STANISŁAWA SAWICKA
U. 3. G. v. d. Eeckhout, Anna przyprowadza małego Samuela
do arcykapłana Heliego, rysunek lawowany. Warszawa, Gab.
Rycin B. U. (Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
warszawski nie mógłby być szkicem któregoś z uczniów
z niewątpliwymi retuszami ręki samego Rembrandta?
Zawsze robił on na mnie wrażenie bardzo niejedno-
litego w charakterze. Na wystawie holenderskiej znaj-
dowało się więcej rysunków tego typu- W każdym ra-
zie analogia obu zestawionych postaci jest nieco za-
stanawiająca. Rysunek sztokholmski Lugt datuje na
podstawie porównania z rysunkami o tym samym te-
macie ok. r. 1650—55. O. Benesch okreśila powstanie
jego ok. r. 1653, natomiast rysunek warszawski datuje
w swym katalogu na lata 1648—49. Wydaje mi się jed-
nak, że na podstawie nie tylko zacytowanej analogii
z Ukrzyżowaniem ze Sztokholmu, ale i z szeregiem
innych rysunków — narzucałoby się datowanie nieco
późniejsze. Data podana w katalogu warszawskim —
ok. r. 1654 — wydaje się być raczej słuszna-
Szkic sceny z Merkurym, Argusem i lo przemie-
nioną w krowę, podany w katalogu warszawskim (nr
95)) jako szkoła Rembrandta, według Benescha jest ry-
sunkiem oryginalnym Rembrandta, którego inny szkic
z podobną wersją tego samego tematu przechował się
w Zbiorze prywatnym w Bazylei9.
Inny jeszcze rysunek, określony w katalogu war-
szawskim jako szkoła Rembrandta, zatytułowany
„Wieczór Trzech Kró'li“, przedstawiający grupę chłop-
ców z gwiazdą na wysokim kiju, kolędujących przed
» Benesch uważa go za rysunek ucznia, wykonany według
innej, nieco zmienionej wersji tego samego tematu, pochodzą-
cej z ręki samego Rembrandta. Zob. Benesch O., The Dra-
wings..., t. III, nr 627, fig. 763. Wymiary są niewiele zmienione
(rys. warsz. 176 X 263, rys. z Bazylei 183 X 264 mm). Rysunek
ten znajduje się w kolekcji Ch. Albert de Burlet.
progiem domu (nr kat. warsz- 93, il. 45), jest zdaniem
Benescha kopią z zaginionego rysunku Rembrandta,
z którego inna kopia znajduje się dziś w zbiorach Aka-
demii Sztuk Pięknych w Paryżu. W katalogu tej ko-
lekcji opracowanym przez Ługt’a znajduje się mały
rysuneczek wyobrażający dwóch małych chłopców
z kijem w ręce i z dwoma psami, zatytułowany „Mali
pasterze11 (Lugt, nr 509) 10. Dwie te małe postacie mo-
że i przypominają trochę kolędników z warszawskiego
rysunku, alle o jakimś bliższym pokrewieństwie tych
rysunków nie może chyba być mowy, nie tylko dla-
tego, że nasz rysunek przedstawia całą scenę, wielofi-
gurową i z wyraźnie zaznaczoną architekturą, która
zamyka całą prawą stronę sceny; każdy bowiem z tych
szkiców jest odmiennie skomponowany, zdradzają też
odmienną rękę.
Wreszcie zdaniem Benescha rysunek przedstawiają-
cy uczniów idących do Emaus, określony w katalogu
warszawskim (nr 100) jako kopia z Rembrandta, jest
dziełem ręki uczni Rembrandta, częściowo skorygowa-
nym przez mistrza (idący po lewej stronie Chrystusa
oraz niektóre partie pejzażu) u.
Również w zakresie tematyki rysunków Rembrand-
ta, umieszczonych na wystawie, nasuwają się pewne
uwagi. Trzeci z rysunków wybranych ze zbiorów Ga-
binetu Rycin Bibl. Uniw. na wystawę holenderską,
io Por. Lugt F., lnventaire Gćnćral des Ecoles du Nord. T.I.
Ecole Hollandaise, Paris 1950, Ecole Nationale Supćrieure des
Beaux-Arts, Paris. Repr. na tabl. LXIII jako szkoła Rembrand-
ta. Lugt przypuszcza, że rysunek wykonał N. Maes.
u Por. Benesch O., Die Rembrandtausstellung in Warschau,
Kunstchronik 9 (1956), z. 7, s. 203/4.
