DOI issue:
Nr. 1
DOI article:Korespondencje - Polemiki
DOI issue:Nr. 2
DOI article:Rozprawy
DOI article:Jakimowicz, Irena: W kręgu rembrandtowskiej tradycji
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0134
KENA JAKIMOWICZ
II. 6. J. P. Norblin, Ecce Homo, rys. do akwaforty tuszem i olejem. Warszawa,
Muzeum Narodowe. (Fot. H. Romanowski)
mandy są arcytypem w swoim zakresie dla wszyst-
kich; a dla nas nie tylko samo przejęcie się ich du-
chem byłoby ważnem, bo są tam nadto niektóre cechy
narodowe bardzo do naszych zbliżone. [...] Przejąć się
duchem tych jedynych mistrzów ludowych, rozwijać
ich i dopełniać; nie naśladować, badać dlaczego forma
ich jest tak prawdziwą i pociągającą? Otóż taką drogę
sądzę być drogą właściwą i przeto wiodącą do szla-
chetnego celu“ 5.
*
W specjalny krąg zagadnień wprowadza obfity,
szczególnie rysunkowy i graficzny materiał, związany
z recepcją na gruncie polskim tego szczególnego zja-
wiska sztuki holenderskiej, jakim było promieniowa-
nie dzieł Rembrandta. Zagadnienie to nie stało się
dotąd przedmiotem szczegółowego opracowania, choć
niejednokrotnie było przy różnych okazjach podno-
szone, jak przede wszystkim przez Zygmunta Batow-
skiego w związku z opracowaniem twórczości Norbli-
na i jego szkoły 6.
•> K. M., Wystawa Krajowa Szttik Pięknych (Dokończenie),
Gazeta Codzienna 1858, nr 302.
« Na związki Norblina z Rembrandtem i jego drezdeń-
skimi naśladowcami zwrócił już uwagę Bołoz Antoniewicz J.,
O malarstwie polskim. Z powodu książki J. Hr. Mycielskiego,
Kwartalnik Historyczny 1898, s. 233—237. Najobszerniej i naj-
trafniej potraktował to zagadnienie Batowski Z., jw. Jeżeli
chodzi o Norblina, nie wiele dziś można do jego opinii do-
dać. Na związki z Rembrandtem Orłowskiego i Płońskiego
zwrócił uwagę Tatarkiewicz Wł., Aleksander Orłowski, War-
szawa 1926; tenże Wystawa dzieł Aleksandra Orłowskiego,
Warszawa 1910; tenże, Michał Płoński, Warszawa 1926. Na
związki bezpośrednie z dziełami Rembrandta wskazują auto-
rzy katalogów grafiki Norblina (Smolik P., Jana Piotra Nor-
blina prace rytownicze, Łódź 1934) oraz Płońskiego i Nethe-
ra (Brosig A., M. Płoński, D. H. Nether. Dzieła rytownicze,
Poznań 1931). O związkach z Polską rodziny Rembrandta mó-
wi Batowski Z., Rembrandtowskie otoczenie i Polacy, w: Księ-
ga pamiątkowa ku czci Leona Pinińskiego, Lwów 1936, s. 37—•
38. Ostatnio wpływ grafiki Rembrandta na sztukę polskiego
Oświecenia przypomniała Orańska J., Grafika Rembrandta i jej
wpływ na kształtowanie się realistycznej sztuki Oświecenia.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Gazeta Poz-
nańska 1953, nr 26; Widnokrąg nr 5. Katalog wystawy zor-
ganizowanej przez Muzeum Sztuki w Łodzi (Zrębowicz R.,
Rubczyńska M., Tradycja Rembrandtowska w grafice polskiej,
Łódź 1956) nie stanowi niestety nowej pozycji naukowej.
124
II. 6. J. P. Norblin, Ecce Homo, rys. do akwaforty tuszem i olejem. Warszawa,
Muzeum Narodowe. (Fot. H. Romanowski)
mandy są arcytypem w swoim zakresie dla wszyst-
kich; a dla nas nie tylko samo przejęcie się ich du-
chem byłoby ważnem, bo są tam nadto niektóre cechy
narodowe bardzo do naszych zbliżone. [...] Przejąć się
duchem tych jedynych mistrzów ludowych, rozwijać
ich i dopełniać; nie naśladować, badać dlaczego forma
ich jest tak prawdziwą i pociągającą? Otóż taką drogę
sądzę być drogą właściwą i przeto wiodącą do szla-
chetnego celu“ 5.
*
W specjalny krąg zagadnień wprowadza obfity,
szczególnie rysunkowy i graficzny materiał, związany
z recepcją na gruncie polskim tego szczególnego zja-
wiska sztuki holenderskiej, jakim było promieniowa-
nie dzieł Rembrandta. Zagadnienie to nie stało się
dotąd przedmiotem szczegółowego opracowania, choć
niejednokrotnie było przy różnych okazjach podno-
szone, jak przede wszystkim przez Zygmunta Batow-
skiego w związku z opracowaniem twórczości Norbli-
na i jego szkoły 6.
•> K. M., Wystawa Krajowa Szttik Pięknych (Dokończenie),
Gazeta Codzienna 1858, nr 302.
« Na związki Norblina z Rembrandtem i jego drezdeń-
skimi naśladowcami zwrócił już uwagę Bołoz Antoniewicz J.,
O malarstwie polskim. Z powodu książki J. Hr. Mycielskiego,
Kwartalnik Historyczny 1898, s. 233—237. Najobszerniej i naj-
trafniej potraktował to zagadnienie Batowski Z., jw. Jeżeli
chodzi o Norblina, nie wiele dziś można do jego opinii do-
dać. Na związki z Rembrandtem Orłowskiego i Płońskiego
zwrócił uwagę Tatarkiewicz Wł., Aleksander Orłowski, War-
szawa 1926; tenże Wystawa dzieł Aleksandra Orłowskiego,
Warszawa 1910; tenże, Michał Płoński, Warszawa 1926. Na
związki bezpośrednie z dziełami Rembrandta wskazują auto-
rzy katalogów grafiki Norblina (Smolik P., Jana Piotra Nor-
blina prace rytownicze, Łódź 1934) oraz Płońskiego i Nethe-
ra (Brosig A., M. Płoński, D. H. Nether. Dzieła rytownicze,
Poznań 1931). O związkach z Polską rodziny Rembrandta mó-
wi Batowski Z., Rembrandtowskie otoczenie i Polacy, w: Księ-
ga pamiątkowa ku czci Leona Pinińskiego, Lwów 1936, s. 37—•
38. Ostatnio wpływ grafiki Rembrandta na sztukę polskiego
Oświecenia przypomniała Orańska J., Grafika Rembrandta i jej
wpływ na kształtowanie się realistycznej sztuki Oświecenia.
Wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu, Gazeta Poz-
nańska 1953, nr 26; Widnokrąg nr 5. Katalog wystawy zor-
ganizowanej przez Muzeum Sztuki w Łodzi (Zrębowicz R.,
Rubczyńska M., Tradycja Rembrandtowska w grafice polskiej,
Łódź 1956) nie stanowi niestety nowej pozycji naukowej.
124