DOI Heft:
Nr. 2
DOI Artikel:Boekbeoordeeling en Aankondiging
DOI Artikel:Overvoorde, J. C.: Oriënteering van kerken
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.17410#0080
72
bij een zieke dame van Jan Steen, waarvan de afkomst bekend is tot 1712,
toen het stuk zich bevond op de auctie M. D. Grenier te Middelburg.
Moge het den heer Gottschald gegeven zijn, nog lang werkzaam te
zijn in het belang van zijn dierbare verzameling oud-Hollandsche kunst.
Wij misgunnen hem liet bezit ervan niet, nu de verzamelaar op zoo doel-
treffende wijze een ieder mee laat genieten van wat hem toebehoort.
Amsterdam. E. W. Moes.
Korte Meeledeelingen.
Oriënteering van kerken.
Op de bijeenkomst van de »Astronomische Gesellschaft" te Göttingen
van 4 tot 7 Augustus 1.1. werd door Prof. Dr. C. V. L. Charlier uit Lund
eene voordracht gehouden over de door de astronomie geboden middelen
om den ouderdom van kerken te bepalen. Reeds spoedig hierna vonden
wij een kort bericht hierover in de couranten, doch wij achtten het onder-
werp belangrijk genoeg om de inlichtingen uit de eerste hand te ontvangen
en wachtten daarom tot het verschijnen van het Vierteljahrsschrift van het
Astron. Ges. (Leipzig 1902), waarin wij ook de besproken voordracht op
blz. 229—233 vinden afgedrukt.
Reeds werd door Prof. Nissen1) uit Bonn er op gewezen, dat de oudste
Christelijke kerken zoodanig waren gebouwd, dat de zon op den naamdag
van den beschermheilige bij den opgang haar stralen wierp langs de as
van de kerk.
Sir Norman Lockyer 2) leidde den ouderdom van Aegyptische tempels
af uit de richting der as, die bij de stichting gericht moest zijn geweest
naar het op- of ondergangspunt van bepaalde sterren, en Charlier past
thans deze methode op de middeleeuwsche kerken toe.
Hij baseert zich hierbij op het gebruik van den Juliaanschen kalender
in de middeleeuwen, die, gelijk bekend, in de 128 jaar een dag verschilt
met den Gregoriaanschen. Berekent men nu hoeveel dagen verschil er zijn
tusschen den datum, waarop de as der kerk in de lijn van den zonsop-
gang komt te vallen, en den dag van een beschermheilige, dan heeft men
slechts dit aantal met 128 te vermenigvuldigen om, althans bij benadering,
den ouderdom der kerk te vinden.
De formule voor de berekening is : sin <5 z= cos y sin a waarbij S —
de declinatie der zon op den dag, waarop deze thans ondergaat in de
1) Rheinisches Museum für Philologie, 1885.
2) The Dawn of Astronomy. 1894.
bij een zieke dame van Jan Steen, waarvan de afkomst bekend is tot 1712,
toen het stuk zich bevond op de auctie M. D. Grenier te Middelburg.
Moge het den heer Gottschald gegeven zijn, nog lang werkzaam te
zijn in het belang van zijn dierbare verzameling oud-Hollandsche kunst.
Wij misgunnen hem liet bezit ervan niet, nu de verzamelaar op zoo doel-
treffende wijze een ieder mee laat genieten van wat hem toebehoort.
Amsterdam. E. W. Moes.
Korte Meeledeelingen.
Oriënteering van kerken.
Op de bijeenkomst van de »Astronomische Gesellschaft" te Göttingen
van 4 tot 7 Augustus 1.1. werd door Prof. Dr. C. V. L. Charlier uit Lund
eene voordracht gehouden over de door de astronomie geboden middelen
om den ouderdom van kerken te bepalen. Reeds spoedig hierna vonden
wij een kort bericht hierover in de couranten, doch wij achtten het onder-
werp belangrijk genoeg om de inlichtingen uit de eerste hand te ontvangen
en wachtten daarom tot het verschijnen van het Vierteljahrsschrift van het
Astron. Ges. (Leipzig 1902), waarin wij ook de besproken voordracht op
blz. 229—233 vinden afgedrukt.
Reeds werd door Prof. Nissen1) uit Bonn er op gewezen, dat de oudste
Christelijke kerken zoodanig waren gebouwd, dat de zon op den naamdag
van den beschermheilige bij den opgang haar stralen wierp langs de as
van de kerk.
Sir Norman Lockyer 2) leidde den ouderdom van Aegyptische tempels
af uit de richting der as, die bij de stichting gericht moest zijn geweest
naar het op- of ondergangspunt van bepaalde sterren, en Charlier past
thans deze methode op de middeleeuwsche kerken toe.
Hij baseert zich hierbij op het gebruik van den Juliaanschen kalender
in de middeleeuwen, die, gelijk bekend, in de 128 jaar een dag verschilt
met den Gregoriaanschen. Berekent men nu hoeveel dagen verschil er zijn
tusschen den datum, waarop de as der kerk in de lijn van den zonsop-
gang komt te vallen, en den dag van een beschermheilige, dan heeft men
slechts dit aantal met 128 te vermenigvuldigen om, althans bij benadering,
den ouderdom der kerk te vinden.
De formule voor de berekening is : sin <5 z= cos y sin a waarbij S —
de declinatie der zon op den dag, waarop deze thans ondergaat in de
1) Rheinisches Museum für Philologie, 1885.
2) The Dawn of Astronomy. 1894.