DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Ryszkiewicz, Andrzej: Portrety polskie François Gérarda
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0254
ANDRZEJ RYSZKIEWICZ
II. 6. F. Gerard (?), Portret Zofii Zamoyskiej z dziećmi,
rysunek,. Lublin, Muzeum. (Fot. Muz. w Lublinie)
II. 7. P. Adam wg F. Gerarda, Portret Zofii Zamoyskiej
z dziećmi, akwaforta. (Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
wać Adamowi16 17. Znamy jeszcze XIX-wieczną dobrą
olejną kopię, która dawniej zdobiła dwór w Górze
Ropczyckiej ”, a dziś stanowi prywatną własność
w Krakowie18. Znacznie słabszą, pobieżną kopię ry-
sunkową sporządził J. N. Głowacki (1802—1847), któ-
ry zręcznie przestylizował pejzaż i zupełnie nie dał
sobie rady z postacią 19. Gdy się patrzy na ten rysunek
stają w pamięci uwagi Smokowskiegoi o tym artyście 20.
Nie jest natomiast dziełem Gerarda ładna, fran-
cuska w wyrazie, miniatura z ok. 1808 r., przedsta-
wiająca Starzeńską z synem Kazimierzem, którą fa-
kultatywnie wiązano z nazwiskiem naszego artysty 21.
16 Spis rycin ... w zbiorze E. hr. Hutten-Czapskiego
Kraków 1901, nr 1945. Repr.: Spis miedziorytów polskich ...
w zbiorze Z. Rosińskiego, [Poznań] 1918. W podpisie ryciny
data obrazu 1804.
17 Stanowiła własność Tarnowskich. Notowana w litera-
turze od 1909 r. (A. Peratć, jw.) do 1939 r. (P i s k o r, jw.,
1 wyd.), jako przechowywana w Górze Ropczyckiej.
18 Zakupiona przez Jerzego Kossaka przed kilku laty, po
jego śmierci — własność spadkobierców. Wiadomość zawdzię-
czam J. Woźniakowskiemu.
19 Kredka, 45,7X37 cm. Wł. Biblioteki im. Ossolińskich we
Wrocławiu, ze zbioru Pawlikowskich, nr inw. g. Oss. 4184.
20 W. Smokowski, O malarstwie w Polsce, Dzwon Li¬
teracki t. 2, Warszawa 1846, s. 144.
4.
Nieco szerzej potraktowałem portret Starzeńskiej,
bo jest jedynym polskim wizerunkiem Gerarda, któ-
ry trafił do zbiorów publicznych, jedynym, który znam
z autopsji. O innych informują tylko szkice, kopie,
reprodukcje, fotografie, czasem zaledwie źródła pi-
sane.
DO' strat bezpowrotnych należy najpiękniejsze po-
lonicum, w ogóle jeden z najświetniejszych portre-
tów pędzla artysty — wizerunek Zamoyskiej z dzieć-
mi 22. Jedna z najurodziwszych Polek czasów napo-
leońskich, Zofia Czartoryska (1779—1837), córka Ada-
21 K. Bu czkow.sk i 1 Z. Przeorska-Exnerowa,
Wystawa miniatur na tle wnętrz pałacu hr. Pusłowskich, Kra-
ków 1939, s. 27, nr 55, repr. na s. 30. Miniatura stanowiła
własność K. Iwanickiego w Krakowie, obecnie w tamt. Muz.
Narodowym. Plskor reprodukuje ją jako pracę anonimową.
22 Olej, płótno 176X224 cm. Por., poza literaturą cyto-
waną dalej: Lettres .... jw. II, s. 404; L. Dussleux, Les
artistes franęais a 1’itranger, Paris 1856, s. 426 (wśród rossl-
ców); J. Myclelskl, Portrety polskie, Lwów [b. r.J, przy
portrecie Zamoyskiej pędzla Grasslego; L. Grajewski, Bi-
bliografia ilustracyj, Lwów 1933; Thieme-Becker, t. 13,
1920; H. W. Singer, Neuer Bildniskatalog, Bd. 5, Lelpzlg
1938, nr 39.555; J. Białostocki i M. Walicki Malar-
stwo europejskie w zbiorach polskich. Warszawa 1955, nr 399.
