DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Tomkiewicz, Władysław: Francesco Rossi i jego działalność rzeźbiarska w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0223
FRANCESCO ROSSI I JEGO DZIAŁALNOŚĆ RZEŹBIARSKA W POLSCE
II. 17. Alessandro Algardi, popiersie kardynała
P. E. Zacchia Rondanini. (Fot. według II Seicento
Europeo)
stało brązowe, pozłacane popiersie biskupa (ił, 13).
Gembicki został ukazany w pozie człowieka, który
przed chwilą przestał czytać: jedną rękę wsparł na
piersi, w drugiej trzyma nawtpół otwartą księgę. Na
oprawie księgi, od dołu, wyryta została sygnatura:
CO
GIO FRA
ROSSI ROM
ANUS 12
Popiersie to było wykonane w glinie, a następnie
przynajmniej dwukrotnie zrobiono zeń odlew brązo-
wy (replika znajduje się w kościele Mariackim w Kra-
12 Sygnaturę po raz pierwszy odczytał Zbigniew Rewskl.
13 Grisebach A., Rómische Portrdtbusten der Gegenreforma-
tion, Leipzig 1936, s. 42-43.
14 Munoz A., Alcuni ritratti a busto del seicento romano,
Dedalo, Aprile 1923, s. 681.
kowie, nad drzwiami wiodącymi z kościoła do zakry-
stii). Jest to niewątpliwie najlepsze dzieło. Rossiego
w Polsce, będące u nas wyraźną recepcją wzorów
rzymskich.
Niezawodnie pod wpływem antyku już pod koniec
XV wieku zjawiają się w Rzymie epitafia portretowe
z rzeźbioną głową zmarłego. Takim jest nagrobek Be-
nedetta Maffei (f 1494) w Santa Maria Sopra Miner-
va 13 14. Wkrótce głowę zmarłego zastępuje jego popier-
sie — tak np. widać to już w grobowcu Giovanniego
Battisty de’ Ca,vallieri (t 1507) w kościele Santa Ma-
ria in Aracoeli. W połowie XVI wieku nisza przybiera
kształt elipsy. W nagrobku Rodolfa Pio da Carpi z ro-
ku 1558 (id. ,14) występuje już popiersie zmarłego wraz
z ręką, wreszcie w roku 1591 mamy już nagrobek bar-
dzo zbliżony do Gembickiego: jest to rzeźbiarski por-
tret kardynała Girolamo Giovanni Alibani w kościele
Santa Maria del Popolo, ze złożonymi do modlitwy
rękami na tle półkolistej niszy (ii. 13). Wiek XVII idzie
jeszcze dalej: w portrecie nieznanego mężczyzny, który
wyszedł z warsztatu , Berniniego u, występuje ręka
oparta o pierś, jak i w grobowcu Gembickiego (ił. 16).
Wreszcie ostatecznym wzorem dla Rossiego był chyba
marmurowy biust kardynała Zacchia Rondaniniego,
II. 18. Marcin Blechowski (?), portret Piotra Gembic-
kiego, fragment. Klasztor Franciszkanów w Krakowie.
(Fot. według Dobrowolskiego)
213
II. 17. Alessandro Algardi, popiersie kardynała
P. E. Zacchia Rondanini. (Fot. według II Seicento
Europeo)
stało brązowe, pozłacane popiersie biskupa (ił, 13).
Gembicki został ukazany w pozie człowieka, który
przed chwilą przestał czytać: jedną rękę wsparł na
piersi, w drugiej trzyma nawtpół otwartą księgę. Na
oprawie księgi, od dołu, wyryta została sygnatura:
CO
GIO FRA
ROSSI ROM
ANUS 12
Popiersie to było wykonane w glinie, a następnie
przynajmniej dwukrotnie zrobiono zeń odlew brązo-
wy (replika znajduje się w kościele Mariackim w Kra-
12 Sygnaturę po raz pierwszy odczytał Zbigniew Rewskl.
13 Grisebach A., Rómische Portrdtbusten der Gegenreforma-
tion, Leipzig 1936, s. 42-43.
14 Munoz A., Alcuni ritratti a busto del seicento romano,
Dedalo, Aprile 1923, s. 681.
kowie, nad drzwiami wiodącymi z kościoła do zakry-
stii). Jest to niewątpliwie najlepsze dzieło. Rossiego
w Polsce, będące u nas wyraźną recepcją wzorów
rzymskich.
Niezawodnie pod wpływem antyku już pod koniec
XV wieku zjawiają się w Rzymie epitafia portretowe
z rzeźbioną głową zmarłego. Takim jest nagrobek Be-
nedetta Maffei (f 1494) w Santa Maria Sopra Miner-
va 13 14. Wkrótce głowę zmarłego zastępuje jego popier-
sie — tak np. widać to już w grobowcu Giovanniego
Battisty de’ Ca,vallieri (t 1507) w kościele Santa Ma-
ria in Aracoeli. W połowie XVI wieku nisza przybiera
kształt elipsy. W nagrobku Rodolfa Pio da Carpi z ro-
ku 1558 (id. ,14) występuje już popiersie zmarłego wraz
z ręką, wreszcie w roku 1591 mamy już nagrobek bar-
dzo zbliżony do Gembickiego: jest to rzeźbiarski por-
tret kardynała Girolamo Giovanni Alibani w kościele
Santa Maria del Popolo, ze złożonymi do modlitwy
rękami na tle półkolistej niszy (ii. 13). Wiek XVII idzie
jeszcze dalej: w portrecie nieznanego mężczyzny, który
wyszedł z warsztatu , Berniniego u, występuje ręka
oparta o pierś, jak i w grobowcu Gembickiego (ił. 16).
Wreszcie ostatecznym wzorem dla Rossiego był chyba
marmurowy biust kardynała Zacchia Rondaniniego,
II. 18. Marcin Blechowski (?), portret Piotra Gembic-
kiego, fragment. Klasztor Franciszkanów w Krakowie.
(Fot. według Dobrowolskiego)
213