DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Korespondencje - Polemiki
DOI issue:Nr. 2
DOI article:Rozprawy
DOI article:Białostocki, Jan; Miłobędzki, Adam: Kaplica Matki Boskiej Karmelitańskiej we Frydmanie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0119
II. 1. Kościół parafialny we Frydmanie. Widok z lotu ptaka.
(Fot. zb. PIS)
JAN BIAŁOSTOCKI i ADAM MIŁOBĘDZKI
KAPLICA MATKI BOSKIEJ KARMELITANSKIEJ WE FRYDMANIE*
Malowniczy zespół architektury parafialnego koś-
cioła spiskiej wsi Frydman narastał długo. Już na
przełomie XIII i XIV w. wzniesiono wczesnogotycki
zrąb murów świątyni; renesans wzbogacił go attykową
nadbudową wieży; barok dodał najwięcej — a w każ-
dym razie najbardziej zaważył na obecnym plastycz-
nym wyrazie wnętrza i najbliższego otoczenia kościoła.
Te ostatnie przemiany, dokonane głównie w latach
175H—11709, inspirował ówczesny proboszcz frydmański
ks. Michał Lorencs h Dzięki jego staraniom wyposażo-
no wnętrze w nowe ołtarze i tęczę, wzniesiono dzwon-
nicę i mur z bramkami otaczający cmentarz, sprawiono
dwa dzwony i sygnaturkę. On też ufundował muro-
waną kaplicę p. w. Matki Boskiej Karmelitańskiej, do-
budowaną ok. roku 1704 do północnej ściany nawy.
Niezwykłej formie tej kaplicy o idealnie centralnej ar-
* Niniejsze studium odczytane zostałp podczas Sesji Nau-
kowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki w Krakowie w dn.
29 września 1956.
i Literatura dotycząca kaplicy jest znikoma: Tadeusz Szy-
dłowski, Powiat Nowotarski (Zabytki Sztuki w Polsce, III,
„Artes cum mundo cunctae pereunte peribunt.
In coelum remeans musica sola manet“.
(z parapetu chóru frydmańskiego kościoła)
chitekturze i pełnym wdzięku wystroju, ujawniającym
skomplikowany program symboliczny — poświęcony
jest niniejszy artykuł.
1. Wzniesiona z inicjatywy i fundacji ks. Lorencsa ka-
plica miała dwojakie przeznaczenie. Przede wszystkim
służyła jako mała świątynia odpustowa i w tej dla
barokowej dewocji specyficznej roli musiała oprócz
rozmaitych nabożeństw pomieścić w dniu odpustu licz-
ne spowiadające się i komunikujące rzesze. Stąd osiem
równomiernie rozrzuconych konfesjonałów wbudowa-
no we wszystkie naroża jej wnętrza, a i ośmioboczna
balustrada jednakowo ze wszystkich stron dostępna,
otaczająca centralny dwustronny ołtarz, dostosowana
była do masowych komunii (ii. 2 i 3).
I, 1), Warszawa 1938, s. 53—54; Jerzy Szabłowski red.. Kata-
log Zabytków Sztuki w Polsce I, Warszawa 1953, s. 352—353.
Por. też H. Pieńkowska i T. Staich, Drogami Skalnej ziemi.
Kraków 1956, s. 405—410.
109
(Fot. zb. PIS)
JAN BIAŁOSTOCKI i ADAM MIŁOBĘDZKI
KAPLICA MATKI BOSKIEJ KARMELITANSKIEJ WE FRYDMANIE*
Malowniczy zespół architektury parafialnego koś-
cioła spiskiej wsi Frydman narastał długo. Już na
przełomie XIII i XIV w. wzniesiono wczesnogotycki
zrąb murów świątyni; renesans wzbogacił go attykową
nadbudową wieży; barok dodał najwięcej — a w każ-
dym razie najbardziej zaważył na obecnym plastycz-
nym wyrazie wnętrza i najbliższego otoczenia kościoła.
Te ostatnie przemiany, dokonane głównie w latach
175H—11709, inspirował ówczesny proboszcz frydmański
ks. Michał Lorencs h Dzięki jego staraniom wyposażo-
no wnętrze w nowe ołtarze i tęczę, wzniesiono dzwon-
nicę i mur z bramkami otaczający cmentarz, sprawiono
dwa dzwony i sygnaturkę. On też ufundował muro-
waną kaplicę p. w. Matki Boskiej Karmelitańskiej, do-
budowaną ok. roku 1704 do północnej ściany nawy.
Niezwykłej formie tej kaplicy o idealnie centralnej ar-
* Niniejsze studium odczytane zostałp podczas Sesji Nau-
kowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki w Krakowie w dn.
29 września 1956.
i Literatura dotycząca kaplicy jest znikoma: Tadeusz Szy-
dłowski, Powiat Nowotarski (Zabytki Sztuki w Polsce, III,
„Artes cum mundo cunctae pereunte peribunt.
In coelum remeans musica sola manet“.
(z parapetu chóru frydmańskiego kościoła)
chitekturze i pełnym wdzięku wystroju, ujawniającym
skomplikowany program symboliczny — poświęcony
jest niniejszy artykuł.
1. Wzniesiona z inicjatywy i fundacji ks. Lorencsa ka-
plica miała dwojakie przeznaczenie. Przede wszystkim
służyła jako mała świątynia odpustowa i w tej dla
barokowej dewocji specyficznej roli musiała oprócz
rozmaitych nabożeństw pomieścić w dniu odpustu licz-
ne spowiadające się i komunikujące rzesze. Stąd osiem
równomiernie rozrzuconych konfesjonałów wbudowa-
no we wszystkie naroża jej wnętrza, a i ośmioboczna
balustrada jednakowo ze wszystkich stron dostępna,
otaczająca centralny dwustronny ołtarz, dostosowana
była do masowych komunii (ii. 2 i 3).
I, 1), Warszawa 1938, s. 53—54; Jerzy Szabłowski red.. Kata-
log Zabytków Sztuki w Polsce I, Warszawa 1953, s. 352—353.
Por. też H. Pieńkowska i T. Staich, Drogami Skalnej ziemi.
Kraków 1956, s. 405—410.
109