DOI article:
Chrościcki, Juliusz A.: Wystawa Pisanella w Luwrz
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0217
212
Juliusz A. Chrościcki
Projekt grobowca tego władcy jest znany z dwu rysun-
ków ze zbiorów Luwru44 i British Museum45. Rysunki
te przypisywane Jacopo Belliniemu - jednemu
z współczesnych Pisanella- wiązano niesłusznie z róż-
nymi przedstawicielami rodziny Estów46, w tym z Ber-
toldo, który zginął w walce z Turkami w roku 146347
lub ostatnio z Leonello Este (zmarłego 1450), wielo-
krotnie portretowanym przez Pisanella48. Argumenty na
rzecz polskiego króla to zarówno herby Polski, Litwy
i Królestwa Węgier, źle dotychczas identyfikowane, jak
i specyficzna forma pochówku bohatera ówczesnego
chrześcijaństwa. Na polu bocznym pseudotumby do-
strzec można dwie sceny: Pierwszą wyprawę bałkańską
Władysława III i Triumfałny wjazd do Budy wiosną
I444W Znaczenie tego dzieła, projektowanego praw-
dopodobnie dla nekropolii królewskiej na Wawelu,
wydaje się być istotne dla dalszego rozwoju sztuki re-
nesansowej w Polsce. Problem poloników w twórczo-
ści Pisanella i jego kręgu, wymaga dalszych badań
i konfrontacji ze źródłami archiwalnymi.
Chronologia wydarzeń z życia Pisanella, została
bardzo starannie przygotowana przez Dominiąue
Cordellier w oparciu o najnowsze publikacje, a zwłasz-
cza dokumenty wydane w roku 1995 w Yerona Iłłustra-
ta. Stan badań, odnośniki do katalogu dzieł, jak i istotne
sugestie badawcze są zawarte w tej chronologii. Jest to
tym cenniejsze, że nie znamy nawet dokładnej daty
urodzin Pisanella, z testamentu jego ojca wynika, że
urodził się przed 22 listopada 1395 roku. Data śmierci
artysty też nie jest pewna, skoro w liście Carlo
de’Medici do Giovanniego Medici z 31 października
1455 roku wspomina się o śmierci „garzone” lub same-
go Pisanella. Użyta forma gramatyczna nie daje nam
pewności o czyjej śmierci pisano w tym fragmencie
listu. Najczęściej przyjmuje się ze względu na brak póź-
niejszych dokumentów świadczących o działalności
Pisanella, że chodziło o śmierć samego artysty.
Wystawa Pisanella w Luwrze i jej katalog, przy-
gotowywany starannie od lat, były jednym z najważ-
niejszych wydarzeń muzealnych i naukowych roku
1996 w całej Europie.
44 Paryż, Musee du Louvre, dep. des Arts graphiąues,
inv. RF 428. Por Kat. 1996, nr kat. 274. Prawdopodobnie
zachowane teksty inskrypcji (z płyty grobowej) zostały ob-
cięte w XIX wieku. Ibid., s. 398.
45 Londyn, British Museum, fol. 83, [inv. 1855-8-11-82],
46 Kat. 1996, nr kat. 274, s. 398. Najnowsze hasło poświę-
cone Jacopo Belliniemu napisała U. LEHMANN-BROCK-
HAUS, [W:] The Dictionary of Art. Ed. by J. TURNER,
London 1996, t. II, s. 647-655, z bibliografią na s. 654-655.
47 E. i M. BILLANOYICH, Gli ultimi Estensi di Padova.
Bertoldo d’Este e un disegno di Jacopo Bellini. „Italia
Medievale e Umanistica” XXX, 1987, s. 167-173.
48 D. CODELLIER w: Kat. 1996, nr kat. 274, s. 398-399.
49 CHROŚCICKI, Czy Pisanella, loc. cit. Tamże został zin-
terpretowany program nagrobka Warneńczyka w dwóch
wersjach oraz rysunek wozu triumfalnego od przodu.
