DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Dobrzycka, Anna: Nessus i Dejanira
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.41524#0272
ANNA DOBRZYCKA
II. 4. L. Silvestre Mł., Nessus i Dejanira. Zniszczony, dawniej Drezno,
Gemaldegalerie
przeznaczone. Zbliżone wymiary obrazu w Poznaniu®,
podobne typy bohaterów opowieści i koloryt, operu-
jący ciepłą skalą barw z silnymi akcentami czystej,
jasnej czerwieni — świadczą, że powstać on musiał
w tych samych łatach trzydziestych, w których po-
wstała supraporta pałacu Kunlandzkiego. Byłaby to
więc druga wersja „drezdeńskiego tematu", przezna-
czona — być może (?) — dla polskich odbiorców dzieł
Silvestre’a, których nie brakło wśród magnackich ro-
dzin z otoczenia dworu. Jak historia Latony, czy
mitologiczne opowieści z życiowych perypetii Diany,
Venery, Merkurego, czy Prozerpiny — znalazły swe
odbicie w dwóch wersjach — jednej dla saskich re-
zydencji w Dreźnie i Pilnicach, drugiej dla pałacu
s Obraz jest nieco obcięty, być może dokonano tego przy
dublowaniu płótna. Rosyjskie płótno, na które powtórnie
obraz naklejono, zdaje się świadczyć, że obraz znajdował się
przez jakiś czas w rosyjskim posiadaniu. Nie udało się stwier-
dzić •— w jakich zbiorach.
wilanowskiego, tak i historia pięknej Dejaniry —
ukazuje się nam w dwóch koncepcjach malarza.
Pierwsza, przeznaczona dla pałacu Kurlandzkiego,
o wyraźnie włoskich i flamandzkich powiązaniach7
wyobraża moment, gdy uradowany Nessus ucieka
z porwaną Dejanirą, a w jej twarzy i gestach maluje
się przerażenie; druga, bardziej „francuska", o spe-
cyficznej dla tego malarstwa atmosferze (Antoine
Coypeil!), swą subtelnością łagodzi dramatyczny ak-
cent śmierci Nessusa, a tragiczny motyw dwóch dra-
matów miłosnych sprowadza do barwnej „arabeski",
bawiącej >oko płynnością linii, pięknem kształtów i grą
kolorów.
7 Począwszy od Vinckboonsa (!), por. „Nessus porywający
□ejanlrę" w zbiorach Kunsthistorischesmuseum w Wiedniu,
repr. K. Goosseens, David VincKboons, Antwerpens, Gra-
yenhage, 1956, s.
NESSUS ET DEJANIRE
Dans les collections du Musee National de Poznań
se trouve un tableau de Louis de Siłvestre le Jeune,
inconnu jusqu’a ce jour, qui pourrait ebre une inte-
ressante contribution a l’oeuvre de ce peintre a l’epoque
de son activite a la cour des electeurs de Saxe et des
rois de Pologne, Augustę II et Augustę III. Partageant
son temps entre Dresde et Varsovie, Silvestre a exe-
<cute plusieurs portraits de rois et differentes person-
nalites de da cour; il a peint egalement de nombreux
tableaux a sujet mythoilogique dont differentes ver-
sions ant servi a deoorer des residenees saxonn.es de
Dresde, Moritzburg et Pitoice, ainsi que les palais de
Varsovie et de Wilanów. C’e:st pendant les annees de
seryioe de Silvestre a la cour des deux Augustę que
fut peint pour le palais de Courlande (1732) un fa-
meux supraporte qui se trouvait dernierement a la
galerie de Dresde et qui a ete detruit pendant la
derniere guerre. Le tableau „Nessus et Dejanire” au
Musee National de Poznań semble etre un interessant
pendant de cette oeuvre dont il constitue une yersion
queilque peu modifee dans le sujet. II represeńte le
moment ou Nessus agonisant tend a Dejanire son
vetement ensanglainte. Le tableau de Poznań a ete
sans doute peint peu apres le panneau destine au
palais de Courlande, c’est-a-dire vers 1732—40. Ł’atmo-
sphere specifiquement franęaise qui enveloppe -sub-
tilement ce tableau temoigne de Silvestre comme
d’un „propagateur” de fart franęais du XVIIIe isiecle
a Dresde et a Varsovie.
