DOI article:
Benesz, Hanna: Bruegelowie, dynastia malarzy
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0516
509
HANNA BENESZ
Warszawa, Muzeum Narodowe, Galeria Sztuki Europejskiej
Bruegelowie, dynastia malarzy
Wystawa Bruegel- Tradycja i rozwój. Fla-
mandzka rodzina malarska około 1600
{Bruegel - Tradition und Fortschritt.
Eine fldmische Malerfamilie um 1600} zorganizo-
wana została przez Kulturstiftung Ruhr, Villa Hiigel
w Essen, Kunsthistorisches Museum w Wiedniu
i Koninklijk Museum voor Schone Kunsten w An-
twerpii1 . Przed niemal dziesięcioma laty instytucje
te były inicjatorami wystawy sztuki również z po-
czątku XVII wieku, pochodzącej jednak z zupełnie
innego kręgu kulturowego, związanego z cesarskim
dworem Rudolfa II w Pradze: Praga około 1600.
Sztuka i kultura na dworze Rudolfa II {Prag um
1600. Kunst und Kultur am Hofe Rudolfs II). Ekspo-
zycja ukazała fenomen specyficznie flamandzki -
twórczość rodziny malarskiej od 2. połowy XVI
po 2. ćwierć XVII stulecia, wzajemne wpływy,
1 Kulturstiftung Ruhr, Villa Hiigel w Essen, 16.08 -
16.11.1997; Kunsthistorisches Museum w Wiedniu,
9.12.1997 - 14.04.1998; Koninklijk Museum voor Scho-
ne Kunsten w Antwerpii, 2.05 - 26.07. 1998; w Essen pod
nieco zmienionym tytułem: Breughel - Brueghel. Pieter
Breughel Młodszy-Jan Brueghel Starszy. Malarstwo fla-
mandzkie około 1600. Tradycja i rozwój. (Pieter Breughel
der Jungere - Jan Brueghel der Altere. Fldmische Male-
rei um 1600. Tradition und Fortschritt).
Katalog jednotomowy, wspólny dla obu wersji wysta-
wy, w wydaniu wiedeńskim zmieniony tylko tytuł i okład-
ka, opr. Klaus Ertz i Christa Nitze-Ertz, z esejami Klausa
Ertza (Pieter Breughel der Jungere i Jan Brueghel
der Altere), Terez Gerszi (Zur Zeichenkunst Jan Bru-
eghels d.A.), Jurgena Mullera (Pieter der Drollige ’ oder
der Mythos vom Bauern-Bruegel), Ute Kleinmann (Blu-
men, Krdnze und Girlanden: Zur Entstehung und Gestal-
tung eines Antwerpener Bildtypus) oraz Bettiny Werche
(Die Zusammenarbeit von Jan Brueghel d. A. und Hen-
drick van Balen)\ ilustracje czarno-białe oraz barwne,
stron 535; zawiera 200 pozycji katalogowych -166 pozy-
cji katalogowych posiada ilustracje barwne pełnych kom-
pozycji oraz w 16 przypadkach powiększone fragmenty
zależności, trwałość pewnych wątków i tematów, jak
również zagadnienie współpracy dwóch i większej
liczby artystów przy wspólnym dziele.
Wystawy w Essen i w Wiedniu miały nieco róż-
niące się redakcje - w Villi Hiigel zaprezentowano
węższy zakres materiału, wiedeńskie Kunsthistori-
sches Museum zaś dodało obiekty ze swoich cen-
nych zbiorów, które zazwyczaj nie podróżują
na wystawy czasowe. Zatem wiedeńska wersja była
znacznie poszerzona i co za tym idzie - atrakcyj-
niejsza. Ukazany w Essen problem wzajemnych ar-
tystycznych relacji braci Breugel znalazł na
wystawie wiedeńskiej bezpośrednie odniesienie do
źródła ich sztuki, czyli do twórczości ich wielkiego
ojca - Pietera Bruegla Starszego.
Wiedeńskie muzeum jest w posiadaniu dwuna-
stu słynnych dzieł Pietera Starszego. Wspaniały ów
pozostałe czarno-białe, wyd. Luca Verlag Lingen, 1997.
We Wiedniu ponadto towarzysząca publikacja dodat-
kowa: Pieter Bruegel d.A. im Kunsthistoriscen Museum
Wien. Opr. Wilfried Seipel. Red.: Karl Schutz, Alexander
Wied, Elisabeth Herrmann-Fichtenau. Przedmowa i dwa
krótkie artykuły: Wilfried Seipel (PieterBruegel der Alte-
re - ein Uberblick i Zu den Bruegel-Gemdlden im Kun-
sthistorischen Museum Wien)', Quasi-katalog z esejami
omawiającymi 12 obrazów wiedeńskich (bez bibliografii)
w opr. Karla Demusa, zaopatrzony w ilustracje barwne
całych kompozycji i liczne całostronicowe lub dwustroni-
cowe powiększenia fragmentów (5-9 przy każdej pozy-
cji); skrótowa biografia Pietera Bruegla Starszego oraz
niemieckie tłumaczenie życiorysu artysty z Het Schilder-
boeck Karela van Mandera; indeks dzieł Bruegla w ukła-
dzie chronologicznym, z podstawowymi danymi i małymi
czarno-białymi ilustracjami; obszerny wybór bibliografii
dotyczącej artysty; wyd. SKIRA, Mediolan, 1997.
