DOI issue:
Heft 1
DOI article:Miscellanea
DOI article:Hamilton, Chloe: Portret Kościuszki pędzla Beniamina Westa
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.45621#0089
PORTRET KOŚCIUSZKI PĘDZLA B. WESTA
II. 3. W. Sharp, Tadeusz Kościuszko (według C. Andras), rycina
Portret Kościuszki wykonany przez Coswaya ry-
towany był przez Antoine Cardon (1772—1813) i opu-
blikowany 1 stycznia 1798 r. (il. 2) 13. Miecz, roga-
tywka, stół, krzesło, kałamarz i strój generała,
podobnie jak umieszczenie okna wykazują wielkie
podobieństwo do ujęcia Westa w Oberlin. Jeśli
sądzimy, że obraz Westa oparty jest na jego wraże-
niach z wizyty u Kościuszki — a fakty na to wska-
zują — musimy przyjąć, że Cosway także widział
Kościuszkę w jego hotelu na Leicester Square 14.
To że Cosway odwiedził Kościuszkę poparte jest
świadectwem 3 autorów, choć nie są oni zgodni
co do okoliczności tej wizyty. Karl Falkenstein
(por. przypis 9) mówi: „Za jeden z najlepszych
też jego wydawca, w następującej po artykule liście rycin
Sharpa, jak się zdaje zapomniał o wzmiance dotyczącej
Westa, opisuje bowiem rycinę przedstawiającą Kościuszkę,
jako wykonaną według Stotharda i Andreasa (zapewne Tho-
mas Stothard, 1755—1834). Pisownia Andras często w słow-
nikach występuje jako Andréas, a przynajmniej raz jako
Andres. W dwóch monografiach Sto t'h a r d a nie zna-
lazłam wzmianki o portrecie Kościuszki: Mrs. B r a y, Life
of Thomas Stothard, R. A., London 1851, i A. C. C o x h e a d,
Thomas Stothard, R. A., an Illustrated Monograph, London
1906.
13 Portret Coswaya jest prawdopodobnie rysunkiem (por.
F. B. Danieli & Philip Currie, A Catalogue Raison-
Raisonné of the Engraved Works of Richard Cosway, A. A.,
London 1890, nr 92: „Stipple, by A. Cardon, 1798; size
12 X 10i/4 in. (D.); oblong”). Fotografię według oryginalnej
ryciny wykonał London Art Service (Photographie) Ltd., za
zgodą British Muséum. Oryginał Coswaya znajduje się w
zbiorach Czartoryskich w Krakowie, według Gardnera,
jw., s. 122. Obraz olejny przedstawiający Kościuszkę, bardzo
podobny do ryciny Cardona, ale bez okna i obcięty poziomo
na brzegu kanapy, reprodukowany jest u T. Korzona,
Kościuszko, Kraków 1894, naprzeciw s. 486 z następującym
podpisem: ,,Portret olejny malowany z natury przez Coswaya
w 1798 r. z napisem z tylu ’638 Sarnecki’, obecnie w posia-
daniu p. Seweryna Junga w Warszawie”. Cosway nie mógł
oczywiście namalować z natury tego portretu w Londynie
w 1798 r., ponieważ Kościuszko wyjechał do Ameryki w
1797 r. Mógł był natomiast malować go w 1798 r. w Paryżu
(gdyż Kościuszko powrócił w tym roku do Paryża), lecz
obraz ten nie byłby tak zbliżony do rysunku z 1797 r., gdyby
Cosway malował Kościuszkę w Paryżu z natury. Bardziej
prawdopodobne jest, że Cosway wykonał portret według
swego wcześniejszego rysunku, jeśli obraz jest w ogóle je-
81
II. 3. W. Sharp, Tadeusz Kościuszko (według C. Andras), rycina
Portret Kościuszki wykonany przez Coswaya ry-
towany był przez Antoine Cardon (1772—1813) i opu-
blikowany 1 stycznia 1798 r. (il. 2) 13. Miecz, roga-
tywka, stół, krzesło, kałamarz i strój generała,
podobnie jak umieszczenie okna wykazują wielkie
podobieństwo do ujęcia Westa w Oberlin. Jeśli
sądzimy, że obraz Westa oparty jest na jego wraże-
niach z wizyty u Kościuszki — a fakty na to wska-
zują — musimy przyjąć, że Cosway także widział
Kościuszkę w jego hotelu na Leicester Square 14.
To że Cosway odwiedził Kościuszkę poparte jest
świadectwem 3 autorów, choć nie są oni zgodni
co do okoliczności tej wizyty. Karl Falkenstein
(por. przypis 9) mówi: „Za jeden z najlepszych
też jego wydawca, w następującej po artykule liście rycin
Sharpa, jak się zdaje zapomniał o wzmiance dotyczącej
Westa, opisuje bowiem rycinę przedstawiającą Kościuszkę,
jako wykonaną według Stotharda i Andreasa (zapewne Tho-
mas Stothard, 1755—1834). Pisownia Andras często w słow-
nikach występuje jako Andréas, a przynajmniej raz jako
Andres. W dwóch monografiach Sto t'h a r d a nie zna-
lazłam wzmianki o portrecie Kościuszki: Mrs. B r a y, Life
of Thomas Stothard, R. A., London 1851, i A. C. C o x h e a d,
Thomas Stothard, R. A., an Illustrated Monograph, London
1906.
13 Portret Coswaya jest prawdopodobnie rysunkiem (por.
F. B. Danieli & Philip Currie, A Catalogue Raison-
Raisonné of the Engraved Works of Richard Cosway, A. A.,
London 1890, nr 92: „Stipple, by A. Cardon, 1798; size
12 X 10i/4 in. (D.); oblong”). Fotografię według oryginalnej
ryciny wykonał London Art Service (Photographie) Ltd., za
zgodą British Muséum. Oryginał Coswaya znajduje się w
zbiorach Czartoryskich w Krakowie, według Gardnera,
jw., s. 122. Obraz olejny przedstawiający Kościuszkę, bardzo
podobny do ryciny Cardona, ale bez okna i obcięty poziomo
na brzegu kanapy, reprodukowany jest u T. Korzona,
Kościuszko, Kraków 1894, naprzeciw s. 486 z następującym
podpisem: ,,Portret olejny malowany z natury przez Coswaya
w 1798 r. z napisem z tylu ’638 Sarnecki’, obecnie w posia-
daniu p. Seweryna Junga w Warszawie”. Cosway nie mógł
oczywiście namalować z natury tego portretu w Londynie
w 1798 r., ponieważ Kościuszko wyjechał do Ameryki w
1797 r. Mógł był natomiast malować go w 1798 r. w Paryżu
(gdyż Kościuszko powrócił w tym roku do Paryża), lecz
obraz ten nie byłby tak zbliżony do rysunku z 1797 r., gdyby
Cosway malował Kościuszkę w Paryżu z natury. Bardziej
prawdopodobne jest, że Cosway wykonał portret według
swego wcześniejszego rysunku, jeśli obraz jest w ogóle je-
81