242
II. 6. F. Gerard (?), Portret Zofii Zamoyskiej z dziećmi,
rysunek,. Lublin, Muzeum. (Fot. Muz. w Lublinie)
II. 7. P. Adam wg F. Gerarda, Portret Zofii Zamoyskiej
z dziećmi, akwaforta. (Fot. E. Kozłowska-Tomczyk)
wać Adamowi16 17. Znamy jeszcze XIX-wieczną dobrą
olejną kopię, która dawniej zdobiła dwór w Górze
Ropczyckiej ”, a dziś stanowi prywatną własność
w Krakowie18. Znacznie słabszą, pobieżną kopię ry-
sunkową sporządził J. N. Głowacki (1802—1847), któ-
ry zręcznie przestylizował pejzaż i zupełnie nie dał
sobie rady z postacią 19. Gdy się patrzy na ten rysunek
stają w pamięci uwagi Smokowskiegoi o tym artyście 20.
Nie jest natomiast dziełem Gerarda ładna, fran-
cuska w wyrazie, miniatura z ok. 1808 r., przedsta-
wiająca Starzeńską z synem Kazimierzem, którą fa-
kultatywnie wiązano z nazwiskiem naszego artysty 21.
16 Spis rycin ... w zbiorze E. hr. Hutten-Czapskiego
Kraków 1901, nr 1945. Repr.: Spis miedziorytów polskich ...
w zbiorze Z. Rosińskiego, [Poznań] 1918. W podpisie ryciny
data obrazu 1804.
17 Stanowiła własność Tarnowskich. Notowana w litera-
turze od 1909 r. (A. Peratć, jw.) do 1939 r. (P i s k o r, jw.,
1 wyd.), jako przechowywana w Górze Ropczyckiej.
18 Zakupiona przez Jerzego Kossaka przed kilku laty, po
jego śmierci — własność spadkobierców. Wiadomość zawdzię-
czam J. Woźniakowskiemu.
19 Kredka, 45,7X37 cm. Wł. Biblioteki im. Ossolińskich we
Wrocławiu, ze zbioru Pawlikowskich, nr inw. g. Oss. 4184.
20 W. Smokowski, O malarstwie w Polsce, Dzwon Li¬
teracki t. 2, Warszawa 1846, s. 144.
4.
Nieco szerzej potraktowałem portret Starzeńskiej,
bo jest jedynym polskim wizerunkiem Gerarda, któ-
ry trafił do zbiorów publicznych, jedynym, który znam
z autopsji. O innych informują tylko szkice, kopie,
reprodukcje, fotografie, czasem zaledwie źródła pi-
sane.
DO' strat bezpowrotnych należy najpiękniejsze po-
lonicum, w ogóle jeden z najświetniejszych portre-
tów pędzla artysty — wizerunek Zamoyskiej z dzieć-
mi 22. Jedna z najurodziwszych Polek czasów napo-
leońskich, Zofia Czartoryska (1779—1837), córka Ada-
21 K. Bu czkow.sk i 1 Z. Przeorska-Exnerowa,
Wystawa miniatur na tle wnętrz pałacu hr. Pusłowskich, Kra-
ków 1939, s. 27, nr 55, repr. na s. 30. Miniatura stanowiła
własność K. Iwanickiego w Krakowie, obecnie w tamt. Muz.
Narodowym. Plskor reprodukuje ją jako pracę anonimową.
22 Olej, płótno 176X224 cm. Por., poza literaturą cyto-
waną dalej: Lettres .... jw. II, s. 404; L. Dussleux, Les
artistes franęais a 1’itranger, Paris 1856, s. 426 (wśród rossl-
ców); J. Myclelskl, Portrety polskie, Lwów [b. r.J, przy
portrecie Zamoyskiej pędzla Grasslego; L. Grajewski, Bi-
bliografia ilustracyj, Lwów 1933; Thieme-Becker, t. 13,
1920; H. W. Singer, Neuer Bildniskatalog, Bd. 5, Lelpzlg
1938, nr 39.555; J. Białostocki i M. Walicki Malar-
stwo europejskie w zbiorach polskich. Warszawa 1955, nr 399.
242