DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Karpowicz, Mariusz: Portret Marii Kazimiery z dziećmi
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0246
MARIUSZ KARPOWICZ
II. 10. Coypel, Portret marszałkowej de Villars, Vaux-le-Vicomte.
(Wg Fournier-Sarloveze)
z Vaux-le-Vicomte (z przełomu XVII i XVIII w. ■—
zresztą podobny w nastroju i emblematyce portret
alegoryczny)52 53, czy C. Netschera, portret Rachel
Ruysch (The North Carolina Museum of Art, Raleigh,
USA) Natomiast wykonanie i faktura całej postaci
odbiegają od wzorów francuskich. Jedynie w partiach
twarzy, wszystkich z wyjątkiem Jakuba, można by wi-
dzieć pewne naleciałości formalnych norm ludwikow-
skich. Nie jest jednak wykluczone, że mamy do czy-
nienia z produktem dwóch rąk, w obecnym stanie nie
da się to w każdym razie rozstrzygnąć.
Fakt włoskiej redakcji formalnej wzorów treścio-
wych francuskich nie jest w Polsce tego czasu zjawi-
skiem wyjątkowym, a wręcz przeciwnie, jest niejako
kanonem. Długotrwałe kontakty ze sztuką Włoch
i stałe sprowadzanie artystów włoskich urobiły smak
nowożytnego odbiorcy w Polsce w ten sposób, iż w dru-
giej połowie wieku XVII ujęcie italianizujące jest nie-
jako rodzimym. Panowanie gustów francuskich pod
względem formalnym przyjmie się w Polsce dopiero
52 R. Fournler-Sarlovdze, Artistes Oublies, Parls
(1902), s. 85.
53 „Art Quarterly“, XX, 1957, nr 2, s. 212. Układ kończyn
po przełomie Wojny Północnej, po 1712 roku. Ale czasy
Sobieskiego to panowanie gustu francuskiego w za-
kresie treści, interpretowanych tylko na sposób włoski.
Ten prymat treści sztuki francuskiej, novum epoki
Sobieskiego, nie doczekał się dotąd zupełnie żadnych
opracowań, podobnie jak cały problem wpływów fran_
cuskich sztuk przedstawieniowych54. Dotychczasowi
badacze związków polsko-francuskich tego okresu
ograniczyli się wyłącznie do spraw artystów francu-
skich w Polsce, na ogół przelotnych i bez większego
znaczenia dla rozwoju czysto polskiego środowiska
malarskiego. Tymczasem do spraw francuskiej ekspre-
sji artystycznej trzeba zaliczyć nie tylko dzieła Fran-
cuzów w Polsce, nie tylko portret Marii Kazimiery
z dziećmi, ale także większość dzieł sztuk przedsta-
wieniowych dworu Sobieskiego, dekorację Wilanowa,
znaczną część malarstwa -portretowego, całe malar-
stwo alegorycznó-panegiryczne itp. Nie sposób oczy-
wiście rozstrzygnąć na obecnym etapie badań całego
tego skomplikowanego zagadnienia.
Identyczny.
54 Por. literaturę na ten temat w artykule Wł. Tomkie-
wicza w tymże nrze BHS.
234
II. 10. Coypel, Portret marszałkowej de Villars, Vaux-le-Vicomte.
(Wg Fournier-Sarloveze)
z Vaux-le-Vicomte (z przełomu XVII i XVIII w. ■—
zresztą podobny w nastroju i emblematyce portret
alegoryczny)52 53, czy C. Netschera, portret Rachel
Ruysch (The North Carolina Museum of Art, Raleigh,
USA) Natomiast wykonanie i faktura całej postaci
odbiegają od wzorów francuskich. Jedynie w partiach
twarzy, wszystkich z wyjątkiem Jakuba, można by wi-
dzieć pewne naleciałości formalnych norm ludwikow-
skich. Nie jest jednak wykluczone, że mamy do czy-
nienia z produktem dwóch rąk, w obecnym stanie nie
da się to w każdym razie rozstrzygnąć.
Fakt włoskiej redakcji formalnej wzorów treścio-
wych francuskich nie jest w Polsce tego czasu zjawi-
skiem wyjątkowym, a wręcz przeciwnie, jest niejako
kanonem. Długotrwałe kontakty ze sztuką Włoch
i stałe sprowadzanie artystów włoskich urobiły smak
nowożytnego odbiorcy w Polsce w ten sposób, iż w dru-
giej połowie wieku XVII ujęcie italianizujące jest nie-
jako rodzimym. Panowanie gustów francuskich pod
względem formalnym przyjmie się w Polsce dopiero
52 R. Fournler-Sarlovdze, Artistes Oublies, Parls
(1902), s. 85.
53 „Art Quarterly“, XX, 1957, nr 2, s. 212. Układ kończyn
po przełomie Wojny Północnej, po 1712 roku. Ale czasy
Sobieskiego to panowanie gustu francuskiego w za-
kresie treści, interpretowanych tylko na sposób włoski.
Ten prymat treści sztuki francuskiej, novum epoki
Sobieskiego, nie doczekał się dotąd zupełnie żadnych
opracowań, podobnie jak cały problem wpływów fran_
cuskich sztuk przedstawieniowych54. Dotychczasowi
badacze związków polsko-francuskich tego okresu
ograniczyli się wyłącznie do spraw artystów francu-
skich w Polsce, na ogół przelotnych i bez większego
znaczenia dla rozwoju czysto polskiego środowiska
malarskiego. Tymczasem do spraw francuskiej ekspre-
sji artystycznej trzeba zaliczyć nie tylko dzieła Fran-
cuzów w Polsce, nie tylko portret Marii Kazimiery
z dziećmi, ale także większość dzieł sztuk przedsta-
wieniowych dworu Sobieskiego, dekorację Wilanowa,
znaczną część malarstwa -portretowego, całe malar-
stwo alegorycznó-panegiryczne itp. Nie sposób oczy-
wiście rozstrzygnąć na obecnym etapie badań całego
tego skomplikowanego zagadnienia.
Identyczny.
54 Por. literaturę na ten temat w artykule Wł. Tomkie-
wicza w tymże nrze BHS.
234