DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Kozak, Anna: Rysunki dawnych mistrzów w zbiorach lwowskich
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48709#0440
ANNA KOZAK
RYSUNKI DAWNYCH MISTRZÓW W ZBIORACH LWOWSKICH
Katalog rysunków zachodnioeuropejskich XVI-
—-XVIII wieku ze zbiorów lwowskich ukazał się w
związku z wystawą zorganizowaną w 1982 r. przez
Lwowską Galerię Obrazów. Ekspozycja objęła ponad
250 dzieł dawnych mistrzów z trzech instytucji lwow-
skich: organizatora wystawy, Lwowskiej Biblioteki
Naukowej im. W. Stefanika Akademii Nauk URSR
oraz Lwowskiego Muzeum Sztuki Ukraińskiej. Przed-
stawiono nań rysunki szkół niemieckiej, austriackiej
i włoskiej XVI—XVIII w., z przewagą rysunków
osiemnastowiecznych, przede wszystkim włoskich
i austriackich, wśród których znalazły się dzieła ar-
tystów tej rangi, co Giambattista i Domenico Tiepolo,
Francesco Guardi, Pietro Antonio i Francesco No-
velli, Gaspare Diziani, Gian Battista Crosato, Franz
Anton Maulbertsch, Josef Winterhalter, Paul Troger
oraz Martino i Bartolomeo Altomonte, a spośród ar-
tystów wcześniejszego okresu — Jacopo Palma 11
Giovane, Ludwig Krug — naśladowca Durera, twórcy
z kręgu Michała Anioła i Tycjana, ponadto zaś ano-
nimowi artyści włoscy i niemieccy XVI i XVII w.
Podstawową część ekspozycji stanowiły rysunki
ze zbiorów Lwowskiej Biblioteki Naukowej Akademii
Nauk URSR (130), które do 1940 r. należały w prze-
ważającej części (123) do Zakładu Narodowego im.
Ossolińskich, pozostałe zaś do Biblioteki Baworow-
skich (5) i nieznanych kolekcji (2). Historia zbiorów
graficznych Ossolineum jest dziś stosunkowo dobrze
znana, głównie dzięki publikacjom pracowników
tego Zakładu we Wrocławiu1. Dla przypomnienia
podam najistotniejsze fakty, które złożyły się na
dzieje kolekcjonerstwa tej instytucji w zakresie ry-
sunków szkół europejskich.
Zbiory graficzne Zakładu Narodowego im. Ossoliń-
skich we Lwowie powiększały się, podobnie jak inne
działy sztuki i zasoby biblioteczne, drogą darów, za-
pisów i depozytów. Jednym z pierwszych był, prze-
kazany w 1843 r., dar hr. Ignacego Skarbka (1780—-
— 1842), który zapisał Ossolineum swoją kolekcję 276
rysunków. Znajdowały się wśród nich dzieła artystów
niderlandzkich, włoskich, niemieckich i francuskich,
przeważnie z XVI i XVII w., m.in. dwa rysunki
uchodzące niegdyś za prace Tycjana, a ostatecznie
przypisane, jeden — artyście z jego kręgu, drugi
zaś — Domenico Campagnoli2.
W 1868 r. zbiory wzbogaciły się o niezwykle cenny
dar Karola Kuhnla (1812—1872), majora austriackiego,
który wraz z częścią swych obrazów ofiarował Za-
kładowi kolekcję rysunków, przeważnie włoskich, ze-
braną podczas pobytu w Wenecji w latach 1855—1859.
Wśród dzieł uważanych niegdyś za oryginalne prace
Leonarda da Vinci, Rafaela, Tycjana i Veronesa, Cor-
regia, Reniego, Rosy, Durera, Holbeina i van Dycka
większość okazała się, w świetle badań przeprowadzo-
nych przez Autora omawianego katalogu, kopiami lub
rysunkami z późniejszego okresu. Natomiast wśród
1 M. RADOJEWSKI, Zbiory graficzne w Zakładzie Na-
rodowym im. Ossolińskich, „Rocznik Zakładu Narodowego
im. Ossolińskich" VII, 1972 s. 163—207; — tenże, Biblioteka
Zakładu Narodowego im. Ossolińskich Polskiej Akademii
Nauk we Wrocławiu. Zbiory Graficzne [w:] Polskie kolek-
cjonerstwo grafiki i rysunku, Warszawa, 1980. Praca zbio-
rowa pod red. M. MROZINSKIEJ i S. SAWICKIEJ. W
swoich rozważaniach na temat kolekcjonerstwa rysunków
w zbiorach Ossolineum, poza wymienionymi artykułami,
opierałam się także na cytowanej w nich bibliografii, a
zwłaszcza na opracowaniach: M. GĘBAROWICZ, Zbiory
Muzealne w Ossolineum [w:] Ossolineum, Księga Pamląt-
kowa w 150-lecle Zakładu Narodowego im. Ossolińskich,
Wrocław 1967, s. 117—141; — T. MAJKOWSKI, Dzieje zbio-
rów graficznych Zakładu Narodowego Im. Ossolińskich, I.
Zbiór Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, II. Zbiór medycki
Pawlikowskich, „Rocznik Zakładu Narodowego im. Osso-
lińskich" V, 1957, s. 85—99; — H. BLUMOWNA, Kolekcja ry-
cin i rysunków Henryka Lubomirskiego w zbiorach Za-
kładu Narodowego im. Ossolińskich, „Rocznik Zakładu Na-
rodowego im. Ossolińskich" V, 1957, s. 101—116.
2 J. ŻARNOWSKI, Rysunek Domenlca Campagnoli w
Muzeum im. Lubomirskich we Lwowie, „Dawna Sztuka"!,
1938, s. 325—332.
