DOI issue:
Nr. 3/4
DOI article:Miscellanea
DOI article:Sawicka, Stanisława: Nieznane widoki Łazienek i Belwederu
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0332
STANISŁAWA SAWICKA
NIEZNANE WIDOKI ŁAZIENEK I BELWEDERU
W czasie mego pobytu w Leningradzie we wrześniu
1956 r. w bogatym zbiorze rysunków Ermitażu udało
mi się odnaleźć serię akwarel Zygmunta Vogla, przed-
stawiających Łazienki Królewskie w Warszawie.
Akwarele te stanowią dla nas tak cenny materiał nie
tylko pod względem ikonograficznym i dokumentacyj-
nym, ale także historycznym i artystycznym, że zasłu-
gują na szczegółowsze opracowanie. Było- to też moim
zamiarem. Niestety okoliczności inaczej się złożyły.
Jeden z pracowników Ermitażu, z innego nawet działu,
dowiedziawszy się o moim „odkryciu", postanowił na-
stępnie sam materiał ten opracować i opublikować. Po-
nieważ jednak zapowiedziana publikacja dotąd się nie
ukazała, a prace restauratorskie, prowadzone przy
wszystkich gmachach zabytkowych na terenie Łazienek,
zmuszają do ujawnienia wszelkich związanych z Ła-
zienkami materiałów — przeto1 zdecydowałam się opu-
blikować w krótkiej notatce odnalezione rysunki, nie
przesądzając wyników większej na ten temat pracy,
zapowiedzianej w wydawnictwach Ermitażu L
Akwarel jest 15. Opatrzone są kolejnymi numera-
mi inwentarza od 27270—27283, z wyjątkiem, jedlnej,
która nosi nr 23673. (Prawie wszystkie te rysunki
opatrzone isą podpisem- autora -i diatą oraz legendą
w języku francuskim. Wymiary czternastu są jedna-
kowe: 35,5 X 50,5 cm. Oto kolejny ich opis:
1. Ogólny widok pałacu na wyspie i amfiteatru
(ił. 1). Podpis pod akwarelą: ,,V-ue du Pa-lais de Łazien-
ki prise du Cóte -de la Cascade". Na odwrocie: „Dessine
dtapres Naturę par S. Vogel dit Ptaszek au mois
d’Aout 1794“. (nr inw. 27273).
1 O odnalezieniu przeze mnie tych akwarel sygnalizował
już W. Tatarkiewicz, Łazienki Warszawskie, Warszawa
1957, s. 256, przypis J. Mimo poszukiwań, nie udało ml się
wcześniej rysunków tych odszukać w czasie mego niedłu-
giego pobytu w Leningradzie z polską Komisją ekspertów.
Odnalazłszy je dzięki uprzejmej pomocy kustosza zbioru ry-
sunków, p. T. D. Kamieńskiej, która mi je sygnalizowała na
krótko przed mym wyjazdem — nie miałam już czasu na do-
2. -Widok Białego Domu z nieistniejącym dziś bu-
dynkiem oficyny (zburzonej w r. 1932) i z widniejącymi
w głębi: Starą Pomarańcz-arnią, ananasa-mią i — na
wysokiej szkarpie — Zamkiem Ujazdowskim (11. 2).
Widok jest wzięty niemal z tego samego punktu, co
■akwarela Vogla, publikowana- przez Wł. Tatarkiewi-
cza 2
Pod rysunkiem znajduje -się Objaśnienie: „Vue de la
Maison Blanche", a na odwrocie napis: „Dessine
dtapres Naiture par S. Vogel dit Ptaszek en 1794“ (nr
inw. 27275).
3. Widok amfiteatru w Łazienkach. U dołu napis
objaśniający: “Vue du theatre de Łazienki” i na od-
wrocie tekst: “Dessine dtapres Naturę au moi-s de
Juil-let 1794 par S. Vogeil -dit Ptaszek" (nr inw. 27279).
4. Widok fragmentu parku Łazienkowskiego i tarasu
przed pałacem. Podpis- brzmi: “Vu-e d'une Partie du
J-ardin de Łazienki” i da-lej dopisek -ręką króla: “et de
la Place devant le Palais du Cóte du Midi avec la
vu-e de Czerniaków dans le lointain“. Na odwrocie na-
pis: “Dessine dtapres Naturę par -Vogel dit Ptaszek en
1794” (nr inw. 27280).
151. Wiidoik mostu Sobieskiego od północy, z napisem:
„Vue du Pont du Roi Jean III", a na odwrocie: „Des-
sine dtapres Naturę par S. Vogel dit Ptaszek en 1794
(nr inw. 27277).
6. Widok mios-tu Sobieskiego- od południa z widnie-
jącym na szkarpie masywem Żarniku Ujazdowskiego
<11. 3). POdipis u -dołu: “Vu-e du Pont d-u Roi Jean III”
i dalej dopisek ręką króla: “du Cóte diu Midi". Na
kładniejszy Ich opis. Pani T. D. Kamieńskiej zawdzięczam też
tak uprzejme nadesłanie mi 6 reprodukowanych tu fotografii
oraz informacje dotyczące kolekcji Stroganowa i osoby Ruda-
nowskiego. Za uczynną pomoc w mych poszukiwaniach skła-
dam p. T. D. Kamieńskiej szczere podziękowanie.
