DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Korespondencje - Polemiki
DOI issue:Nr. 2
DOI article:Rozprawy
DOI article:Białostocki, Jan; Miłobędzki, Adam: Kaplica Matki Boskiej Karmelitańskiej we Frydmanie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0123
KAPLICA MATKI BOSKIEJ KARMELITAŃSKIEJ WE FRYDMANIE
II. 7. Kaplica Matki Boskiej Karmelitańskiej, słonecznik. (Fot. A. Miłobędzki)
Ścisłej centralności ujęcia stropu, który — choć
płaski — sprawiać miał zapewne iluzję głębi „praw-
dziwego“ nieba, odpowiada dość rygorystyczna cen-
tralność układu wyposażenia, której pełnemu prze-
prowadzeniu stała na przeszkodzie jedynie prowincjo-
nalna niedoskonałość wykonawców. Złocisty ołtarz
ustawiony pośrodku przestrzeni jest dwustronny (ił. 2)
i ta przestrzenność jego sytuacji, nie odosobniona
w praktyce budownictwa barokowego, znajduje -naj-
wspanialszą analogię w dość dokładnie współczesnym
,,Gnadenaltar“ Neumannowskiego kościoła Vierzehn-
heiligen 6. Święci, których figury ustawiono na ołtarzu,
« Już dwadzieścia lat wcześniej, gdy w r. 1742 Kuchel
przedkładał księciu biskupowi pierwsze plany tego znakomi-
tego kościoła, idea centralnej architektury z wolnostojącym
ołtarzem stanowiła dominantę tej koncepcji (por. Hans Eck-
stein, Vierzehnheiligen, Berlin 1939, s. 33 i 106). Ten typ ołta-
rza w baroku występował zwykle w połączeniu z nagrobkami
świętych (tzw. konfesje), bądź większymi relikwiarzami
(gwiazdę wieńczącą ołtarz frydmański wypełniają liczne re-
likwie). Jego forma, dogodna podczas odpustów, stosowana
była w świątyniach o charakterze odpustowym i poza Fryd-
manem (por. centralny kościółek drewniany w Bralinie „na
Pólku“, koniec XVIII w.). Plan ołtarza w kształcie leżącej li-
tery X nawiązuje do ulubionej póżnobarokowej formy, poja-
wiającej się w ołtarzu capriccioso Pozza (Prospettiva di pittori
e architetti, Roma 1693, repr. A. Chastel, L’Art italien, II, 1956,
s. 124), u Boffranda i Juvary (Stupinigi, po 1729).
113
II. 7. Kaplica Matki Boskiej Karmelitańskiej, słonecznik. (Fot. A. Miłobędzki)
Ścisłej centralności ujęcia stropu, który — choć
płaski — sprawiać miał zapewne iluzję głębi „praw-
dziwego“ nieba, odpowiada dość rygorystyczna cen-
tralność układu wyposażenia, której pełnemu prze-
prowadzeniu stała na przeszkodzie jedynie prowincjo-
nalna niedoskonałość wykonawców. Złocisty ołtarz
ustawiony pośrodku przestrzeni jest dwustronny (ił. 2)
i ta przestrzenność jego sytuacji, nie odosobniona
w praktyce budownictwa barokowego, znajduje -naj-
wspanialszą analogię w dość dokładnie współczesnym
,,Gnadenaltar“ Neumannowskiego kościoła Vierzehn-
heiligen 6. Święci, których figury ustawiono na ołtarzu,
« Już dwadzieścia lat wcześniej, gdy w r. 1742 Kuchel
przedkładał księciu biskupowi pierwsze plany tego znakomi-
tego kościoła, idea centralnej architektury z wolnostojącym
ołtarzem stanowiła dominantę tej koncepcji (por. Hans Eck-
stein, Vierzehnheiligen, Berlin 1939, s. 33 i 106). Ten typ ołta-
rza w baroku występował zwykle w połączeniu z nagrobkami
świętych (tzw. konfesje), bądź większymi relikwiarzami
(gwiazdę wieńczącą ołtarz frydmański wypełniają liczne re-
likwie). Jego forma, dogodna podczas odpustów, stosowana
była w świątyniach o charakterze odpustowym i poza Fryd-
manem (por. centralny kościółek drewniany w Bralinie „na
Pólku“, koniec XVIII w.). Plan ołtarza w kształcie leżącej li-
tery X nawiązuje do ulubionej póżnobarokowej formy, poja-
wiającej się w ołtarzu capriccioso Pozza (Prospettiva di pittori
e architetti, Roma 1693, repr. A. Chastel, L’Art italien, II, 1956,
s. 124), u Boffranda i Juvary (Stupinigi, po 1729).
113