DOI Heft:
Nr. 1
DOI Artikel:Czerner, Olgierd: Sympozjum w Istambule: Sztuka i architektura ostatnich stu lat w Turcji i Zagranicą
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48709#0125
KRONIKA
referatów, kraje socjalistyczne reprezentowało tylko dwóch
referentów: prof. S. Pawłowicz z Jugosławii i piszący te
słowa.
Dwa pierwsze dni, 17 i 18 października, przeznaczyli
organizatorzy na wystąpienia gości zagranicznych. Każdemu
przyznano możliwość korzystania z dwóch rzutników jedno-
cześnie i limit czasowy dwudziestu minut, znacznie zresztą
przez niektórych mówców przekroczony. W tych dniach
wszystko było tłumaczone równocześnie na języki: turecki,
angielski, niemiecki i francuski.
Po przemówieniu wstępnym rektora uniwersytetu w Is-
tambule, prof. Muhtesema Giraya i wprowadzającym referacie
dziekana ( ?) Wydziału Architektury, prof. dra Bullenta Ozera,
kolejno wygłaszali swe referaty:
Helmut R. Leppien (wicedyrektor hamburskiego Centrum
Sztuki) - — Przegląd 100 lat sztuki w Niemczech
Carlo Bertelli (dyrektor generalny Muzeum Brera w Medio-
lanie) — Współczesny rozwój sztuk plastycznych we Włoszech
Paul Kongs (profesor historii sztuki w Gandawie) — Rozwój
sztuk plastycznych w Belgii od J. Ensora do naszych czasów
Tim Scott (szef dzialu rzeźby w St. Martin's School of Art) —
Współczesna sztuka brytyjska
Johan van Geluve (profesor w Wyższym Instytucie Architek-
tury w Gandawie) — Ludowa, marginalna architektura w
Belgii. Wysłuchawszy tego interesującego wykładu, bogato
ilustrowanego przezroczami, sądzę, że można w tłumaczeniu
jego tytułu użyć terminu „nieprofesjonalna architektura".
Ryohei Amemiya (przewodniczący Związku Japońskich
Architektów) — Współczesna architektura japońska
James Bernstein (dyrektor do spraw konserwacji w Muzeum
Sztuki Współczesnej w San Francisco) — Twórczy charakter
sztuki kalifornijskiej
Henry-Claude Cousseau (konserwator muzealny, Paryż) za-
miast przedstawić zgłoszony referat o sztuce ostatnich dwu-
dziestu lat we Francji, nazbyt długo mówił o sztuce nieprofes-
jonalnej, chyba również osób niezrównoważonych
Paulhans Peters (naczelny redaktor czasopisma „Bau-
meister") wygłosił dwa połączone w całość referaty: Architek-
tura Niemiec między dwiema wojnami światowymi i Republika
Federalna Niemiec: odbudowa i lata nauki
Friedrich Achleitner (profesor historii i teorii architektury
w Wyższej Szkole Sztuki Stosowanej w Wiedniu) również
przedstawił dwa referaty: Modernistyczna sztuka i architek-
tura Austrii oraz Austriacka architektura i sztuka po 1945 r.
Franziska Bollerey (profesor na politechnice w Delft) — Archi-
tektura i urbanistyka Holandii od Berlage'a do Van Eycka
(chodzi oczywiście o znakomitego współczesnego architekta).
Mark Cole (profesor w Wyższym Instytucie Architektury
w Gandawie) — Rozwój architektury Belgii od eklektyzmu do
naszych czasów. Referat ten odczytał współpracujący z Colem
prof. Franziska Bollerey.
S. Pawłowicz (profesor na Wydziale Turystyki uniwersytetu
w Belgradzie) — Niektóre tradycyjne wpływy w architekturze
Serbii w XX wieku
Paolo Carlo Dalatri (komisarz wystawy) wprowadził do wys-
tawy Współczesna architektura Włoch
Stephen Gardiner (krytyk architektury w „The 0bserver") —
Co mi szło źle? Był to znakomity esej!
William G. Mc Minn (szef Wydziału Architektury w Stanowym
Uniwersytecie Missisipi) -—Sto lat amerykańskiej architektury
Olgierd Czerner (dyrektor Muzeum Architektury we Wrocła-
wiu i profesor w Instytucie Historii Architektury i Sztuki
Politechniki Wrocławskiej) — Architektura ostatnich stu lat
w Polsce
Oli-Henry Abiola (starszy wykładowca na Wydziale Wzor-
nictwa Przemysłowego w Yaba College of Technology w Lagos,
Nigeria) — Sztuki plastyczne i artyści Nigerii w ostatnim
stuleciu.
