Vitruvius; Schneider, Johann Gottlob [Hrsg.]: Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem (Band 1): Commentariorum partem priorem tenens (Leipzig, 1807) [Cicognara, 743A]

44

JJE. ARCHITECTURA

tur, contusa. minute mixtaque arenae coniiciantur in
structuram, non solidescunt, nec eam poterunt con-
tinere: cum vero coniecta in fornacem ignis vehe-
menti fervore correpta amiserint pristinae soliditatis
virtutem, tunc exustis atque exhaustis eorum viribus
relinquuntur patentibus foraminibus et inanibus. Ergo
liquor qui est in eius lapidis corpore et aer cum
exustus et ereptus fuerit, habueritque in se residuum
calorem, latentem, priusquam ex igni vim recipiat,
intinctus in aqua, et humore penetrante in forami-
num raritates confervescit, et ita refrigeratus reiicit
ex calcis corpore fervorem. Ideo autem quo pondere
saxa coniiciuntur in fornacem, cum eximuntur, non
possunt ad id respondere; sed cum expenduntur, ea~
dem magnitudine permanente, excocto liquore, eir-
citer tertia parte ponderis imminuta esse iriveniuntur.
Igitur cum patent foramina eorum et raritates, arenae
mixtionem in se corripiunt et ita cohaerescnnt, sic-
cescendocxue. cum caementis coeunt et efficiunt stru-
cturarum soliditatem.

■ ' ■ ' C A P U T VI. . ' \

JJe pulvere Puteolano.

Est etiam genus pulveris, quod efficit naturaliter
res admirandas. Nascitur in regionibus Baianis et in
agris municipiorum, c|uae sunt circa Vesuvium mon-
tem, quod commixtum cum calce et caemento non
modo ceteris aedificiis praestat firmitates, sed etiam
moles, quae construuntur in mari, sub aqua solide-
scunt. Hoc autem fieri hac ratione videtur, quod
sub his rnontibus et terra ferventes sunt fontes crebri;