Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau>: Biuletyn Naukowy (1.1932/1933)

KRONIKA.

XIII Międzynarodowy Kongres Historji Sztuki odbędzie się, stosownie
do uchwały Kongresu Brukselskiego z r. 1930, w Sztokholmie w dniach 3 — 6
września 1933 roku. Program kongresu przewiduje prócz pracy w poszczegól-
nych sekcjach, zwiedzenie muzeów, wystaw i zabytków sztokholmskich oraz
liczne wycieczki, które odbędą się przed rozpoczęciem kongresu (31. VIII —
2. IX. 33) i po jego zakończeniu. Prace podczas trwania kongresu odbywać się
będą w ośmiu sekcjach: 1. sztuki średniowiecznej (prócz krajów należących do
bloku nordyjskiego), 2. sztuki renesansu i baroku, 3. sztuki XVIII i XIX w. do
impresjonizmu, 4. sztuki nowoczesnej, 5. sztuki średniowiecznej w krajach blo-
ku nordyjskiego (Szwecja, Norwegja, Danja, islandja, Finlandja, i innych, poło-
żonych nad morzem Baltyckiem, 6. różne problemy, dotyczące zbiorów skan-
dynawskich sztuki dawnej i wschodniej, oraz zbiorów etnograficznych, 7. mu-
zeoiogji, 8. sekcji ogólnej, na której wygłoszone zostaną referaty z innych sek-
cyj, zasługujące na wyjątkową uwagę i wymagające większego lokalu. W sek-
cjach 1 — 7 wygłoszone zostaną referaty w liczbie 4 i komunikaty w liczbie 20,
w sekcji 8 — tylko referaty w liczbie 14. Dla referatów przewidziany jest czas
trwania nie dłuższy ponad 3/4 godz., dla komunikatów — 1/4 godz. Organiza-
cją Kongresu zajmuje się Komitet Organizacyjny z prof. J. Roosval’em, jako
przewodniczącym, na czele. Z Komitetem Organizacyjnym współdziałają po-
szczególne komitety narodowe. Na czele komitetu polskiego stoi dr. Stanisław
Tomkowicz, Prezes Komisji historji sztuki Pol. flk. Gm. w Krakowie.
Kongres ten niefortunnie zbiega się z zapowiedzianym już terminem Mię-
dzynarodowego Zjazdu Historyków, który odbędzie się w Warszawie w dniach
21 — 28 września 1933 r., a więc w najlepszym razie w dwa tygodnie po zakoń-
czeniu kongresu sztokholmskiego. Odbije się to niewątpliwe niekorzystnie na
liczbie uczestników i referatów sekcji historji sztuki zjazdu warszawskiego
WARSZAWA. Wystawa dawnej architektury perskiej. Dnia 11 grudnia
w salach Muzeum Narodowego w Warszawie, w obecności pana Posła perskie-
go, otwarta została wystawa zdjęć fotograficznych dawnej architektury perskiej.
Wystawa ta kolejno zwiedziła New York, Paryż, Berlin, budząc wszędzie zain-
teresowanie świata naukowego, sprowadzenie zaś jej do Warszawy i zorganizo-
wanie na miejscu zawdzięczamy panu Emilowi Wierzbickiemu. Słowo wstępne
przy otwarciu wygłosił p. dr. St. Przeworski, docent Uniw. Warsz.
Wystawę stanowią zdjęcia fotograficzne (około 300 powiększeń) znanego
uczonego fl. U. Pope, Dyrektora amerykańskiego instytutu do badań perskiej
sztuki i archeologii. Zdjęcia te, odznaczające się niezwykłą ostrością szczegó-
łów i ciekawem ujęciem, wykazują w sposób bardzo pełny bogactwo orna-
mentacyjne oraz istotę konstrukcyjną zespołów i elementów budowli perskich
z okresu islamizmu. Nadmienić przytem należy, że niektóre zdjęcia, robione
na mocy specjalnego zezwolenia Szacha Perskiego, ukazują rzeczy niedostępne
dotychczas dla objektywów badaczy.
Wydaje się niezbędnem zaznaczyć różnicę, jaka istnieje pomiędzy bu-
downictwem średniowiecza europejskiego i islamu pomimo pewnych, czysto
wzrokowych zresztą analogij. Konstrukcje budowlane perskie wykazują konser-
watyzm, formy dekoracyjne natomiast przechodzą ewolucję w dość szybkiem
tempie, skutkiem czego następuje rozdział pomiędzy konstrukcją a dekoracją,
wyrażający się w przejściu od dekoracyjnego układu cegieł w sklepieniach, fi-
larach i tukach, do barwnej szaty ornamentyki majolikowej, całkowicie pokry-
wającej organizm budowli. Obecność przytem niewielkiej ilości elementów kon-

95