DOI Heft:
Nr. 3/4
DOI Artikel:Miscellanea
DOI Artikel:Białostocki, Jan: Jeszcze jeden utracony Rembrandt
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0322
JAN BIAŁOSTOCKI
JESZCZE JEDEN UTRACONY REMBRANDT
II. 1. Rembrandt van Rijn, Chrystus Ukrzyżowany.
Filadelfia, Muzeum of Art, Zb. Johnson.
Pamiętamy stanowiącą smętne memento kolekcję
fotografii obrazów Rem-brandta, znajdujących się nie-
gdyś w zbiorach polskich,, dziś utraconych; wypełniała
ona całą salę wystawy Rembrandt i jego krąg w Mu-
zeum Narodowym w Warszawie w r. 11956. Szczegółowo
omawiał te straty Michał Walicki w referacie Rem-
brandt w Polsce *. Kolekcję naszych strat można jak
się zda je powiększyć o jeszcze jeden obraz, dziś w Mu-
zeum Filadelfijskim, w kolekcji Johna G. Johnsona.
Jest to niewielka deseczka (38,5 cm X 24 cm), przed-
stawiająca szkicowo ujęte wyobrażenie Ukrzyżowanego
Chrystusa w pustynnym, dzikim, bezludnym pejzażu.
Ujęcie Ukrzyżowanego z rękami wyciągniętymi prawie
pionowo ku górze przypomina redakcję tego tematu
w sztuce Rubensa. Obrazek ma dość długą historię,
która rozpoczyna, się od podanej przez Bodego infor-
macji1, iż należał do kolekcji króla Augusta, króla Pol-
ski- w Warszawie2 *. Następnie był w kolekcji Henri de
Rochefort w Paryżu; na aukcji J. W. Wilsona 14.8.1881
w Paryżu nabyty przez markiza de Charley; aukcja
Ch. Pillet, Paryż, 1885; antykwariat C. Sedelmayer,
Paryż (Catdlogue of 300 Paintings, nr 147); C. v. Hol-
litscher, Berlin; E. Otlet, Paryż, dawniej Bruksela.
Ostatni etap: kolekcja Johnsona w Filadelfii, zdepono-
wana w tamtejszym muzeum. Obraz wystawiany był:
w Berlinie w r„ 1890 (nr 218) oraz w Raleigh (North
Carolina) w r. 1956 (nr 14)s. Rytowany był przez
L. Gaucherel. Stara kopia wystawiona była w Lejdzie
w 1906 r. (nr 42) i w Paryżu w 1911 (nr 131). Hofstede
de Groot datuje obraz ok. 1646; Valentiner datuje ok.
1640 i wskazuje na pewne pokrewieństwo- z ryciną
Miinz 215' (datowaną przez Valentinera na taki sam czas,
przez Munza na 1643-44). Czy -chodzi ‘tu o zbiory Stani-
sława Augusta, czy któregoś z Sasów (co wydaje mi się
bardziej prawdopodobne) trudno stwierdzić. Sądzę jed-
nak, że gdyby obraz znajdował się w kolekcji króla
Poniatowskiego-, wymieniony byłby w inwentarzach
pod nazwiskiem Rembrandta.
Poziom wykonania malowidła nie jest jednak tak
doskonały iżby atrybucja Rembrandtowi nie mogła bu-
dzić wątpliwości. Obraz nie jest zresztą obecnie wy-
stawiony i znajduje się w magazynie.4
1 „BHS“, XVIII, 1956, S. 319—348.
2 W. Bodę 1 C. Hofstede de Groot, The Com-
plete Work of Rembrandt, Paris, 1897—1906, V, nr 318. Dal-
sze informacje o dziejach obrazu według C. Hofstede
de Groot, Beschreibendes u. kritisches Verzeićhnis der
Werke der I ernorragendsten hollandischen Maler des XVII.
Jhdts, Essllngen, Paris, VI, 1915, nr 132. Także W. R. V a-
lentiner, Rembrandt, II: Wiedergefundene Gemdlde,
,.Klass. d. Kunst", Stuttgart—Berlin, 1921, s. 46; tenże,
Rembrandt Paintings in America, nr 69 (cyt. w kat. 1956).
3 W. R. Valentiner, Rembrandt and His Pupils. A
Loan Exhibition, Notember 16 — December 30, 1956, The
North Carolina Museum of Art, Raleigh.
4 Kustoszowi kolekcji Johnsona p. Barbarze Sweeny
wdzięczny jestem za umożliwienie mi obejrzenia obrazu. Nie
ma on żadnych znaków pozwalających na rekonstrukcję jego
dawniejszej historii.
ENCORE UN REMBRANDT EGARfi
La Crucifixion de Rembrandt, qui appartient a la autrefois dans la collecition du roi- de Połogne (pro-
collection Johnson au musśe de Philadelphie etait bablement Augustę III de Saxe).