260
II. 4. L. Silvestre Mł., Nessus i Dejanira. Zniszczony, dawniej Drezno,
Gemaldegalerie
przeznaczone. Zbliżone wymiary obrazu w Poznaniu®,
podobne typy bohaterów opowieści i koloryt, operu-
jący ciepłą skalą barw z silnymi akcentami czystej,
jasnej czerwieni — świadczą, że powstać on musiał
w tych samych łatach trzydziestych, w których po-
wstała supraporta pałacu Kunlandzkiego. Byłaby to
więc druga wersja „drezdeńskiego tematu", przezna-
czona — być może (?) — dla polskich odbiorców dzieł
Silvestre’a, których nie brakło wśród magnackich ro-
dzin z otoczenia dworu. Jak historia Latony, czy
mitologiczne opowieści z życiowych perypetii Diany,
Venery, Merkurego, czy Prozerpiny — znalazły swe
odbicie w dwóch wersjach — jednej dla saskich re-
zydencji w Dreźnie i Pilnicach, drugiej dla pałacu
s Obraz jest nieco obcięty, być może dokonano tego przy
dublowaniu płótna. Rosyjskie płótno, na które powtórnie
obraz naklejono, zdaje się świadczyć, że obraz znajdował się
przez jakiś czas w rosyjskim posiadaniu. Nie udało się stwier-
dzić •— w jakich zbiorach.
wilanowskiego, tak i historia pięknej Dejaniry —
ukazuje się nam w dwóch koncepcjach malarza.
Pierwsza, przeznaczona dla pałacu Kurlandzkiego,
o wyraźnie włoskich i flamandzkich powiązaniach7
wyobraża moment, gdy uradowany Nessus ucieka
z porwaną Dejanirą, a w jej twarzy i gestach maluje
się przerażenie; druga, bardziej „francuska", o spe-
cyficznej dla tego malarstwa atmosferze (Antoine
Coypeil!), swą subtelnością łagodzi dramatyczny ak-
cent śmierci Nessusa, a tragiczny motyw dwóch dra-
matów miłosnych sprowadza do barwnej „arabeski",
bawiącej >oko płynnością linii, pięknem kształtów i grą
kolorów.
7 Począwszy od Vinckboonsa (!), por. „Nessus porywający
□ejanlrę" w zbiorach Kunsthistorischesmuseum w Wiedniu,
repr. K. Goosseens, David VincKboons, Antwerpens, Gra-
yenhage, 1956, s.
NESSUS ET DEJANIRE
Dans les collections du Musee National de Poznań
se trouve un tableau de Louis de Siłvestre le Jeune,
inconnu jusqu’a ce jour, qui pourrait ebre une inte-
ressante contribution a l’oeuvre de ce peintre a l’epoque
de son activite a la cour des electeurs de Saxe et des
rois de Pologne, Augustę II et Augustę III. Partageant
son temps entre Dresde et Varsovie, Silvestre a exe-
<cute plusieurs portraits de rois et differentes person-
nalites de da cour; il a peint egalement de nombreux
tableaux a sujet mythoilogique dont differentes ver-
sions ant servi a deoorer des residenees saxonn.es de
Dresde, Moritzburg et Pitoice, ainsi que les palais de
Varsovie et de Wilanów. C’e:st pendant les annees de
seryioe de Silvestre a la cour des deux Augustę que
fut peint pour le palais de Courlande (1732) un fa-
meux supraporte qui se trouvait dernierement a la
galerie de Dresde et qui a ete detruit pendant la
derniere guerre. Le tableau „Nessus et Dejanire” au
Musee National de Poznań semble etre un interessant
pendant de cette oeuvre dont il constitue une yersion
queilque peu modifee dans le sujet. II represeńte le
moment ou Nessus agonisant tend a Dejanire son
vetement ensanglainte. Le tableau de Poznań a ete
sans doute peint peu apres le panneau destine au
palais de Courlande, c’est-a-dire vers 1732—40. Ł’atmo-
sphere specifiquement franęaise qui enveloppe -sub-
tilement ce tableau temoigne de Silvestre comme
d’un „propagateur” de fart franęais du XVIIIe isiecle
a Dresde et a Varsovie.
260