2 W. Tatarkiewicz, j.w., s. 57, 11. 66 — bez podania
miejsca, gdzie oryginał się znajduje.
320
NIEZNANE WIDOKI ŁAZIENEK I BELWEDERU
W czasie mego pobytu w Leningradzie we wrześniu
1956 r. w bogatym zbiorze rysunków Ermitażu udało
mi się odnaleźć serię akwarel Zygmunta Vogla, przed-
stawiających Łazienki Królewskie w Warszawie.
Akwarele te stanowią dla nas tak cenny materiał nie
tylko pod względem ikonograficznym i dokumentacyj-
nym, ale także historycznym i artystycznym, że zasłu-
gują na szczegółowsze opracowanie. Było- to też moim
zamiarem. Niestety okoliczności inaczej się złożyły.
Jeden z pracowników Ermitażu, z innego nawet działu,
dowiedziawszy się o moim „odkryciu", postanowił na-
stępnie sam materiał ten opracować i opublikować. Po-
nieważ jednak zapowiedziana publikacja dotąd się nie
ukazała, a prace restauratorskie, prowadzone przy
wszystkich gmachach zabytkowych na terenie Łazienek,
zmuszają do ujawnienia wszelkich związanych z Ła-
zienkami materiałów — przeto1 zdecydowałam się opu-
blikować w krótkiej notatce odnalezione rysunki, nie
przesądzając wyników większej na ten temat pracy,
zapowiedzianej w wydawnictwach Ermitażu L
Akwarel jest 15. Opatrzone są kolejnymi numera-
mi inwentarza od 27270—27283, z wyjątkiem, jedlnej,
która nosi nr 23673. (Prawie wszystkie te rysunki
opatrzone isą podpisem- autora -i diatą oraz legendą
w języku francuskim. Wymiary czternastu są jedna-
kowe: 35,5 X 50,5 cm. Oto kolejny ich opis:
1. Ogólny widok pałacu na wyspie i amfiteatru
(ił. 1). Podpis pod akwarelą: ,,V-ue du Pa-lais de Łazien-
ki prise du Cóte -de la Cascade". Na odwrocie: „Dessine
dtapres Naturę par S. Vogel dit Ptaszek au mois
d’Aout 1794“. (nr inw. 27273).
1 O odnalezieniu przeze mnie tych akwarel sygnalizował
już W. Tatarkiewicz, Łazienki Warszawskie, Warszawa
1957, s. 256, przypis J. Mimo poszukiwań, nie udało ml się
wcześniej rysunków tych odszukać w czasie mego niedłu-
giego pobytu w Leningradzie z polską Komisją ekspertów.
Odnalazłszy je dzięki uprzejmej pomocy kustosza zbioru ry-
sunków, p. T. D. Kamieńskiej, która mi je sygnalizowała na
krótko przed mym wyjazdem — nie miałam już czasu na do-
2. -Widok Białego Domu z nieistniejącym dziś bu-
dynkiem oficyny (zburzonej w r. 1932) i z widniejącymi
w głębi: Starą Pomarańcz-arnią, ananasa-mią i — na
wysokiej szkarpie — Zamkiem Ujazdowskim (11. 2).
Widok jest wzięty niemal z tego samego punktu, co
■akwarela Vogla, publikowana- przez Wł. Tatarkiewi-
cza 2
Pod rysunkiem znajduje -się Objaśnienie: „Vue de la
Maison Blanche", a na odwrocie napis: „Dessine
dtapres Naiture par S. Vogel dit Ptaszek en 1794“ (nr
inw. 27275).
3. Widok amfiteatru w Łazienkach. U dołu napis
objaśniający: “Vue du theatre de Łazienki” i na od-
wrocie tekst: “Dessine dtapres Naturę au moi-s de
Juil-let 1794 par S. Vogeil -dit Ptaszek" (nr inw. 27279).
4. Widok fragmentu parku Łazienkowskiego i tarasu
przed pałacem. Podpis- brzmi: “Vu-e d'une Partie du
J-ardin de Łazienki” i da-lej dopisek -ręką króla: “et de
la Place devant le Palais du Cóte du Midi avec la
vu-e de Czerniaków dans le lointain“. Na odwrocie na-
pis: “Dessine dtapres Naturę par -Vogel dit Ptaszek en
1794” (nr inw. 27280).
151. Wiidoik mostu Sobieskiego od północy, z napisem:
„Vue du Pont du Roi Jean III", a na odwrocie: „Des-
sine dtapres Naturę par S. Vogel dit Ptaszek en 1794
(nr inw. 27277).
6. Widok mios-tu Sobieskiego- od południa z widnie-
jącym na szkarpie masywem Żarniku Ujazdowskiego
<11. 3). POdipis u -dołu: “Vu-e du Pont d-u Roi Jean III”
i dalej dopisek ręką króla: “du Cóte diu Midi". Na
kładniejszy Ich opis. Pani T. D. Kamieńskiej zawdzięczam też
tak uprzejme nadesłanie mi 6 reprodukowanych tu fotografii
oraz informacje dotyczące kolekcji Stroganowa i osoby Ruda-
nowskiego. Za uczynną pomoc w mych poszukiwaniach skła-
dam p. T. D. Kamieńskiej szczere podziękowanie.
2 W. Tatarkiewicz, j.w., s. 57, 11. 66 — bez podania
miejsca, gdzie oryginał się znajduje.
320