DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Zachwatowicz, Jan: Zagadnienie kopji barwnej w studjach nad malarstwem monumentalnem
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35188#0283
II
JAN ZACHWATOWICZ (z. a. p.)
ZAGADNIENIE KOPJI BARWNEJ W STUDJACH
NAD MALARSTWEM MONUMENTALNEM
Cele i zadania kopji barwnej. W pracach naukowo-badaw-
czych nad malarstwem monumentalnem niepoślednią rolę odgrywa
posiadanie dokładnych barwnych kopij badanych objektów1). Wa-
runki autopsji nie zawsze pozwalają na wyczerpujące studja na miej-
scu, zaś dla zdjęć fotograficznych, które mogłyby odtworzyć istotne
ustosunkowanie elementów kompozycji, wymagane są specjalne wa-
runki położenia objektywu w stosunku do płaszczyzny malowidła,
w wielu wypadkach nieosiągalne. Malowidła, umieszczone na po-
wierzchniach krzywych lub na kilku powierzchniach jednocześnie,
nie mogą być sfotografowane bez deformacji całości lub części obra-
zu. Często malowidła mieszczą się w tak wąskich przestrzeniach, że
najbardziej szerokokątny objektyw może objąć zaledwie fragment.
O ile zajdzie potrzeba zdjęć do reprodukcji barwnej, trudności oma-
wiane potęgują się w znacznym stopniu. Zresztą o ile zdjęcia foto-
graficzne w pewnych warunkach wyczerpująco ilustrują zagadnienia
formalno-ikonograficzne, a przy odpowiedniej skali i czytelność szcze-
gółów, jak również i cechy stylistyczne i nawet fakturowe oryginału,
o tyle jedyną pomocą w analizie kolorytu może być tylko kopja barwna.
Znaczenie jej wzrasta jeszcze bardziej przy pracach porównaw-
czych, przy zestawieniach malowideł, szczególnie o ile zestawiane
objekty pochodzą z rozmaitych miejscowości. W tym wypadku po-
siadania barwnych kopij nie może zastąpić nawet autopsja, gdyż naj-
bardziej wrażliwe oko i pamięć wzrokowa badacza nie zdołają utrwa-
lić kolorytu malowideł tak, aby móc z całą pewnością wysnuwać
wnioski porównawcze o objektach, oddzielonych znaczną przestrze-
nią, a zatem i czasem — nie mówiąc już o odmiennych warunkach
naświetlenia. Pozatem kopja barwna może mieć szerokie zastoso-
wanie w pracy naukowo-pedagogicznej, okazuje się bardzo poży-
teczną, a czasami niezastąpioną przy wykonaniu barwnych reprodu-
kcyj w publikacjach; wreszcie podkreślić należy znaczenie kopij ja-
ko dokumentu pozostającego w razie uszkodzenia lub zniszczenia
samego malowidła2).
Te różnorodne zadania kopji barwnej spełnione być mogą
w ramach pewnych zasadniczych wymagań i warunków. Koniecznem
13
JAN ZACHWATOWICZ (z. a. p.)
ZAGADNIENIE KOPJI BARWNEJ W STUDJACH
NAD MALARSTWEM MONUMENTALNEM
Cele i zadania kopji barwnej. W pracach naukowo-badaw-
czych nad malarstwem monumentalnem niepoślednią rolę odgrywa
posiadanie dokładnych barwnych kopij badanych objektów1). Wa-
runki autopsji nie zawsze pozwalają na wyczerpujące studja na miej-
scu, zaś dla zdjęć fotograficznych, które mogłyby odtworzyć istotne
ustosunkowanie elementów kompozycji, wymagane są specjalne wa-
runki położenia objektywu w stosunku do płaszczyzny malowidła,
w wielu wypadkach nieosiągalne. Malowidła, umieszczone na po-
wierzchniach krzywych lub na kilku powierzchniach jednocześnie,
nie mogą być sfotografowane bez deformacji całości lub części obra-
zu. Często malowidła mieszczą się w tak wąskich przestrzeniach, że
najbardziej szerokokątny objektyw może objąć zaledwie fragment.
O ile zajdzie potrzeba zdjęć do reprodukcji barwnej, trudności oma-
wiane potęgują się w znacznym stopniu. Zresztą o ile zdjęcia foto-
graficzne w pewnych warunkach wyczerpująco ilustrują zagadnienia
formalno-ikonograficzne, a przy odpowiedniej skali i czytelność szcze-
gółów, jak również i cechy stylistyczne i nawet fakturowe oryginału,
o tyle jedyną pomocą w analizie kolorytu może być tylko kopja barwna.
Znaczenie jej wzrasta jeszcze bardziej przy pracach porównaw-
czych, przy zestawieniach malowideł, szczególnie o ile zestawiane
objekty pochodzą z rozmaitych miejscowości. W tym wypadku po-
siadania barwnych kopij nie może zastąpić nawet autopsja, gdyż naj-
bardziej wrażliwe oko i pamięć wzrokowa badacza nie zdołają utrwa-
lić kolorytu malowideł tak, aby móc z całą pewnością wysnuwać
wnioski porównawcze o objektach, oddzielonych znaczną przestrze-
nią, a zatem i czasem — nie mówiąc już o odmiennych warunkach
naświetlenia. Pozatem kopja barwna może mieć szerokie zastoso-
wanie w pracy naukowo-pedagogicznej, okazuje się bardzo poży-
teczną, a czasami niezastąpioną przy wykonaniu barwnych reprodu-
kcyj w publikacjach; wreszcie podkreślić należy znaczenie kopij ja-
ko dokumentu pozostającego w razie uszkodzenia lub zniszczenia
samego malowidła2).
Te różnorodne zadania kopji barwnej spełnione być mogą
w ramach pewnych zasadniczych wymagań i warunków. Koniecznem
13