Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (20.1958)

II. 1. Z. Vogel, Widok Warszawy od strony Pragi Leningrad, Muzeum Rosyjskie. (Fot. M. Kwiatkowski)

MAREK KWIATKOWSKI
NIEZNANA PANORAMA WARSZAWY ZYGMUNTA YOGLA

W Dziale Rysunków Muzeum Rosyjskiego w Le-
ningradzie (p. 24966) przechowywana jest nieznana
w Pols-ce praca Zygmunta Voigla, przedstawiająca wi-
dok Warszawy od strony Pragi. Materiał (biały karton),
technika (akwarela), format, oraz charakter rysunku
i kolorytu zachowują wszystkie znamiona twórczości
artysty. Obiekt jest sygnowany pełnym imieniem i na-
zwiskiem, włączonymi w treść podpisu, wyjaśniającego
intencją wykonawcy. Środkową przestrzeń pod obra-
zem wypełnia napis:
„Widok Warszawy wzięty z Pragi
Składa u podnóżka Tronu Waszey Cesarskiey,
Królewskiej Mości"
zaś z boku, poniżej drobnymi literami:
wierny poddany Zygmunt Vogel
Profesor Artylleryi i Inżynierów iako też i Li-
ceum, Członek Towarzystwa Król: Warsz: Przy-
jaciół Nauk“.
Panorama Warszawy ujęta została z tego samego,
najbardziej dogodnego punktu, który wybrał Cana-
letto i obejmuje miasto od kościoła Panny Marii na
i Jest to zapewne ten sam „ogólny widok Warszawy",
ofiarowany Aleksandrowi I, o którym wspomina E. Basta-

Nowym Mieście po niknące na horyzoncie budynki na
skarpie, wzdłuż ulicy Nowy Świat. Po lewej stronie,
na pierwszym planie, widoczny jest brzeg Pragi do
linii wyznaczonej przez kaplicę loretańską^
Nowy ten przekaz zasługuje na uwagę, gdyż jest
to obiekt poprzedzający niewątpliwie swym powsta-
niem znaną wersję z roku 18211, z idealnym wyobra-
żeniem zamku królewskiego w myśl projektów prze-
budowy Kubickiego.
Datę graniczną wykonania panoramy z jednej stro-
ny określa treść tytułu, w którym autor odwołuje się do
cara, a więc rok 18115, z drugiej — istnienie jeszcze
wieżyczki ratusza staromiejskiego, zburzonego w
r. 1817, czy zwieńczenia kościoła OO. Dominikanów
Obserwantów, rozebranego w r, 1818. Uściślić tę datę
może również fakt, że w spisie godności wymienionych
przez Vogla brakuje profesury katedry rysunków
i perspektywy na Uniwersytecie Warszawskim, którą
uzyskał w r. 1817. Jest prawdopodobne, że dedykowa-
nie carowi akwareli wiązało się z osobistymi nadzieja-
mi Vogla na tę nominację. Temat panoramy był chyba
najbardziej dogodny dla pełnego wykazania umiejęt-
ności w zakresie „rysunku i perspektywy". *.
wl ecki, Słownik malarzów polskich, Warszawa 1857, t. IH,
s. 12—13.

UN PANORAMA DE VARSOVIE INCONNU - PAR SIGISMOND VOGEL

Ce panorama, execute en 1816, fait partie de la section des dessins du Musee Russe de Leningrad.

335