Zakład Architektury Polskiej i Historii Sztuki <Warschau>: Biuletyn Naukowy (1.1932/1933)

przeto będzie ustalenie tych wymagań, wskazanie sposobu wyko-
nania kopji, oraz określenie warunków w jakich może powstać ko-
pja odpowiadająca pojęciu materjału naukowego, mająca przedsta-
wić badaczowi w całej pełni cechy formalno-ikonograficzne, styli-
styczne i kolorystyczne danego objektu z uwzględnieniem możliwie
najpełniejszem właściwości techniki i faktury.
Nastawienie. Wstępnym, a bardzo ważnym warunkiem w
drodze do stworzenia kopji naukowej, jest należyte ustosunkowanie
się kopjującego do objektu. Jest to kwestja psychicznego nastawie-
nia, w którem wyzbywamy się krytycyzmu w stosunku do ewentu-
alnych „nieudolności" i podchodzimy do objektu w pasywnej goto-
wości przyjęcia i, o ile to będzie możliwem, zrozumienia innych niż
nasze kategoryj estetycznego i plastycznego myślenia i widzenia —
podchodzimy z jedyną chęcią wniknięcia jak najgłębszego w intencje
malarskie i ekspresyjne twórcy, a jednocześnie wyśledzenia osobli-
wości techniki i tych wszystkich elementów, które stanowią cechy
stylistyczne danego malowidła.
Pominięcie lub zaniedbanie tego warunku sprowadza kopję do
nowej interpretacji tematu malowidła. Jako przykład takiego niezro-
zumienia oryginału można przytoczyć kopję obrazu fundacyjnego
z kaplicy św. Trójcy w Lublinie*), gdzie poza tematem — nie pozo-
stało z oryginału nic. flutor kopji przystąpił do pracy z zasobem
wiadomości akademickich o rysunku, barwie i modelunku i opraco-
wał temat na podstawie tych wiadomości, nie licząc się zupełnie
z cechami stylistycznemi oryginału (ryc. 1 — 2). Wniknięcie w ducha
malowidła nie jest może łatwem, lecz jest warunkiem nieodzownym,
wnikliwego zaś pracownika wynagradza wzbogaceniem jego świado-
mości artystycznej.
Z tern więc właściwem nastawieniem, kierując się w każdym
momencie pracy nie chęcią stworzenia nowego dzieła sztuki, lecz
jak najpełniejszego zidentyfikowania kopji z oryginałem, przejdziemy
do etapów wykonania tej naukowej kopji.
Wybór materjałów. W wyborze materjałów będziemy mieli
na względzie z jednej strony trwałość kopji, z drugiej celowość w wy-
borze techniki, która ma odpowiadać lub naśladować technikę ory-
ginału. Powierzchnią, na którą naniesiemy kopję, może być mocny
papier, rolowy lub czerpany, tektura, płótno, lub deska — odpowied-
nio gruntowane. Fakturę tych powierzchni uzależnimy od powierzchni
ściany, zresztą, o ile chodzi o malowidła ścienne, zwykle bardzo
gładkiej, szklistej. Gruntowanie jednak ułatwić może uzyskanie cha-
rakterystycznego dla malowideł ściennych odcienia białawego sub-
telnie zgaszonych (połączeniem z wapnem) zasadniczych barwników.
Co do wyboru techniki (akwarela, tempera, gwasz i t. p.), to właści-

14