DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Starzyński, Juliusz: Augustyn Locci, inżynier i artystyczny doradca Jana III
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35188#0103
TT
JULIUSZ STARZYŃSKI (Z.A.P.) AUGUSTYN LOCCI, INŻYNIER
I ARTYSTYCZNY DORADCA JANA III.
Z pośród postaci dworu artystycznego Jana III na szczególną
uwagą zasługuje Augustyn Locci zarówno ze wzglądu na swą włas-
ną twórczość w zakresie budownictwa, jak i ze wglądu na stanowi-
sko, które zajmował i wpływ, jaki wywierał na kierunek i przebieg
królewskich poczynań artystycznych. Nazwisko Locciego wielokrot-
nie pojawia sią w dokumentach Metryki Koronnej oraz w ksiągach
grodu warszawskiego, a jego 25 listów z lat 1681 — 1694 w spra-
wie budowy pałacu wilanowskiego, i szeregu innych przedsięwziąć
budowlano - artystycznych stanowi nieocenioną wprost skarbnicą
wiadomości dla badacza dziejów sztuki i kultury w Polsce barokowej.
Listy te pisane do króla po polsku, przechowywane obecnie w Preuss.
Geheimes Staatsarchiv w Berlinie (Rep. 141. D. 7), pozwolą nam
w głównych zarysach odtworzyć dzieje budowy rezydencji wilano-
wskiej, a zarazem w najlepszy sposób scharakteryzują postać samego
Locciego. Należy również zwrócić uwagą na ciekawy zbiór doku-
mentów, dotyczących rodziny Loccich, znajdujący sią w bibljotece
Polskiej Akademji Umiejętności (Rkp. 686 i 687; dypl. 269). Pcza-
tem udało sią odnaleźć szereg luźnych wzmianek źródłowych,
których zasób zapewne możnaby wydatnie pomnożyć drogą dal-
szych, szczęśliwszych poszukiwań.
Na podstawie wymienionych źródeł postaram sią dać odpo-
wiedź na pytanie, kim był Augustyn Locci, jakiego rodzaju stosu-
nek łączył go z osobą Jana III oraz jakie są jego istotne zasługi
na polu polskiej kultury artystycznej :).
I.
Ojciec naszego inżyniera na imię miał również Augustyn i rów-
nież był inżynierem, chlubnie zapisanym w służbie trzech władców
polskich z dynastji Wazów. Locci-ojciec odznaczył sią w niej jako
twórca olśniewających machin i kunsztów teatralnych, jak np. wy-
konane wespół z drugim inżynierem Jego Królewskiej Mości, Bartło-
miejem Bolzonim, wspaniałe dekoracje do opery Puccitellego o miło-
ści Amora i Psyche, odegranej w Gdańsku w 1645 roku podczas
uroczystego wjazdu Marji Ludwiki2). Rodem był Locci przypuszczal-
nie z Rzymu, a w każdym razie łączyły go z wiecznem miastem
ścisłe stosunki artystyczne3), jak również osobiste i majątkowe.
119
JULIUSZ STARZYŃSKI (Z.A.P.) AUGUSTYN LOCCI, INŻYNIER
I ARTYSTYCZNY DORADCA JANA III.
Z pośród postaci dworu artystycznego Jana III na szczególną
uwagą zasługuje Augustyn Locci zarówno ze wzglądu na swą włas-
ną twórczość w zakresie budownictwa, jak i ze wglądu na stanowi-
sko, które zajmował i wpływ, jaki wywierał na kierunek i przebieg
królewskich poczynań artystycznych. Nazwisko Locciego wielokrot-
nie pojawia sią w dokumentach Metryki Koronnej oraz w ksiągach
grodu warszawskiego, a jego 25 listów z lat 1681 — 1694 w spra-
wie budowy pałacu wilanowskiego, i szeregu innych przedsięwziąć
budowlano - artystycznych stanowi nieocenioną wprost skarbnicą
wiadomości dla badacza dziejów sztuki i kultury w Polsce barokowej.
Listy te pisane do króla po polsku, przechowywane obecnie w Preuss.
Geheimes Staatsarchiv w Berlinie (Rep. 141. D. 7), pozwolą nam
w głównych zarysach odtworzyć dzieje budowy rezydencji wilano-
wskiej, a zarazem w najlepszy sposób scharakteryzują postać samego
Locciego. Należy również zwrócić uwagą na ciekawy zbiór doku-
mentów, dotyczących rodziny Loccich, znajdujący sią w bibljotece
Polskiej Akademji Umiejętności (Rkp. 686 i 687; dypl. 269). Pcza-
tem udało sią odnaleźć szereg luźnych wzmianek źródłowych,
których zasób zapewne możnaby wydatnie pomnożyć drogą dal-
szych, szczęśliwszych poszukiwań.
Na podstawie wymienionych źródeł postaram sią dać odpo-
wiedź na pytanie, kim był Augustyn Locci, jakiego rodzaju stosu-
nek łączył go z osobą Jana III oraz jakie są jego istotne zasługi
na polu polskiej kultury artystycznej :).
I.
Ojciec naszego inżyniera na imię miał również Augustyn i rów-
nież był inżynierem, chlubnie zapisanym w służbie trzech władców
polskich z dynastji Wazów. Locci-ojciec odznaczył sią w niej jako
twórca olśniewających machin i kunsztów teatralnych, jak np. wy-
konane wespół z drugim inżynierem Jego Królewskiej Mości, Bartło-
miejem Bolzonim, wspaniałe dekoracje do opery Puccitellego o miło-
ści Amora i Psyche, odegranej w Gdańsku w 1645 roku podczas
uroczystego wjazdu Marji Ludwiki2). Rodem był Locci przypuszczal-
nie z Rzymu, a w każdym razie łączyły go z wiecznem miastem
ścisłe stosunki artystyczne3), jak również osobiste i majątkowe.
119