Poczynając od środy 19 października referaty wygłaszano
wyłącznie po turecku i nie tłumaczono, a często także nie
demonstrowano przezroczy, nie było więc absolutnie możliwe
śledzenie treści wystąpień. W dostarczonym skrypcie tylko
niektóre streszczenia referatów były tłumaczone na język
angielski. Z samych tytułów wynika, że poruszono intere-
sujące tematy.
Uczestnicy obrad mieli możliwość zwiedzenia czterech
wystaw. Trzy z nich otwarto 17 października w budynku
uniwersytetu: Współczesna sztuka Włoch (Włochy), Współ-
czesna architektura Włoch (Włochy), Nowe budynki w starym
otoczeniu (Republika Federalna Niemiec). Czwarta wystawa
— Współczesna sztuka Turcji — była czynna od 18 paździer-
nika w salach Opery. Trzeba dodać, że równocześnie odbywa-
ły się zorganizowane pod patronatem Rady Europejskiej
w kilku miejscach Istambułu wielkie wystawy Cywilizacje
Anatolijskie. Wśród nich szczególnie ciekawa była wielka
wystawa archeologiczna starożytnej Anatolii w odrestauro-
wanym wnętrzu kościoła św. Ireny. Na wystawie tej zgro-
madzono setki eksponatów przywiezionych z wielu stanowisk
i miejscowości z całej Turcji oraz wypożyczonych z zagra-
nicznych muzeów. Była to dla osób nie mających możności
odbycia podróży po Anatolii niezwykła okazja poczynienia
porównań.
Sympozjum towarzyszyły koleżeńskie i przyjacielskie
spotkania aranżowane w interesujących miejscach przez tu-
reckich gospodarzy, którzy ułatwiali również zwiedzanie
zabytków. Należy podkreślić, że byli oni zainteresowani
współpracą, dalszymi kontaktami, wymianą wystaw, działal-
nością Muzeum Architektury. Byłoby dobrze, aby napotkali
z naszej strony na wzajemność. Czyniąc porównania ze stanem
zaobserwowanym przed ośmiu laty dostrzegłem bardzo duże
— i raczej korzystne — zmiany w urbanistyce Istambułu.
Dają się one zauważyć również w produkcji przemysłowej,
co jednak nie powoduje zamierania tradycyjnego rzemiosła.
Olgierd Czerner
referatów, kraje socjalistyczne reprezentowało tylko dwóch
referentów: prof. S. Pawłowicz z Jugosławii i piszący te
słowa.
Dwa pierwsze dni, 17 i 18 października, przeznaczyli
organizatorzy na wystąpienia gości zagranicznych. Każdemu
przyznano możliwość korzystania z dwóch rzutników jedno-
cześnie i limit czasowy dwudziestu minut, znacznie zresztą
przez niektórych mówców przekroczony. W tych dniach
wszystko było tłumaczone równocześnie na języki: turecki,
angielski, niemiecki i francuski.
Po przemówieniu wstępnym rektora uniwersytetu w Is-
tambule, prof. Muhtesema Giraya i wprowadzającym referacie
dziekana ( ?) Wydziału Architektury, prof. dra Bullenta Ozera,
kolejno wygłaszali swe referaty:
Helmut R. Leppien (wicedyrektor hamburskiego Centrum
Sztuki) - — Przegląd 100 lat sztuki w Niemczech
Carlo Bertelli (dyrektor generalny Muzeum Brera w Medio-
lanie) — Współczesny rozwój sztuk plastycznych we Włoszech
Paul Kongs (profesor historii sztuki w Gandawie) — Rozwój
sztuk plastycznych w Belgii od J. Ensora do naszych czasów
Tim Scott (szef dzialu rzeźby w St. Martin's School of Art) —
Współczesna sztuka brytyjska
Johan van Geluve (profesor w Wyższym Instytucie Architek-
tury w Gandawie) — Ludowa, marginalna architektura w
Belgii. Wysłuchawszy tego interesującego wykładu, bogato
ilustrowanego przezroczami, sądzę, że można w tłumaczeniu
jego tytułu użyć terminu „nieprofesjonalna architektura".
