DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Marconi, Bohdan: Jedenaście obrazów z nieznanej galerii Sułkowskich w Rydzynie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0180
BOHDAN MARCONI
II. 2. Krąg L. Silvestre’a, Portret Adama Tarły, I poł.
w. XVIII. Muzeum Narodowe, Warszawa.
(Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
wanym również w r. 1943—„Portret Młodego Mnicha",
który uważam za dzieło Velasqueza z ok. r. 1628—30,
później przypisywane Zurbaranowi (?)x.
W r. 1943 prof. Z. Batowslki potwierdził moją opi-
nię, że monogramu AS nie można łączyć z galerią Sta-
nisława Augusta, pomimo pozornego podobieństwa do
popularnego monogramu SAR2 i wysunął przypusz-
czenie, że być może jest to znak zbioru Augusta Suł-
kowskiego w Rydzynie.
Następne 5 obrazów odnalazłem przy współpracy
mgr Wandy Dreckiej w Muzeum Narodowym w War-
szawie, w łatach powojennych. Sześć spośród jede-
nastu omawianych obrazów oznaczonych monogramem
AS należało do galerii Stanisława Augusta (nry od 5
do 10 w wykazie na końcu niniejszej pracy). Pozostałe
w zbiorach 'królewskich nie były (w wypadku istnie-
nia w galerii królewskiej obrazu o tym samym tema-
cie decydowała rozbieżność wymiarów); jest to osta-
tecznym dowodem, że monogramu AS nie można wią-
zać z osobą króla.
1 Tomkiewicz W., Katalog obrazów wywiezionych z Polski
przez okupantów niemieckich w latach 1939—1945, I. Malarstwo
obce, Warszawa 1949, poz. 60, tabl. 60.
2 Wprowadziło to w błąd Mańkowskiego T., por. Galeria
Stanisława Augusta, Lwów, t. I, s. 82. Stwierdził on, że „na
wielu obrazach poza tym znajdujemy jeszcze drugą cyfrę
wypisaną białą farbą najczęściej wraz z monogramem SAR.
Cyfry te zostały dodane dopiero w r. 1809, przy sporządzaniu
specyfikacji obrazów przeniesionych do pałacu Pod Blachą".
Lecz monogram jest AS nie SAR. Wydaje się nieprawdopo-
dobnym, by w r. 1809 zniekształcono tak popularny monogram.
Większość wymienionych obrazów posiada kilkakrotną nume-
rację: prócz białej czarną, nieraz podwójną, pochodzącą naj-
później z początku w. XVIII (oprócz czerwonej Pałacu Ła-
zienkowskiego), która nie była notowana w inwentarzu galerii
królewskiej z r. 1795.
II. 3. Wolfgang Heimbach, Ucieczka
Egiptu, 1650. Wł. prywatna, zaginiony
r. 1944. (Fot. St. Kolowca)
170
II. 2. Krąg L. Silvestre’a, Portret Adama Tarły, I poł.
w. XVIII. Muzeum Narodowe, Warszawa.
(Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
wanym również w r. 1943—„Portret Młodego Mnicha",
który uważam za dzieło Velasqueza z ok. r. 1628—30,
później przypisywane Zurbaranowi (?)x.
W r. 1943 prof. Z. Batowslki potwierdził moją opi-
nię, że monogramu AS nie można łączyć z galerią Sta-
nisława Augusta, pomimo pozornego podobieństwa do
popularnego monogramu SAR2 i wysunął przypusz-
czenie, że być może jest to znak zbioru Augusta Suł-
kowskiego w Rydzynie.
Następne 5 obrazów odnalazłem przy współpracy
mgr Wandy Dreckiej w Muzeum Narodowym w War-
szawie, w łatach powojennych. Sześć spośród jede-
nastu omawianych obrazów oznaczonych monogramem
AS należało do galerii Stanisława Augusta (nry od 5
do 10 w wykazie na końcu niniejszej pracy). Pozostałe
w zbiorach 'królewskich nie były (w wypadku istnie-
nia w galerii królewskiej obrazu o tym samym tema-
cie decydowała rozbieżność wymiarów); jest to osta-
tecznym dowodem, że monogramu AS nie można wią-
zać z osobą króla.
1 Tomkiewicz W., Katalog obrazów wywiezionych z Polski
przez okupantów niemieckich w latach 1939—1945, I. Malarstwo
obce, Warszawa 1949, poz. 60, tabl. 60.
2 Wprowadziło to w błąd Mańkowskiego T., por. Galeria
Stanisława Augusta, Lwów, t. I, s. 82. Stwierdził on, że „na
wielu obrazach poza tym znajdujemy jeszcze drugą cyfrę
wypisaną białą farbą najczęściej wraz z monogramem SAR.
Cyfry te zostały dodane dopiero w r. 1809, przy sporządzaniu
specyfikacji obrazów przeniesionych do pałacu Pod Blachą".
Lecz monogram jest AS nie SAR. Wydaje się nieprawdopo-
dobnym, by w r. 1809 zniekształcono tak popularny monogram.
Większość wymienionych obrazów posiada kilkakrotną nume-
rację: prócz białej czarną, nieraz podwójną, pochodzącą naj-
później z początku w. XVIII (oprócz czerwonej Pałacu Ła-
zienkowskiego), która nie była notowana w inwentarzu galerii
królewskiej z r. 1795.
II. 3. Wolfgang Heimbach, Ucieczka
Egiptu, 1650. Wł. prywatna, zaginiony
r. 1944. (Fot. St. Kolowca)
170