II. 1. Szczuczyn, widok ogólny. (Fot. M. Karpowicz)
MARIUSZ KARPOWICZ
ARCHITEKCI WARSZAWSCY W SZCZUCZYNIE
NA PRZEŁOMIE XVII I XVIII WIEKU*
Miasteczko Szczuczyn Łomżyński leży nad rzeczką
Wissą, w powiecie Grajewo, województwie białostoc-
kim. Zachowane do dziś jego zabytki — wyjątkowo
ciekawy układ przestrzenny oraz popijarski zespół ko-
ścielno-klasztorny górujący nad miastem, nie doczekały
się dotąd poważniejszego zainteresowania; bibliografię
Szczuczyna stanówką nieliczne wzmianki w dziennikach,
dotyczące przede wszystkim kościoła, a tylko notatka
* Rozprawka niniejsza jest skrótem pracy magisterskiej
wykonanej na Uniwersytecie Warszawskim w 1955 roku pod
kierunkiem Prof. dr Wł. Tomkiewicza, któremu na tym miej-
scu składam serdeczne podziękowania za pomoc i życzliwe
orędownictwo. Jednocześnie proszę o przyjęcie wyrazów
wdzięczności E. Łopacińskiego, którego wypisy archiwalne
z korespondencji Szczuki, złożone w Centralnym Zarządzie
Muzeów i Ochrony Zabytków umożliwiły mi napisanie niniej-
szej pracy. Osobne podziękowanie spieszę złożyć mgr Z. Rew-
skiemu, za nadesłane pisemne uwagi, których z powodu odda-
nia pracy do druku nie byłem już w stanie w całości wykorzy-
stać. Chciałbym również podziękować księżom St. Dąbrowskie-
mu i J. Roszkowskiemu, dyrekcji szpitala w Szczuczynie oraz
mieszkańcom miasta pp. St. Maliszewskiemu i Makuszewskie-
mu za żywe zainteresowanie się moją pracą i wydatną pomoc.
Grzegorza Worobiewa w Sprawozdaniach Komisji Hi-
storii Sztuki PAU, zawiera kilka historycznych infor-
macji prawdziwej wagiJ. Poza tym Z. Rewski, oma-
wiając działalność architekta Józefa Fontany II,
wspomniał marginesowo o kościele szczuczyńskim, wy-
soko kwalifikując jego palladianizujące wnętrze2.
Bardzo szczegółowe informacje dotyczące powsta-
nia i spraw architektonicznych Szczuczyna zawie-
1 Czarnowski J. ks., Kościół, w Szczuczynie, Tygodnik Illu-
strowany 1896, nr 41, s. 811, — zawiera fot. fasady; Dwu-
setna rocznica fundacji kościoła w Szczuczynie, Biesiada Li-
teracka, t. 34 (1897), nr 2, s. 8 — dodana fot. ołtarza
głównego; Woroblew G., Kościół w Szczuczynie, SKHS IX (1915),
s. XCVI—XCVII. Litografowany widok kościoła od północo-
wschodu zamieszcza Misierowicz A., Rok II Przeglądu Augu-
stowskiego czyli Albumu Malowniczego Guberni Augustowskiej
przez .... b. d. i m. w. Wiadomość i litografię zawdzięczam
uprzejmości mgr Z. Rewskiego. Fotografię kościoła 1 klasztoru
w Szczuczynie od południo-wschodu zamieszcza niemiecka
publikacja: Das Generalgouuernement Warschau, Oldenburg
1918, s. 94, (ostatnią informację zawdzięczam uprzejmości
mgr J. Kowalczyka).
2 Rewski Z., Działalność architektoniczna warszawskich
Fontanów, Biuletyn H. S. i K. II (1934), s. 268.
218