DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Biriulow, Jurij: Zygmunt Kurczyński i jego dzieła rzeźbiarskie w Lwowie
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48735#0081
ZYGMUNT KURCZYNSK1 — RZEZBIARZ LWOWSKI
sala posiedzeń — miejsce intensywnego wzajem-
nego oddziaływania architektury i plastyki monu-
mentalnej. Ściany tego wnętrza dzielą uproszczone
pilastry z białego marmuru, zwieńczone w kapite-
lach grupami rzeźbiarskimi Kurczyńskiego (wyko-
nane w roku 1909 z wapienia, tonowanego na kolo-
rowy marmur i kość słoniową). Trzy ściany obiega
fryz utworzony z panneau malowanych przez Fe-
liksa Wygrzywalskiego, umieszczonych w płyci-
nach między pilastrami. Trafnie są określone pro-
porcje rzeźb i panneau oraz icli stosunek do pojem-
ności i wysokości pomieszczenia. Ich układ kompo-
zyjny dopasowany jest do struktury wnętrza i pod-
kreśla charakterystyczną dla tego wnętrza przej-
rzystość tektoniczną i precyzyjny rytm. Panneau
cechuje starannie wyważona kompozycja, z pod-
kreśleniem równoległych osi pionowych. Rzeźby
połączone w pary stanowią naturalne zwieńczenie
pilastrów i tworzą zarazem jakby obramowanie
panneau. Podporządkowane podziałom architek-
tonicznym, malarstwo i rzeźba stanowią dodatko-
we plastyczne akcenty dekoracyjne. Panneau i rzeź-
by postrzegane są czasoprzestrzennie, czemu to-
warzyszy konsekwentnie zmiana wrażeń.
Rzeźby Kurczyńskiego, będąc nieodłączną częś-
cią kompozycji architektonicznej, współdziałają
z malarstwem w warstwie ideowo-obrazowej i plas-
tycznej. Przez spłaszczenie zbliżone są do panneau,
ich dekoracyjny linearyzm jest pochodną mode-
lunku figur. Specyficzne cechy faktury i koloru
rzeźb i malarstwa — gładkość powierzchni, wpro-
wadzenie do rzeźby bieli, złoceń i nakrapianie zie-
lenią — współbrzmią harmonijnie. Podobieństwo
malarstwa i rzeźby najwyraźniej jest zauważalne
w zbieżności obrazowej i kompozycyjnej panneau
Praca i tak samo nazwanej grupy rzeźbiarskiej,
której bohaterowie jakby kontynuują wysiłek po-
staci z panneau. Tak jak malarskie dzieła Wygrzy-
walskiego, wypukłorzeźby Kurczyńskiego ucieleś-
niają filozoficzne rozważania o sensie życia. Są to
personifikacje, symboliczne uogólnienia poszczegól-
nych elementów bytu ludzkiego. Tworzy je sześć
par: Praca (dwóch mężczyzn ciągnie z wysiłkiem
linę), Odpoczynek (robotnik z młotem i siedząca
obok kobieta z kwiatami), Melancholia (mężczyzna
oparty na łopacie i pocieszająca go czule kobieta),
Sztuka i Powinność Wojskowa (kobieta ze statuet-
ką i mężczyzna z mieczem, inna nazwa grupy —
Pokój, Miłość (dwoje ludzi z dzieckiem), Śmierć
albo Czas17 (chimera trzyma w objęciach mężczyz-
II. 4. Kamienica Ballabanów, fragment elewacji z dekoracją
rzeźbiarską Zygmunta Kurczyńskiego. Fot. J. Langda.
znę i kobietę, ujmujących się za ręce). Mimo iż nie
ma w nich jasno sformułowanej linii tematycznej,
wypukłorzeźby mogą być postrzegane jako ciąg
scen logicznych powiązanych ze sobą wspólnym
11. 5. Kamienica Ballabanów,fragment elewacji z maszkaronem
„.Przesyt". Fot. J. Langda
73
sala posiedzeń — miejsce intensywnego wzajem-
nego oddziaływania architektury i plastyki monu-
mentalnej. Ściany tego wnętrza dzielą uproszczone
pilastry z białego marmuru, zwieńczone w kapite-
lach grupami rzeźbiarskimi Kurczyńskiego (wyko-
nane w roku 1909 z wapienia, tonowanego na kolo-
rowy marmur i kość słoniową). Trzy ściany obiega
fryz utworzony z panneau malowanych przez Fe-
liksa Wygrzywalskiego, umieszczonych w płyci-
nach między pilastrami. Trafnie są określone pro-
porcje rzeźb i panneau oraz icli stosunek do pojem-
ności i wysokości pomieszczenia. Ich układ kompo-
zyjny dopasowany jest do struktury wnętrza i pod-
kreśla charakterystyczną dla tego wnętrza przej-
rzystość tektoniczną i precyzyjny rytm. Panneau
cechuje starannie wyważona kompozycja, z pod-
kreśleniem równoległych osi pionowych. Rzeźby
połączone w pary stanowią naturalne zwieńczenie
pilastrów i tworzą zarazem jakby obramowanie
panneau. Podporządkowane podziałom architek-
tonicznym, malarstwo i rzeźba stanowią dodatko-
we plastyczne akcenty dekoracyjne. Panneau i rzeź-
by postrzegane są czasoprzestrzennie, czemu to-
warzyszy konsekwentnie zmiana wrażeń.
Rzeźby Kurczyńskiego, będąc nieodłączną częś-
cią kompozycji architektonicznej, współdziałają
z malarstwem w warstwie ideowo-obrazowej i plas-
tycznej. Przez spłaszczenie zbliżone są do panneau,
ich dekoracyjny linearyzm jest pochodną mode-
lunku figur. Specyficzne cechy faktury i koloru
rzeźb i malarstwa — gładkość powierzchni, wpro-
wadzenie do rzeźby bieli, złoceń i nakrapianie zie-
lenią — współbrzmią harmonijnie. Podobieństwo
malarstwa i rzeźby najwyraźniej jest zauważalne
w zbieżności obrazowej i kompozycyjnej panneau
Praca i tak samo nazwanej grupy rzeźbiarskiej,
której bohaterowie jakby kontynuują wysiłek po-
staci z panneau. Tak jak malarskie dzieła Wygrzy-
walskiego, wypukłorzeźby Kurczyńskiego ucieleś-
niają filozoficzne rozważania o sensie życia. Są to
personifikacje, symboliczne uogólnienia poszczegól-
nych elementów bytu ludzkiego. Tworzy je sześć
par: Praca (dwóch mężczyzn ciągnie z wysiłkiem
linę), Odpoczynek (robotnik z młotem i siedząca
obok kobieta z kwiatami), Melancholia (mężczyzna
oparty na łopacie i pocieszająca go czule kobieta),
Sztuka i Powinność Wojskowa (kobieta ze statuet-
ką i mężczyzna z mieczem, inna nazwa grupy —
Pokój, Miłość (dwoje ludzi z dzieckiem), Śmierć
albo Czas17 (chimera trzyma w objęciach mężczyz-
II. 4. Kamienica Ballabanów, fragment elewacji z dekoracją
rzeźbiarską Zygmunta Kurczyńskiego. Fot. J. Langda.
znę i kobietę, ujmujących się za ręce). Mimo iż nie
ma w nich jasno sformułowanej linii tematycznej,
wypukłorzeźby mogą być postrzegane jako ciąg
scen logicznych powiązanych ze sobą wspólnym
11. 5. Kamienica Ballabanów,fragment elewacji z maszkaronem
„.Przesyt". Fot. J. Langda
73