DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Białostocki, Jan: Barok: styl - epoka - postawa
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0042
JAN BIAŁOSTOCKI
II. 15. Francesco Borromini, Galeria perspektywiczna.
Rzym, Palazzo Spada.
sądzi, że tylko tak ogólne postawy łączą Rubensa,
Poussina, Berniniego i Pugeta i na ogół wypowiada
się sceptycznie co do jedności baroku (jak to wspom-
niałem na początku). Historyk literatury Helmut Hatz-
feld formułuje jako typowe dla epoki:
„barokowe połączenie dotykalnych, realistycznych
i psychologicznych elementów, bardziej ewokatyw-
nych niż opisowych, ujętych w ramy abstrakcji
odziedziczonych po Renesansie" 81.
Dla znakomitego znawcy literatury baroku Fritza
si H. H a t z t e 1 d, The Baroąue from the Viewpoint of
the Literary Historian, „Journal of Aesthetics and Art Crltl-
cism", XIV, 1955, nr 2, s. 156—164.
82 F. S t r 1 c h, Der europtiische Barock w książce Der
Dichter und die Zeit, Bern 1947, s. 71—131; tenże Die tlber-
tragung des Barockbegriffs von der bildenden Kunst auf die
Stricha podstawową postawą tej epoki jest polaryzacja
uczuć i tendencji: z jednej strony poczucie Vanitas —
znikomości i próżności świata, z drugiej — kompen-
sujące to poczucie — pragnienie zmysłowego użycia,
sformułowane w antycznym carpe diern 82. Hans Barth
natomiast sądzi83, iż poczuciu Vanitas przeciwstawia
się niezwykła namiętność reprezentacji, okazałości,
a starając się wykazać barokowy charakter filozofii
Leibniza ujmuje tę epokę w kategoriach „napięcia" po-
między czasem i wiecznością, przemijalnością zjawisk
Dichtung, w Kunstformen, s. 243—265; por. też krytykę anty-
tetycznej koncepcji: R. Stamni, Englischer Literatur ba-
rock?, w Kunstformen, s. 389.
83 B. Bart h, Barock und die PMlosophie von Leibniz,
w Kunstformen, s. 420.
30
II. 15. Francesco Borromini, Galeria perspektywiczna.
Rzym, Palazzo Spada.
sądzi, że tylko tak ogólne postawy łączą Rubensa,
Poussina, Berniniego i Pugeta i na ogół wypowiada
się sceptycznie co do jedności baroku (jak to wspom-
niałem na początku). Historyk literatury Helmut Hatz-
feld formułuje jako typowe dla epoki:
„barokowe połączenie dotykalnych, realistycznych
i psychologicznych elementów, bardziej ewokatyw-
nych niż opisowych, ujętych w ramy abstrakcji
odziedziczonych po Renesansie" 81.
Dla znakomitego znawcy literatury baroku Fritza
si H. H a t z t e 1 d, The Baroąue from the Viewpoint of
the Literary Historian, „Journal of Aesthetics and Art Crltl-
cism", XIV, 1955, nr 2, s. 156—164.
82 F. S t r 1 c h, Der europtiische Barock w książce Der
Dichter und die Zeit, Bern 1947, s. 71—131; tenże Die tlber-
tragung des Barockbegriffs von der bildenden Kunst auf die
Stricha podstawową postawą tej epoki jest polaryzacja
uczuć i tendencji: z jednej strony poczucie Vanitas —
znikomości i próżności świata, z drugiej — kompen-
sujące to poczucie — pragnienie zmysłowego użycia,
sformułowane w antycznym carpe diern 82. Hans Barth
natomiast sądzi83, iż poczuciu Vanitas przeciwstawia
się niezwykła namiętność reprezentacji, okazałości,
a starając się wykazać barokowy charakter filozofii
Leibniza ujmuje tę epokę w kategoriach „napięcia" po-
między czasem i wiecznością, przemijalnością zjawisk
Dichtung, w Kunstformen, s. 243—265; por. też krytykę anty-
tetycznej koncepcji: R. Stamni, Englischer Literatur ba-
rock?, w Kunstformen, s. 389.
83 B. Bart h, Barock und die PMlosophie von Leibniz,
w Kunstformen, s. 420.
30