310
JESZCZE JEDEN UTRACONY REMBRANDT
II. 1. Rembrandt van Rijn, Chrystus Ukrzyżowany.
Filadelfia, Muzeum of Art, Zb. Johnson.
Pamiętamy stanowiącą smętne memento kolekcję
fotografii obrazów Rem-brandta, znajdujących się nie-
gdyś w zbiorach polskich,, dziś utraconych; wypełniała
ona całą salę wystawy Rembrandt i jego krąg w Mu-
zeum Narodowym w Warszawie w r. 11956. Szczegółowo
omawiał te straty Michał Walicki w referacie Rem-
brandt w Polsce *. Kolekcję naszych strat można jak
się zda je powiększyć o jeszcze jeden obraz, dziś w Mu-
zeum Filadelfijskim, w kolekcji Johna G. Johnsona.
Jest to niewielka deseczka (38,5 cm X 24 cm), przed-
stawiająca szkicowo ujęte wyobrażenie Ukrzyżowanego
Chrystusa w pustynnym, dzikim, bezludnym pejzażu.
Ujęcie Ukrzyżowanego z rękami wyciągniętymi prawie
pionowo ku górze przypomina redakcję tego tematu
w sztuce Rubensa. Obrazek ma dość długą historię,
która rozpoczyna, się od podanej przez Bodego infor-
macji1, iż należał do kolekcji króla Augusta, króla Pol-
ski- w Warszawie2 *. Następnie był w kolekcji Henri de
Rochefort w Paryżu; na aukcji J. W. Wilsona 14.8.1881
w Paryżu nabyty przez markiza de Charley; aukcja
Ch. Pillet, Paryż, 1885; antykwariat C. Sedelmayer,
Paryż (Catdlogue of 300 Paintings, nr 147); C. v. Hol-
litscher, Berlin; E. Otlet, Paryż, dawniej Bruksela.
Ostatni etap: kolekcja Johnsona w Filadelfii, zdepono-
wana w tamtejszym muzeum. Obraz wystawiany był:
w Berlinie w r„ 1890 (nr 218) oraz w Raleigh (North
Carolina) w r. 1956 (nr 14)s. Rytowany był przez
L. Gaucherel. Stara kopia wystawiona była w Lejdzie
w 1906 r. (nr 42) i w Paryżu w 1911 (nr 131). Hofstede
de Groot datuje obraz ok. 1646; Valentiner datuje ok.
1640 i wskazuje na pewne pokrewieństwo- z ryciną
Miinz 215' (datowaną przez Valentinera na taki sam czas,
przez Munza na 1643-44). Czy -chodzi ‘tu o zbiory Stani-
sława Augusta, czy któregoś z Sasów (co wydaje mi się
bardziej prawdopodobne) trudno stwierdzić. Sądzę jed-
nak, że gdyby obraz znajdował się w kolekcji króla
Poniatowskiego-, wymieniony byłby w inwentarzach
pod nazwiskiem Rembrandta.
Poziom wykonania malowidła nie jest jednak tak
doskonały iżby atrybucja Rembrandtowi nie mogła bu-
dzić wątpliwości. Obraz nie jest zresztą obecnie wy-
stawiony i znajduje się w magazynie.4
1 „BHS“, XVIII, 1956, S. 319—348.
2 W. Bodę 1 C. Hofstede de Groot, The Com-
plete Work of Rembrandt, Paris, 1897—1906, V, nr 318. Dal-
sze informacje o dziejach obrazu według C. Hofstede
de Groot, Beschreibendes u. kritisches Verzeićhnis der
Werke der I ernorragendsten hollandischen Maler des XVII.
Jhdts, Essllngen, Paris, VI, 1915, nr 132. Także W. R. V a-
lentiner, Rembrandt, II: Wiedergefundene Gemdlde,
,.Klass. d. Kunst", Stuttgart—Berlin, 1921, s. 46; tenże,
Rembrandt Paintings in America, nr 69 (cyt. w kat. 1956).
3 W. R. Valentiner, Rembrandt and His Pupils. A
Loan Exhibition, Notember 16 — December 30, 1956, The
North Carolina Museum of Art, Raleigh.
4 Kustoszowi kolekcji Johnsona p. Barbarze Sweeny
wdzięczny jestem za umożliwienie mi obejrzenia obrazu. Nie
ma on żadnych znaków pozwalających na rekonstrukcję jego
dawniejszej historii.
ENCORE UN REMBRANDT EGARfi
La Crucifixion de Rembrandt, qui appartient a la autrefois dans la collecition du roi- de Połogne (pro-
collection Johnson au musśe de Philadelphie etait bablement Augustę III de Saxe).
310