DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Materiały
DOI Artikel:Derwojed, Janusz: Album Tytusa Maleszewskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0072
JANUSZ DERWOJED
II. 1. T. Maleszewski, portret Karola Balińskiego,
1857? (Fot. W. Wolny)
Tl. 2. T. Maleszewski, portret Lucjana Siemieńskiego,
1857? (Fot. W. Wolny)
albumy, które były księgą pamiątkową i zarazem szki-
cownikiem zbiorowym grupy artystów należących do
„warszawskiej cyganerii malarskiej'*4.
Album Tytusa Maleszewskiego różni się nieco od
innych albumów. Stanowi on połączenie „album ami-
corum“ i szkicownika artysty. Materiał tekstowy sta-
nowią autografy wielu znanych swego czasu osób
przeważnie ze środowiska literackiego; najważniej-
szy zaś materiał ikonograficzny — to portrety ry-
sunkowe niektórych osób wpisujących się do albumu,
wykonane przez Maleszewskiego. Zawarte w albumie
autografy z datami i nazwami miejscowości pomagają
w uściśleniu danych biograficznych artysty w nie grze-
szących dokładnością publikowanych dotychczas in-
formacjach na temat Maleszewskiego. Nawet informa-
4 Kozakiewicz S. i Ryszkiewicz A., Warszawska „Cygane-
ria malarska", Wrocław 1955.
5 W tekach życiorysowych Zbiorów Biblioteki Rapperswil-
skiej był życiorys Maleszewskiego z r. 1868, a w korespondencji
Agatona Gillera było 49 listów Maleszewskiego z lat 1869—75,
które mogły zawierać szczegóły życiorysowe. Lewak A. i Więc-
kowska H., Zbiory Biblioteki Rapperswilskiej, Warszawa 1938,
t. II, s. 6 i 301. Autobiografia Maleszewskiego podana przez
Łuszczkiewicza W., Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicz-
ne, Kraków 1898, t. III, s. 401—403 — jest niedokładna. Nie ma
o nim żadnej wzmianki w słowniku Thieme-Beckera. W ma-
cje pochodzące od samego Maleszewskiego nie są do-
kładne. W związku z tym wydaje się celowym nakre-
ślenie w ogólnych zarysach szkicu biograficznego arty-
sty w oparciu o pewne fakty życiorysowe 5.
Tytus Maleszewski urodził się w Sieradzu 4 stycz-
nia 1827 roku 6. Po ukończeniu gimnazjum w Warsza-
wie wstąpił w 1844 r. do warszawskiej Szkoły Sztuk
Pięknych na oddział malarstwa 7. Skończywszy studia
w 1850 r. wyjechał do Kalisza z nominacją na nauczy-
ciela rysunku w Wyższej Szkole Realnej8. Po paru
latach wraca do Warszawy, skąd w 1856 r. wyjeżdża
na dalsze studia do Paryża®. Tam zapisuje się do pra-
cowni głośnego w tym okresie malarza Leona Cognieta.
W tym okresie pracuje u Cognieta również Wojciech
Gerson, z którym Maleszewski mieszka nawet w jed-
teriałach do dziejów malarstwa polskiego gromadzonych przez
Zygmunta Batowskiego nie ma prawie żadnych wiadomości.
6 W różnych drukowanych informacjach data ta waha się
od 1827 do 1831; przyjmuję tę datę na podstawie zachowa-
nych w odpisach akt Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie stwierdza
się, że Maleszewski wstępując do Szkoły miał 17 lat.
7 Kozakiewicz S., Zapisy uczniów na oddział malarstwa
Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie 1844/5—1853/4, Warsza-
wa 1945, s. 4, 5 i 7.
8 Kurier Warsz. 1850, nr 237 z 11.XII.
9 Kozakiewicz S. 1 Ryszkiewicz A., jw., s. 270, 271, listy
F. Kostrzewskiego do M. Olszyńskiego.
62
II. 1. T. Maleszewski, portret Karola Balińskiego,
1857? (Fot. W. Wolny)
Tl. 2. T. Maleszewski, portret Lucjana Siemieńskiego,
1857? (Fot. W. Wolny)
albumy, które były księgą pamiątkową i zarazem szki-
cownikiem zbiorowym grupy artystów należących do
„warszawskiej cyganerii malarskiej'*4.
Album Tytusa Maleszewskiego różni się nieco od
innych albumów. Stanowi on połączenie „album ami-
corum“ i szkicownika artysty. Materiał tekstowy sta-
nowią autografy wielu znanych swego czasu osób
przeważnie ze środowiska literackiego; najważniej-
szy zaś materiał ikonograficzny — to portrety ry-
sunkowe niektórych osób wpisujących się do albumu,
wykonane przez Maleszewskiego. Zawarte w albumie
autografy z datami i nazwami miejscowości pomagają
w uściśleniu danych biograficznych artysty w nie grze-
szących dokładnością publikowanych dotychczas in-
formacjach na temat Maleszewskiego. Nawet informa-
4 Kozakiewicz S. i Ryszkiewicz A., Warszawska „Cygane-
ria malarska", Wrocław 1955.
5 W tekach życiorysowych Zbiorów Biblioteki Rapperswil-
skiej był życiorys Maleszewskiego z r. 1868, a w korespondencji
Agatona Gillera było 49 listów Maleszewskiego z lat 1869—75,
które mogły zawierać szczegóły życiorysowe. Lewak A. i Więc-
kowska H., Zbiory Biblioteki Rapperswilskiej, Warszawa 1938,
t. II, s. 6 i 301. Autobiografia Maleszewskiego podana przez
Łuszczkiewicza W., Wiadomości Numizmatyczno-Archeologicz-
ne, Kraków 1898, t. III, s. 401—403 — jest niedokładna. Nie ma
o nim żadnej wzmianki w słowniku Thieme-Beckera. W ma-
cje pochodzące od samego Maleszewskiego nie są do-
kładne. W związku z tym wydaje się celowym nakre-
ślenie w ogólnych zarysach szkicu biograficznego arty-
sty w oparciu o pewne fakty życiorysowe 5.
Tytus Maleszewski urodził się w Sieradzu 4 stycz-
nia 1827 roku 6. Po ukończeniu gimnazjum w Warsza-
wie wstąpił w 1844 r. do warszawskiej Szkoły Sztuk
Pięknych na oddział malarstwa 7. Skończywszy studia
w 1850 r. wyjechał do Kalisza z nominacją na nauczy-
ciela rysunku w Wyższej Szkole Realnej8. Po paru
latach wraca do Warszawy, skąd w 1856 r. wyjeżdża
na dalsze studia do Paryża®. Tam zapisuje się do pra-
cowni głośnego w tym okresie malarza Leona Cognieta.
W tym okresie pracuje u Cognieta również Wojciech
Gerson, z którym Maleszewski mieszka nawet w jed-
teriałach do dziejów malarstwa polskiego gromadzonych przez
Zygmunta Batowskiego nie ma prawie żadnych wiadomości.
6 W różnych drukowanych informacjach data ta waha się
od 1827 do 1831; przyjmuję tę datę na podstawie zachowa-
nych w odpisach akt Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie stwierdza
się, że Maleszewski wstępując do Szkoły miał 17 lat.
7 Kozakiewicz S., Zapisy uczniów na oddział malarstwa
Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie 1844/5—1853/4, Warsza-
wa 1945, s. 4, 5 i 7.
8 Kurier Warsz. 1850, nr 237 z 11.XII.
9 Kozakiewicz S. 1 Ryszkiewicz A., jw., s. 270, 271, listy
F. Kostrzewskiego do M. Olszyńskiego.
62