtijds door zijn rijzige spits met uitkijk-
vensters zich even ver ten hemel uitstrekte, als de oude kerk het Godsrijk
in de lengte verkondigde. Nóg wijst hij, volgens de oude symboliek, den
geest des menschen naar boven: daar is uur noch tijd! (Openb. 10 : 6)
Nóg staat hij als een historisch monument in Rijnlands gewest, die in [450
een zwaren brand getrotseerd heeft, die in 1492 aan het »kaas- en brood-
volk'' uitzicht verleende op een blokhuis buiten Leiden, die in 1576 het
Staatsche krijgsvolk den loop deed bespieden der woeste benden van den
Spaanschen hopman Margelle, die in de Spaansche troebelen rondom zich
kerken en kloosters zag verwoesten, maar zelf ongedeerd is blijven staan,
die binnen zich vele overtreders der wet heeft geherbergd en zes eeuwen
lang om zich heen aan vele geslachten een laatste rustplaats heeft gegund !
Moge spoedig eene deskundige restauratie nog voor vele jaren zijn
behoud helpen verzekeren.
Noordwijk binnen, December 1906. ]. Kroos.
N. Herv. Kerk te Rheden.
De Ned. Herv. Kerk te Rheden dagteekent uit het jaar 1505, de toren
uit de Xlle eeuw. Van dit gebouw, een voor de geschiedenis onzer nationale
bouwkunst merkwaardig monument, zijn de muren gedeeltelijk van tufsteen
en voor een gedeelte van groote gebakken steen opgetrokken. Deze muren
zijn ongeveer dertig jaar geleden met een laag portland-cement bepleisterd.
In Juli 1901 is onder leiding van den heer Joseph Th. J Cuypers, architect,
te Amsterdam, met de restauratie van de kerk een aanvang gemaakt en
de uitwendige herstelling is in het laatst van 1904 gereed gekomen; het
rijk had een subsidie verleend van ƒ9300.
Thans worden pogingen aangewend, om den toren, eigendom van de
burgerlijke gemeente, van rijkswege te doen herstellen.
N. R. Ct. 23 Nov. 1906. ie B.