DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Starzyński, Juliusz: Augustyn Locci, inżynier i artystyczny doradca Jana III
DOI Artikel:Bocheński, Zbigniew M.: Dwór obronny arcybiskupa Władysława Oporowskiego (zm. 1453) w Oporowie pod Kutnem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35188#0111
28. Berlin, 21. VIII. 1692. 29. P. fi. U. 686, karta 65/6.
30. O Q i s 1 e n i’m: Thieme-Becker: flllg. Lex. d. bild. Kiinstler, t. XIV. Leip-
zig 1921. Z dawniejszej literatury przedewszystkiem L. Pascoli: Vite
de’pittori, scuitori ed architetti. Roma 1736, t. 11, str. 532/541 oraz
F. de Boni: Biografia degli flrtisti. Venezia 1840, str. 433. Znany ską.
dinąd nagrobek tego artysty ostatnio reprodukuje Emile Mdlę w swej
pracy: L’flrt religieux apres le Concile de Trente. Paris 1932, str. 221.
31. Berlin 17. X. 1681. 32. 21. VIII. 1692.
33. Berlin 12. IX. 1681. 34. Berlin 17. VII. 1.682.
35. Berlin 31. X. 1681. 36. M. K. 209, str. 593.
37. VoI. Leg. T. V. fol. 730, r. 1685.
38. Zestawienie dziel Tylmana oraz bibljografję o nim podaje St. Łoza
w Słowniku architektów. Pozatem: A. Lauterbach: Warszawa. Warszawa
1925, str. 66 — 69 i 71—74. Wł. Tatarkiewicz: Nowożytna architektura
w Polsce. Warszawa 1932. Odbitka z wyd. „Wiedza o Polsce", str. 19.
ZBIGNIEW BOCHEŃSKI.
DWÓR OBRONNY ARCYBISKUPA WŁADYSŁAWA
OPGROWSKIEGO (zm. 1453 r.) w OPOROWIE POD KUTNEM.
Artykuł niniejszy jest streszczeniem obszerniejszej rozprawki,
dotyczącej interesującego zabytku, posiadającego pewne znaczenie
dla dziejów polskiej architektury świeckiej z końca średniowiecza.
Znaczenie to podnosi względnie dobry stan zachowania budowli.
Czas wzniesienia dworu oporowskiego określa wzmianka Dłu-
gosza o śmierci arcybiskupa (Hist. Pol. V., p. 131, oraz Catal. Rr-
chiep. Gnesn. p. 374, cf. Kalendarz Krak., p. 916), który umarł
w r. 1453 „in patrimonio et castro suo Oporow, quod ipse... a pri-
mis fundamentis cocto latere aedificaverat”. Ściślejsze oznaczenie
daty powstania dworu jest trudne, przypuszczać jednak można, że
budowę rozpoczął Władysław Oporowski jeszcze w okresie, kiedy
zasiadał na biskupstwie kujawskiem, t. j. w latach 1434 — 1449.
Dwór wzniesiony został na wysepce, usypanej — jak wszystko
na to wskazuje — specjalnie pod jego budowę. Wysepkę otacza
fosa, wypełniona wodą, będąca niewątpliwie pozostałością pierwot-
nego założenia. Mury budowli obejmują przestrzeń, zbliżoną do
krótkiego prostokąta, którego dłuższy bok wynosi ok. 30 m. We-
wnątrz zamykają one podwórzec o poziomie mniej więcej 2 m. wyż-
szym od samych brzegów wysepki.
Pomiary architektoniczne oraz bliższe zbadanie wątku prowa-
dzi stosunkowo łatwo do rekonstrukcji pierwotnego kształtu budo-
wli, przyczem dużą usługę oddaje rękopis W. H. Gawareckiego
„Oporowo, wspomnienie historyczne" (własność obecnych właści-
cieli tej posiadłości, pp. Janostwa Lasockich).
127
30. O Q i s 1 e n i’m: Thieme-Becker: flllg. Lex. d. bild. Kiinstler, t. XIV. Leip-
zig 1921. Z dawniejszej literatury przedewszystkiem L. Pascoli: Vite
de’pittori, scuitori ed architetti. Roma 1736, t. 11, str. 532/541 oraz
F. de Boni: Biografia degli flrtisti. Venezia 1840, str. 433. Znany ską.
dinąd nagrobek tego artysty ostatnio reprodukuje Emile Mdlę w swej
pracy: L’flrt religieux apres le Concile de Trente. Paris 1932, str. 221.
31. Berlin 17. X. 1681. 32. 21. VIII. 1692.
33. Berlin 12. IX. 1681. 34. Berlin 17. VII. 1.682.
35. Berlin 31. X. 1681. 36. M. K. 209, str. 593.
37. VoI. Leg. T. V. fol. 730, r. 1685.
38. Zestawienie dziel Tylmana oraz bibljografję o nim podaje St. Łoza
w Słowniku architektów. Pozatem: A. Lauterbach: Warszawa. Warszawa
1925, str. 66 — 69 i 71—74. Wł. Tatarkiewicz: Nowożytna architektura
w Polsce. Warszawa 1932. Odbitka z wyd. „Wiedza o Polsce", str. 19.
ZBIGNIEW BOCHEŃSKI.
DWÓR OBRONNY ARCYBISKUPA WŁADYSŁAWA
OPGROWSKIEGO (zm. 1453 r.) w OPOROWIE POD KUTNEM.
Artykuł niniejszy jest streszczeniem obszerniejszej rozprawki,
dotyczącej interesującego zabytku, posiadającego pewne znaczenie
dla dziejów polskiej architektury świeckiej z końca średniowiecza.
Znaczenie to podnosi względnie dobry stan zachowania budowli.
Czas wzniesienia dworu oporowskiego określa wzmianka Dłu-
gosza o śmierci arcybiskupa (Hist. Pol. V., p. 131, oraz Catal. Rr-
chiep. Gnesn. p. 374, cf. Kalendarz Krak., p. 916), który umarł
w r. 1453 „in patrimonio et castro suo Oporow, quod ipse... a pri-
mis fundamentis cocto latere aedificaverat”. Ściślejsze oznaczenie
daty powstania dworu jest trudne, przypuszczać jednak można, że
budowę rozpoczął Władysław Oporowski jeszcze w okresie, kiedy
zasiadał na biskupstwie kujawskiem, t. j. w latach 1434 — 1449.
Dwór wzniesiony został na wysepce, usypanej — jak wszystko
na to wskazuje — specjalnie pod jego budowę. Wysepkę otacza
fosa, wypełniona wodą, będąca niewątpliwie pozostałością pierwot-
nego założenia. Mury budowli obejmują przestrzeń, zbliżoną do
krótkiego prostokąta, którego dłuższy bok wynosi ok. 30 m. We-
wnątrz zamykają one podwórzec o poziomie mniej więcej 2 m. wyż-
szym od samych brzegów wysepki.
Pomiary architektoniczne oraz bliższe zbadanie wątku prowa-
dzi stosunkowo łatwo do rekonstrukcji pierwotnego kształtu budo-
wli, przyczem dużą usługę oddaje rękopis W. H. Gawareckiego
„Oporowo, wspomnienie historyczne" (własność obecnych właści-
cieli tej posiadłości, pp. Janostwa Lasockich).
127