Juliusz A. Chrościcki
Projekt grobowca tego władcy jest znany z dwu rysun-
ków ze zbiorów Luwru44 i British Museum45. Rysunki
te przypisywane Jacopo Belliniemu - jednemu
z współczesnych Pisanella- wiązano niesłusznie z róż-
nymi przedstawicielami rodziny Estów46, w tym z Ber-
toldo, który zginął w walce z Turkami w roku 146347
lub ostatnio z Leonello Este (zmarłego 1450), wielo-
krotnie portretowanym przez Pisanella48. Argumenty na
rzecz polskiego króla to zarówno herby Polski, Litwy
i Królestwa Węgier, źle dotychczas identyfikowane, jak
i specyficzna forma pochówku bohatera ówczesnego
chrześcijaństwa. Na polu bocznym pseudotumby do-
strzec można dwie sceny: Pierwszą wyprawę bałkańską
Władysława III i Triumfałny wjazd do Budy wiosną
I444W Znaczenie tego dzieła, projektowanego praw-
dopodobnie dla nekropolii królewskiej na Wawelu,
wydaje się być istotne dla dalszego rozwoju sztuki re-
nesansowej w Polsce. Problem poloników w twórczo-
ści Pisanella i jego kręgu, wymaga dalszych badań
i konfrontacji ze źródłami archiwalnymi.
Chronologia wydarzeń z życia Pisanella, została
bardzo starannie przygotowana przez Dominiąue
Cordellier w oparciu o najnowsze publikacje, a zwłasz-
cza dokumenty wydane w roku 1995 w Yerona Iłłustra-
ta. Stan badań, odnośniki do katalogu dzieł, jak i istotne
sugestie badawcze są zawarte w tej chronologii. Jest to
tym cenniejsze, że nie znamy nawet dokładnej daty
urodzin Pisanella, z testamentu jego ojca wynika, że
urodził się przed 22 listopada 1395 roku. Data śmierci
artysty też nie jest pewna, skoro w liście Carlo
de’Medici do Giovanniego Medici z 31 października
1455 roku wspomina się o śmierci „garzone” lub same-
go Pisanella. Użyta forma gramatyczna nie daje nam
pewności o czyjej śmierci pisano w tym fragmencie
listu. Najczęściej przyjmuje się ze względu na brak póź-
niejszych dokumentów świadczących o działalności
Pisanella, że chodziło o śmierć samego artysty.
Wystawa Pisanella w Luwrze i jej katalog, przy-
gotowywany starannie od lat, były jednym z najważ-
niejszych wydarzeń muzealnych i naukowych roku
1996 w całej Europie.
44 Paryż, Musee du Louvre, dep. des Arts graphiąues,
inv. RF 428. Por Kat. 1996, nr kat. 274. Prawdopodobnie
zachowane teksty inskrypcji (z płyty grobowej) zostały ob-
cięte w XIX wieku. Ibid., s. 398.
45 Londyn, British Museum, fol. 83, [inv. 1855-8-11-82],
46 Kat. 1996, nr kat. 274, s. 398. Najnowsze hasło poświę-
cone Jacopo Belliniemu napisała U. LEHMANN-BROCK-
HAUS, [W:] The Dictionary of Art. Ed. by J. TURNER,
London 1996, t. II, s. 647-655, z bibliografią na s. 654-655.
47 E. i M. BILLANOYICH, Gli ultimi Estensi di Padova.
Bertoldo d’Este e un disegno di Jacopo Bellini. „Italia
Medievale e Umanistica” XXX, 1987, s. 167-173.
48 D. CODELLIER w: Kat. 1996, nr kat. 274, s. 398-399.
49 CHROŚCICKI, Czy Pisanella, loc. cit. Tamże został zin-
terpretowany program nagrobka Warneńczyka w dwóch
wersjach oraz rysunek wozu triumfalnego od przodu.