Ryohei Amemiya (przewodniczący Związku Japońskich
Architektów) — Współczesna architektura japońska
James Bernstein (dyrektor do spraw konserwacji w Muzeum
Sztuki Współczesnej w San Francisco) — Twórczy charakter
sztuki kalifornijskiej
Henry-Claude Cousseau (konserwator muzealny, Paryż) za-
miast przedstawić zgłoszony referat o sztuce ostatnich dwu-
dziestu lat we Francji, nazbyt długo mówił o sztuce nieprofes-
jonalnej, chyba również osób niezrównoważonych
Paulhans Peters (naczelny redaktor czasopisma „Bau-
meister") wygłosił dwa połączone w całość referaty: Architek-
tura Niemiec między dwiema wojnami światowymi i Republika
Federalna Niemiec: odbudowa i lata nauki
Friedrich Achleitner (profesor historii i teorii architektury
w Wyższej Szkole Sztuki Stosowanej w Wiedniu) również
przedstawił dwa referaty: Modernistyczna sztuka i architek-
tura Austrii oraz Austriacka architektura i sztuka po 1945 r.
Franziska Bollerey (profesor na politechnice w Delft) — Archi-
tektura i urbanistyka Holandii od Berlage'a do Van Eycka
(chodzi oczywiście o znakomitego współczesnego architekta).
Mark Cole (profesor w Wyższym Instytucie Architektury
w Gandawie) — Rozwój architektury Belgii od eklektyzmu do
naszych czasów. Referat ten odczytał współpracujący z Colem
prof. Franziska Bollerey.
S. Pawłowicz (profesor na Wydziale Turystyki uniwersytetu
w Belgradzie) — Niektóre tradycyjne wpływy w architekturze
Serbii w XX wieku
Paolo Carlo Dalatri (komisarz wystawy) wprowadził do wys-
tawy Współczesna architektura Włoch
Stephen Gardiner (krytyk architektury w „The 0bserver") —
Co mi szło źle? Był to znakomity esej!
William G. Mc Minn (szef Wydziału Architektury w Stanowym
Uniwersytecie Missisipi) -—Sto lat amerykańskiej architektury
Olgierd Czerner (dyrektor Muzeum Architektury we Wrocła-
wiu i profesor w Instytucie Historii Architektury i Sztuki
Politechniki Wrocławskiej) — Architektura ostatnich stu lat
w Polsce
Oli-Henry Abiola (starszy wykładowca na Wydziale Wzor-
nictwa Przemysłowego w Yaba College of Technology w Lagos,
Nigeria) — Sztuki plastyczne i artyści Nigerii w ostatnim
stuleciu.
Poczynając od środy 19 października referaty wygłaszano
wyłącznie po turecku i nie tłumaczono, a często także nie
demonstrowano przezroczy, nie było więc absolutnie możliwe
śledzenie treści wystąpień. W dostarczonym skrypcie tylko
niektóre streszczenia referatów były tłumaczone na język
angielski. Z samych tytułów wynika, że poruszono intere-
sujące tematy.
Uczestnicy obrad mieli możliwość zwiedzenia czterech
wystaw. Trzy z nich otwarto 17 października w budynku
uniwersytetu: Współczesna sztuka Włoch (Włochy), Współ-
czesna architektura Włoch (Włochy), Nowe budynki w starym
otoczeniu (Republika Federalna Niemiec). Czwarta wystawa
— Współczesna sztuka Turcji — była czynna od 18 paździer-
nika w salach Opery. Trzeba dodać, że równocześnie odbywa-
ły się zorganizowane pod patronatem Rady Europejskiej
w kilku miejscach Istambułu wielkie wystawy Cywilizacje
Anatolijskie. Wśród nich szczególnie ciekawa była wielka
wystawa archeologiczna starożytnej Anatolii w odrestauro-
wanym wnętrzu kościoła św. Ireny. Na wystawie tej zgro-
madzono setki eksponatów przywiezionych z wielu stanowisk
i miejscowości z całej Turcji oraz wypożyczonych z zagra-
nicznych muzeów. Była to dla osób nie mających możności
odbycia podróży po Anatolii niezwykła okazja poczynienia
porównań.
Sympozjum towarzyszyły koleżeńskie i przyjacielskie
spotkania aranżowane w interesujących miejscach przez tu-
reckich gospodarzy, którzy ułatwiali również zwiedzanie
zabytków. Należy podkreślić, że byli oni zainteresowani
współpracą, dalszymi kontaktami, wymianą wystaw, działal-
nością Muzeum Architektury. Byłoby dobrze, aby napotkali
z naszej strony na wzajemność. Czyniąc porównania ze stanem
zaobserwowanym przed ośmiu laty dostrzegłem bardzo duże
— i raczej korzystne — zmiany w urbanistyce Istambułu.
Dają się one zauważyć również w produkcji przemysłowej,
co jednak nie powoduje zamierania tradycyjnego rzemiosła.
Olgierd Czerner