426
RYSUNKI DAWNYCH MISTRZÓW W ZBIORACH LWOWSKICH
Katalog rysunków zachodnioeuropejskich XVI-
—-XVIII wieku ze zbiorów lwowskich ukazał się w
związku z wystawą zorganizowaną w 1982 r. przez
Lwowską Galerię Obrazów. Ekspozycja objęła ponad
250 dzieł dawnych mistrzów z trzech instytucji lwow-
skich: organizatora wystawy, Lwowskiej Biblioteki
Naukowej im. W. Stefanika Akademii Nauk URSR
oraz Lwowskiego Muzeum Sztuki Ukraińskiej. Przed-
stawiono nań rysunki szkół niemieckiej, austriackiej
i włoskiej XVI—XVIII w., z przewagą rysunków
osiemnastowiecznych, przede wszystkim włoskich
i austriackich, wśród których znalazły się dzieła ar-
tystów tej rangi, co Giambattista i Domenico Tiepolo,
Francesco Guardi, Pietro Antonio i Francesco No-
velli, Gaspare Diziani, Gian Battista Crosato, Franz
Anton Maulbertsch, Josef Winterhalter, Paul Troger
oraz Martino i Bartolomeo Altomonte, a spośród ar-
tystów wcześniejszego okresu — Jacopo Palma 11
Giovane, Ludwig Krug — naśladowca Durera, twórcy
z kręgu Michała Anioła i Tycjana, ponadto zaś ano-
nimowi artyści włoscy i niemieccy XVI i XVII w.
Podstawową część ekspozycji stanowiły rysunki
ze zbiorów Lwowskiej Biblioteki Naukowej Akademii
Nauk URSR (130), które do 1940 r. należały w prze-
ważającej części (123) do Zakładu Narodowego im.
Ossolińskich, pozostałe zaś do Biblioteki Baworow-
skich (5) i nieznanych kolekcji (2). Historia zbiorów
graficznych Ossolineum jest dziś stosunkowo dobrze
znana, głównie dzięki publikacjom pracowników
tego Zakładu we Wrocławiu1. Dla przypomnienia
podam najistotniejsze fakty, które złożyły się na
dzieje kolekcjonerstwa tej instytucji w zakresie ry-
sunków szkół europejskich.
Zbiory graficzne Zakładu Narodowego im. Ossoliń-
skich we Lwowie powiększały się, podobnie jak inne
działy sztuki i zasoby biblioteczne, drogą darów, za-
pisów i depozytów. Jednym z pierwszych był, prze-
kazany w 1843 r., dar hr. Ignacego Skarbka (1780—-
— 1842), który zapisał Ossolineum swoją kolekcję 276
rysunków. Znajdowały się wśród nich dzieła artystów
niderlandzkich, włoskich, niemieckich i francuskich,
przeważnie z XVI i XVII w., m.in. dwa rysunki
uchodzące niegdyś za prace Tycjana, a ostatecznie
przypisane, jeden — artyście z jego kręgu, drugi
zaś — Domenico Campagnoli2.
W 1868 r. zbiory wzbogaciły się o niezwykle cenny
dar Karola Kuhnla (1812—1872), majora austriackiego,
który wraz z częścią swych obrazów ofiarował Za-
kładowi kolekcję rysunków, przeważnie włoskich, ze-
braną podczas pobytu w Wenecji w latach 1855—1859.
Wśród dzieł uważanych niegdyś za oryginalne prace
Leonarda da Vinci, Rafaela, Tycjana i Veronesa, Cor-
regia, Reniego, Rosy, Durera, Holbeina i van Dycka
większość okazała się, w świetle badań przeprowadzo-
nych przez Autora omawianego katalogu, kopiami lub
rysunkami z późniejszego okresu. Natomiast wśród
1 M. RADOJEWSKI, Zbiory graficzne w Zakładzie Na-
rodowym im. Ossolińskich, „Rocznik Zakładu Narodowego
im. Ossolińskich" VII, 1972 s. 163—207; — tenże, Biblioteka
Zakładu Narodowego im. Ossolińskich Polskiej Akademii
Nauk we Wrocławiu. Zbiory Graficzne [w:] Polskie kolek-
cjonerstwo grafiki i rysunku, Warszawa, 1980. Praca zbio-
rowa pod red. M. MROZINSKIEJ i S. SAWICKIEJ. W
swoich rozważaniach na temat kolekcjonerstwa rysunków
w zbiorach Ossolineum, poza wymienionymi artykułami,
opierałam się także na cytowanej w nich bibliografii, a
zwłaszcza na opracowaniach: M. GĘBAROWICZ, Zbiory
Muzealne w Ossolineum [w:] Ossolineum, Księga Pamląt-
kowa w 150-lecle Zakładu Narodowego im. Ossolińskich,
Wrocław 1967, s. 117—141; — T. MAJKOWSKI, Dzieje zbio-
rów graficznych Zakładu Narodowego Im. Ossolińskich, I.
Zbiór Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, II. Zbiór medycki
Pawlikowskich, „Rocznik Zakładu Narodowego im. Osso-
lińskich" V, 1957, s. 85—99; — H. BLUMOWNA, Kolekcja ry-
cin i rysunków Henryka Lubomirskiego w zbiorach Za-
kładu Narodowego im. Ossolińskich, „Rocznik Zakładu Na-
rodowego im. Ossolińskich" V, 1957, s. 101—116.
2 J. ŻARNOWSKI, Rysunek Domenlca Campagnoli w
Muzeum im. Lubomirskich we Lwowie, „Dawna Sztuka"!,
1938, s. 325—332.
426