370
U. 3. G. v. d. Eeckhout, Anna przyprowadza małego Samuela
do arcykapłana Heliego, rysunek lawowany. Warszawa, Gab.
Rycin B. U. (Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
warszawski nie mógłby być szkicem któregoś z uczniów
z niewątpliwymi retuszami ręki samego Rembrandta?
Zawsze robił on na mnie wrażenie bardzo niejedno-
litego w charakterze. Na wystawie holenderskiej znaj-
dowało się więcej rysunków tego typu- W każdym ra-
zie analogia obu zestawionych postaci jest nieco za-
stanawiająca. Rysunek sztokholmski Lugt datuje na
podstawie porównania z rysunkami o tym samym te-
macie ok. r. 1650—55. O. Benesch okreśila powstanie
jego ok. r. 1653, natomiast rysunek warszawski datuje
w swym katalogu na lata 1648—49. Wydaje mi się jed-
nak, że na podstawie nie tylko zacytowanej analogii
z Ukrzyżowaniem ze Sztokholmu, ale i z szeregiem
innych rysunków — narzucałoby się datowanie nieco
późniejsze. Data podana w katalogu warszawskim —
ok. r. 1654 — wydaje się być raczej słuszna-
Szkic sceny z Merkurym, Argusem i lo przemie-
nioną w krowę, podany w katalogu warszawskim (nr
95)) jako szkoła Rembrandta, według Benescha jest ry-
sunkiem oryginalnym Rembrandta, którego inny szkic
z podobną wersją tego samego tematu przechował się
w Zbiorze prywatnym w Bazylei9.
Inny jeszcze rysunek, określony w katalogu war-
szawskim jako szkoła Rembrandta, zatytułowany
„Wieczór Trzech Kró'li“, przedstawiający grupę chłop-
ców z gwiazdą na wysokim kiju, kolędujących przed
» Benesch uważa go za rysunek ucznia, wykonany według
innej, nieco zmienionej wersji tego samego tematu, pochodzą-
cej z ręki samego Rembrandta. Zob. Benesch O., The Dra-
wings..., t. III, nr 627, fig. 763. Wymiary są niewiele zmienione
(rys. warsz. 176 X 263, rys. z Bazylei 183 X 264 mm). Rysunek
ten znajduje się w kolekcji Ch. Albert de Burlet.
progiem domu (nr kat. warsz- 93, il. 45), jest zdaniem
Benescha kopią z zaginionego rysunku Rembrandta,
z którego inna kopia znajduje się dziś w zbiorach Aka-
demii Sztuk Pięknych w Paryżu. W katalogu tej ko-
lekcji opracowanym przez Ługt’a znajduje się mały
rysuneczek wyobrażający dwóch małych chłopców
z kijem w ręce i z dwoma psami, zatytułowany „Mali
pasterze11 (Lugt, nr 509) 10. Dwie te małe postacie mo-
że i przypominają trochę kolędników z warszawskiego
rysunku, alle o jakimś bliższym pokrewieństwie tych
rysunków nie może chyba być mowy, nie tylko dla-
tego, że nasz rysunek przedstawia całą scenę, wielofi-
gurową i z wyraźnie zaznaczoną architekturą, która
zamyka całą prawą stronę sceny; każdy bowiem z tych
szkiców jest odmiennie skomponowany, zdradzają też
odmienną rękę.
Wreszcie zdaniem Benescha rysunek przedstawiają-
cy uczniów idących do Emaus, określony w katalogu
warszawskim (nr 100) jako kopia z Rembrandta, jest
dziełem ręki uczni Rembrandta, częściowo skorygowa-
nym przez mistrza (idący po lewej stronie Chrystusa
oraz niektóre partie pejzażu) u.
Również w zakresie tematyki rysunków Rembrand-
ta, umieszczonych na wystawie, nasuwają się pewne
uwagi. Trzeci z rysunków wybranych ze zbiorów Ga-
binetu Rycin Bibl. Uniw. na wystawę holenderską,
io Por. Lugt F., lnventaire Gćnćral des Ecoles du Nord. T.I.
Ecole Hollandaise, Paris 1950, Ecole Nationale Supćrieure des
Beaux-Arts, Paris. Repr. na tabl. LXIII jako szkoła Rembrand-
ta. Lugt przypuszcza, że rysunek wykonał N. Maes.
u Por. Benesch O., Die Rembrandtausstellung in Warschau,
Kunstchronik 9 (1956), z. 7, s. 203/4.
370