DOI Heft:
Nr. 3
DOI Artikel:Rozprawy
DOI Artikel:Tomkiewicz, Władysław: Francesco Rossi i jego działalność rzeźbiarska w Polsce
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41525#0211
FRANCESCO ROSSI I JEGO DZIAŁALNOŚĆ RZEŹBIARSKA W POLSCE
SERENTSSIMO .^Ojbl-ENTISSINIOPRINCIPI^ DOMINO
DIoannt Casimiko DG Regi PolonteMainoDuci Lithcakia
Russie Pri^sle.M.aswte Smiogitie Lwonle. Swiensch.
SłVERVE.CzERNIHC\/ŁEQUE, NEC NON SUECORUM GOTHORTM
^^pALORUWE.aEREDITARIOREGI
: & Ol" g »cl>lr» r j,. hm>w %.■&..■
II. 3. Wilhelm Hondius, portret Jana Kazimierza
na podstawie malowidła Daniela Schultza.
II. 4. Wilhelm Hondius, portret Jana Kazimierza
na podstawie malowidła Daniela Schultza.
wśród nich znajdowało się sporo rzeźb. Tak więc jako
terminus ad quem dla powstania popiersi możemy
przyjąć połowę 1655 r.
Ponieważ obie rzeźby stanowią wyraźne odpowied-
niki, nie ulega kwestii, iż wykonane one zostały jed-
nocześnie przez tego samego artystę, to jest wówczas,
gdy Maria Ludwika była już żoną Jana Kazimierza,
a więc po 30 maja 1649 r. Datę tę należy przyjąć jako
terminus a quo. Ze względu na to, iż jak zobaczymy,
popiersie króla jest dość mocno zbliżone do sztychu
Hondiusa z roku 1649, można było przypuszczać, iż
wykonane one zostało raczej bliżej tej daty niż koń-
cowej. Ostateczne datowanie rzeźb mogły potwierdzić
jedynie badania archiwalne. Tak się też i stało.
Szczęśliwym zbiegiem okoliczności rachunki dzien-
ne dworu z pierwszych lat panowania Jana Kazimie-
rza zachowały się częściowo w archiwach warszaw-
skich i krakowskich i obejmują okres od 1 lipca 1650 r.
do 31 marca 1653 r. Na tej dacie rachunki dworskie
urywają się. W ocalałych fragmentach pod dniem
8 października 1651 r. figuruje następująca zapiska:
„Skulptorowi kamiennikowi Włochowi za konterfekt
kamienny Króla JMci i dwie sztuce gliniane fl. 300.
Temuż na drogę do Warszawy fl. 150. Facit fl. 450“ 2.
Z powyższej notatki wynika, że: 1) twórcą kamien-
nego biustu królewskiego był rzeźbiarz Włoch, 2) obok
wykończonej rzeźby kamiennej wykonał on dwa gli-
niane modele, z których jeden mógł być projektem po-
dobizny Marii Ludwiki, 3) przyjęcie rzeźb odbyło się
poza Warszawą, i to dość daleko, skoro daje się arty-
ście 150 zł. na podróż do stolicy.
Ażeby nie wracać do tej ostatniej kwestii, odrazu
ustalmy miejsce wykonania rzeźb. Nie jest to rzeczą
trudną. Był to rok kampanii beresteckiej. Jak wiado-
mo, po zdobyciu obozu kozackiego Jan Kazimierz,
ku oburzeniu wojska, nie wziął udziału w pościgu
2 AGAD, Archiwum Skarbowe, Dział I, t. 305, k. 102.
201
SERENTSSIMO .^Ojbl-ENTISSINIOPRINCIPI^ DOMINO
DIoannt Casimiko DG Regi PolonteMainoDuci Lithcakia
Russie Pri^sle.M.aswte Smiogitie Lwonle. Swiensch.
SłVERVE.CzERNIHC\/ŁEQUE, NEC NON SUECORUM GOTHORTM
^^pALORUWE.aEREDITARIOREGI
: & Ol" g »cl>lr» r j,. hm>w %.■&..■
II. 3. Wilhelm Hondius, portret Jana Kazimierza
na podstawie malowidła Daniela Schultza.
II. 4. Wilhelm Hondius, portret Jana Kazimierza
na podstawie malowidła Daniela Schultza.
wśród nich znajdowało się sporo rzeźb. Tak więc jako
terminus ad quem dla powstania popiersi możemy
przyjąć połowę 1655 r.
Ponieważ obie rzeźby stanowią wyraźne odpowied-
niki, nie ulega kwestii, iż wykonane one zostały jed-
nocześnie przez tego samego artystę, to jest wówczas,
gdy Maria Ludwika była już żoną Jana Kazimierza,
a więc po 30 maja 1649 r. Datę tę należy przyjąć jako
terminus a quo. Ze względu na to, iż jak zobaczymy,
popiersie króla jest dość mocno zbliżone do sztychu
Hondiusa z roku 1649, można było przypuszczać, iż
wykonane one zostało raczej bliżej tej daty niż koń-
cowej. Ostateczne datowanie rzeźb mogły potwierdzić
jedynie badania archiwalne. Tak się też i stało.
Szczęśliwym zbiegiem okoliczności rachunki dzien-
ne dworu z pierwszych lat panowania Jana Kazimie-
rza zachowały się częściowo w archiwach warszaw-
skich i krakowskich i obejmują okres od 1 lipca 1650 r.
do 31 marca 1653 r. Na tej dacie rachunki dworskie
urywają się. W ocalałych fragmentach pod dniem
8 października 1651 r. figuruje następująca zapiska:
„Skulptorowi kamiennikowi Włochowi za konterfekt
kamienny Króla JMci i dwie sztuce gliniane fl. 300.
Temuż na drogę do Warszawy fl. 150. Facit fl. 450“ 2.
Z powyższej notatki wynika, że: 1) twórcą kamien-
nego biustu królewskiego był rzeźbiarz Włoch, 2) obok
wykończonej rzeźby kamiennej wykonał on dwa gli-
niane modele, z których jeden mógł być projektem po-
dobizny Marii Ludwiki, 3) przyjęcie rzeźb odbyło się
poza Warszawą, i to dość daleko, skoro daje się arty-
ście 150 zł. na podróż do stolicy.
Ażeby nie wracać do tej ostatniej kwestii, odrazu
ustalmy miejsce wykonania rzeźb. Nie jest to rzeczą
trudną. Był to rok kampanii beresteckiej. Jak wiado-
mo, po zdobyciu obozu kozackiego Jan Kazimierz,
ku oburzeniu wojska, nie wziął udziału w pościgu
2 AGAD, Archiwum Skarbowe, Dział I, t. 305, k. 102.
201