DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Walicki, Michał: Budowle Strzelna na tle sztuki romańskiej w Polsce
DOI Artikel:Kieszkowski, Witold: Carlo Sampani, architekt włoski, czynny w Polsce w XVIII w
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35188#0300
Powiązanie to włącza nasz zabytek do kręgu oddziaływania sztuki
zachodnio - francuskiej. Reminiscencje formalne jakie ujawnia po-
nadto tympanon św. Prokopa z grupą plastyki dolnoreńskiej, po-
wstałe pod wpływem sztuki mozańskiej (Gustorf), wytyczają skom-
plikowane itinerarjum pochodu form sztuki francuskiej na wschód
via Niemcy.
Natomiast liczny kompleks rzeźb bazyliki premonstrateńskiej
reprezentuje saskie wyczucie formy, jak świadczą o tern okroję baz,
fragment płyty grobowej, bliskiej płycie z flltplatow, oraz postać
św. ftnny z tympanonu erekcyjnego, dająca się powiązać z nagrob-
kami opatek Quedlinburskich XII w. Ustalenie stylistycznego cha-
rakteru ułamku tympanonu ze sceną Zwiastowania napotyka nara-
zie na większe trudności. Należy podnieść, że fragment wspomnia-
nej płyty grobowej ujawnia rozwiązanie bliskie do płyt z Tumu pod
Łęczycą i Wiślicy.
IV.
Ważkość kompleksu Strzelińskiego występuje w dwu płasz-
czyznach. Jego znaczenie kulturowe zaznacza się w procesie wy-
parcia przez bazylikę norbertańską dawnej osady obronnej z kościo-
łem grodowym, który to fakt jest plastycznem uzmysłowieniem
zjawisk, zachodzących w ówczesnej strukturze społecznej. Wartość
Strzelna dla dziejów ściśle artystycznej kultury wyraża się unaocz-
nieniem zindywidualizowania dróg inicjatywy kulturalnej w Polsce
zachodniej XII-go w., czerpiącej z Niemiec i Czech oraz z Francji,
a ściśle związanej z tern podwójnem francusko-saskiem łożyskiem,
jakiem wpłynął i rozlał się po Śląsku styl monumentalny, zawdzię-
czający w znacznej mierze swój rozwój mecenatowi rodu Łabę-
dziów. Wyraźnie saski charakter architektury i plastyki bazyliki Św.
Trójcy tern wyraźniej rysuje się na tle budownictwa w Polsce XII w.,
obfitującego w reminiscencje francuskie w architekturze i spora-
dycznie co prawda italskie w zakresie rzeźby: przykładem portal
Tumu pod Łęczycą, stylistycznie blisko powiązany z plastyką apu-
lijską końca tego stulecia. (Portal z S. Maria Maggiore w Monte
S. Angelo, 1198).
WITOLD KIESZKOWSKI <z. a.p.) - CARLO SPAMPANI,
ARCHITEKT WŁOSKI, CZYNNY W POLSCE W XVIII W.
Badania nad historją architektury Polskiej doby Stanisławow-
skiej, podobnie jak to się ma i z innemi okresami dziejów sztuki
polskiej, znajdują się jeszcze w stadjum początkowem. Jednakże
24
zachodnio - francuskiej. Reminiscencje formalne jakie ujawnia po-
nadto tympanon św. Prokopa z grupą plastyki dolnoreńskiej, po-
wstałe pod wpływem sztuki mozańskiej (Gustorf), wytyczają skom-
plikowane itinerarjum pochodu form sztuki francuskiej na wschód
via Niemcy.
Natomiast liczny kompleks rzeźb bazyliki premonstrateńskiej
reprezentuje saskie wyczucie formy, jak świadczą o tern okroję baz,
fragment płyty grobowej, bliskiej płycie z flltplatow, oraz postać
św. ftnny z tympanonu erekcyjnego, dająca się powiązać z nagrob-
kami opatek Quedlinburskich XII w. Ustalenie stylistycznego cha-
rakteru ułamku tympanonu ze sceną Zwiastowania napotyka nara-
zie na większe trudności. Należy podnieść, że fragment wspomnia-
nej płyty grobowej ujawnia rozwiązanie bliskie do płyt z Tumu pod
Łęczycą i Wiślicy.
IV.
Ważkość kompleksu Strzelińskiego występuje w dwu płasz-
czyznach. Jego znaczenie kulturowe zaznacza się w procesie wy-
parcia przez bazylikę norbertańską dawnej osady obronnej z kościo-
łem grodowym, który to fakt jest plastycznem uzmysłowieniem
zjawisk, zachodzących w ówczesnej strukturze społecznej. Wartość
Strzelna dla dziejów ściśle artystycznej kultury wyraża się unaocz-
nieniem zindywidualizowania dróg inicjatywy kulturalnej w Polsce
zachodniej XII-go w., czerpiącej z Niemiec i Czech oraz z Francji,
a ściśle związanej z tern podwójnem francusko-saskiem łożyskiem,
jakiem wpłynął i rozlał się po Śląsku styl monumentalny, zawdzię-
czający w znacznej mierze swój rozwój mecenatowi rodu Łabę-
dziów. Wyraźnie saski charakter architektury i plastyki bazyliki Św.
Trójcy tern wyraźniej rysuje się na tle budownictwa w Polsce XII w.,
obfitującego w reminiscencje francuskie w architekturze i spora-
dycznie co prawda italskie w zakresie rzeźby: przykładem portal
Tumu pod Łęczycą, stylistycznie blisko powiązany z plastyką apu-
lijską końca tego stulecia. (Portal z S. Maria Maggiore w Monte
S. Angelo, 1198).
WITOLD KIESZKOWSKI <z. a.p.) - CARLO SPAMPANI,
ARCHITEKT WŁOSKI, CZYNNY W POLSCE W XVIII W.
Badania nad historją architektury Polskiej doby Stanisławow-
skiej, podobnie jak to się ma i z innemi okresami dziejów sztuki
polskiej, znajdują się jeszcze w stadjum początkowem. Jednakże
24