247
MARCIN FABIAŃSKI
Kraków, Instytut Historii Sztuki UJ
O rozwoju artystycznym, echach ceremonii koronacyjnych
i skrótach perspektywicznych w scenach,, sacra conversazione”
Spośród kilku krótkich recenzji i omówień, któ-
rymi zaszczycono moją niewielką rozprawę o
obrazach Correggia związanych z tematem
sacra conversazionel, najbardziej obszerne i wnikli-
we uwagi zawiera tekst Lecha Kalinowskiego2. Obok
satysfakcji z zainteresowania, które wzbudziła treść
książki, wspomniana recenzja, zwracając uwagę pol-
skich czytelników na niektóre problemy poruszone
w pracy, daje okazję do ponownego wyjaśnienia kilku
najistotniejszych zagadnień przedstawionych w an-
gielskim tekście.
Moje rozważania skoncentrowałem na obrazach
Correggia przedstawiających temat sacra conversa-
zione. By dojść do definicji tego tematu, w rozdziale 1.
na stronach 11-17 dokonuję przeglądu zastosowań ter-
minu sacra conversazione w literaturze, gdzie najczę-
ściej określano tak różne typy ikonograficzne. Logika
układu materiału wzbudziła poważne zastrzeżenia3.
Stwierdziłem m.in., że Johannes Wilde i inni autorzy
przeciwstawiali typ sacra conversazione i Maesta, do-
patrując się zasadniczej różnicy w ilości świętych, jed-
nakże ustalenie granicznej liczby sprawiało autorom,
zupełnie niepotrzebnie, wyraźny kłopot4. Dopiero
po odrzuceniu tych i innych poglądów odwołujących
się do pojęcia typu, a nie wcześniej, mogłem omówić
nieliczne wypowiedzi określające sacra conversazione
jako temat, i zgodnie z nimi, na stronie 17 zdefiniowa-
łem sacra conrersazione jako „przedstawienia Kościo-
ła w niebie, czyli wspólnoty aniołów, świętych i innych
pobożnych ludzi, którzy zasnęli w Panu i wstawiają się
doń o odpuszczenie grzechów żyjącym - wspólnota
kontemplująca Boga w wiecznej szczęśliwości”.
7. Aklamacja Maksymiliana Ijako króla rzymskiego.
Drzeworyt B. 85, 8586. Wg Fabiańskiego
1. Acclamation of Maximilian the I as Roman King.
Wood engraving B. 85, 8586. After Fabiański
1 M. FABIAŃSKI, Correggia and Sacra Conyersazione, Kra-
ków 1994. Rec. nie sygn., „Gazette des Beaux-Arts” 1995,
„La Chroniąue des Arts” 1522, s. 22; S. MOSSAKOWSKI,
„Biuletyn Historii Sztuki” 1995, s. 183-184; Z. WAŹBIŃSKI,
„Revue de Fart” 1996/3, nr 113, s. 87.
2 L. KALINOWSKI, Correggia i Sacra Conyersazione w
książce Marcina Fabiańskiego. ”Folia Historiae Artium” 2-3,
1996/1997, s. 185-189.
3 KALINOWSKI, op. cit., s. 187-188.
4 KALINOWSKI, op. cit., s. 188, słusznie wskazuje, że
„wybór świętych, których liczba tak autora konfuduje, jest
zawsze dowolna...”. W książce na stronie 14 daję wyraz
właśnie temu przekonaniu: „Jest zatem jasne, że ilość
świętych nie ma nic wspólnego z tą klasyfikacją” [na Maesta
z jednej i sacra conyersazione z drugiej strony].
MARCIN FABIAŃSKI
Kraków, Instytut Historii Sztuki UJ
O rozwoju artystycznym, echach ceremonii koronacyjnych
i skrótach perspektywicznych w scenach,, sacra conversazione”
Spośród kilku krótkich recenzji i omówień, któ-
rymi zaszczycono moją niewielką rozprawę o
obrazach Correggia związanych z tematem
sacra conversazionel, najbardziej obszerne i wnikli-
we uwagi zawiera tekst Lecha Kalinowskiego2. Obok
satysfakcji z zainteresowania, które wzbudziła treść
książki, wspomniana recenzja, zwracając uwagę pol-
skich czytelników na niektóre problemy poruszone
w pracy, daje okazję do ponownego wyjaśnienia kilku
najistotniejszych zagadnień przedstawionych w an-
gielskim tekście.
Moje rozważania skoncentrowałem na obrazach
Correggia przedstawiających temat sacra conversa-
zione. By dojść do definicji tego tematu, w rozdziale 1.
na stronach 11-17 dokonuję przeglądu zastosowań ter-
minu sacra conversazione w literaturze, gdzie najczę-
ściej określano tak różne typy ikonograficzne. Logika
układu materiału wzbudziła poważne zastrzeżenia3.
Stwierdziłem m.in., że Johannes Wilde i inni autorzy
przeciwstawiali typ sacra conversazione i Maesta, do-
patrując się zasadniczej różnicy w ilości świętych, jed-
nakże ustalenie granicznej liczby sprawiało autorom,
zupełnie niepotrzebnie, wyraźny kłopot4. Dopiero
po odrzuceniu tych i innych poglądów odwołujących
się do pojęcia typu, a nie wcześniej, mogłem omówić
nieliczne wypowiedzi określające sacra conversazione
jako temat, i zgodnie z nimi, na stronie 17 zdefiniowa-
łem sacra conrersazione jako „przedstawienia Kościo-
ła w niebie, czyli wspólnoty aniołów, świętych i innych
pobożnych ludzi, którzy zasnęli w Panu i wstawiają się
doń o odpuszczenie grzechów żyjącym - wspólnota
kontemplująca Boga w wiecznej szczęśliwości”.
7. Aklamacja Maksymiliana Ijako króla rzymskiego.
Drzeworyt B. 85, 8586. Wg Fabiańskiego
1. Acclamation of Maximilian the I as Roman King.
Wood engraving B. 85, 8586. After Fabiański
1 M. FABIAŃSKI, Correggia and Sacra Conyersazione, Kra-
ków 1994. Rec. nie sygn., „Gazette des Beaux-Arts” 1995,
„La Chroniąue des Arts” 1522, s. 22; S. MOSSAKOWSKI,
„Biuletyn Historii Sztuki” 1995, s. 183-184; Z. WAŹBIŃSKI,
„Revue de Fart” 1996/3, nr 113, s. 87.
2 L. KALINOWSKI, Correggia i Sacra Conyersazione w
książce Marcina Fabiańskiego. ”Folia Historiae Artium” 2-3,
1996/1997, s. 185-189.
3 KALINOWSKI, op. cit., s. 187-188.
4 KALINOWSKI, op. cit., s. 188, słusznie wskazuje, że
„wybór świętych, których liczba tak autora konfuduje, jest
zawsze dowolna...”. W książce na stronie 14 daję wyraz
właśnie temu przekonaniu: „Jest zatem jasne, że ilość
świętych nie ma nic wspólnego z tą klasyfikacją” [na Maesta
z jednej i sacra conyersazione z drugiej strony].