Ponadto cienkie, zeszytowe wydawnictwo, omawia-
jące dodatkowe wypożyczenia Pietera Bruegla spoza mu-
zeum wiedeńskiego liczące 22 strony zawiera 4 ilustracje
barwne opublikowane przez Kunsthistorisches Museum,
1997.
HANNA BENESZ
Warszawa, Muzeum Narodowe, Galeria Sztuki Europejskiej
Bruegelowie, dynastia malarzy
Wystawa Bruegel- Tradycja i rozwój. Fla-
mandzka rodzina malarska około 1600
{Bruegel - Tradition und Fortschritt.
Eine fldmische Malerfamilie um 1600} zorganizo-
wana została przez Kulturstiftung Ruhr, Villa Hiigel
w Essen, Kunsthistorisches Museum w Wiedniu
i Koninklijk Museum voor Schone Kunsten w An-
twerpii1 . Przed niemal dziesięcioma laty instytucje
te były inicjatorami wystawy sztuki również z po-
czątku XVII wieku, pochodzącej jednak z zupełnie
innego kręgu kulturowego, związanego z cesarskim
dworem Rudolfa II w Pradze: Praga około 1600.
Sztuka i kultura na dworze Rudolfa II {Prag um
1600. Kunst und Kultur am Hofe Rudolfs II). Ekspo-
zycja ukazała fenomen specyficznie flamandzki -
twórczość rodziny malarskiej od 2. połowy XVI
po 2. ćwierć XVII stulecia, wzajemne wpływy,
1 Kulturstiftung Ruhr, Villa Hiigel w Essen, 16.08 -
16.11.1997; Kunsthistorisches Museum w Wiedniu,
9.12.1997 - 14.04.1998; Koninklijk Museum voor Scho-
ne Kunsten w Antwerpii, 2.05 - 26.07. 1998; w Essen pod
nieco zmienionym tytułem: Breughel - Brueghel. Pieter
Breughel Młodszy-Jan Brueghel Starszy. Malarstwo fla-
mandzkie około 1600. Tradycja i rozwój. (Pieter Breughel
der Jungere - Jan Brueghel der Altere. Fldmische Male-
rei um 1600. Tradition und Fortschritt).
Katalog jednotomowy, wspólny dla obu wersji wysta-
wy, w wydaniu wiedeńskim zmieniony tylko tytuł i okład-
ka, opr. Klaus Ertz i Christa Nitze-Ertz, z esejami Klausa
Ertza (Pieter Breughel der Jungere i Jan Brueghel
der Altere), Terez Gerszi (Zur Zeichenkunst Jan Bru-
eghels d.A.), Jurgena Mullera (Pieter der Drollige ’ oder
der Mythos vom Bauern-Bruegel), Ute Kleinmann (Blu-
men, Krdnze und Girlanden: Zur Entstehung und Gestal-
tung eines Antwerpener Bildtypus) oraz Bettiny Werche
(Die Zusammenarbeit von Jan Brueghel d. A. und Hen-
drick van Balen)\ ilustracje czarno-białe oraz barwne,
stron 535; zawiera 200 pozycji katalogowych -166 pozy-
cji katalogowych posiada ilustracje barwne pełnych kom-
pozycji oraz w 16 przypadkach powiększone fragmenty
zależności, trwałość pewnych wątków i tematów, jak
również zagadnienie współpracy dwóch i większej
liczby artystów przy wspólnym dziele.
Wystawy w Essen i w Wiedniu miały nieco róż-
niące się redakcje - w Villi Hiigel zaprezentowano
węższy zakres materiału, wiedeńskie Kunsthistori-
sches Museum zaś dodało obiekty ze swoich cen-
nych zbiorów, które zazwyczaj nie podróżują
na wystawy czasowe. Zatem wiedeńska wersja była
znacznie poszerzona i co za tym idzie - atrakcyj-
niejsza. Ukazany w Essen problem wzajemnych ar-
tystycznych relacji braci Breugel znalazł na
wystawie wiedeńskiej bezpośrednie odniesienie do
źródła ich sztuki, czyli do twórczości ich wielkiego
ojca - Pietera Bruegla Starszego.
Wiedeńskie muzeum jest w posiadaniu dwuna-
stu słynnych dzieł Pietera Starszego. Wspaniały ów
pozostałe czarno-białe, wyd. Luca Verlag Lingen, 1997.
We Wiedniu ponadto towarzysząca publikacja dodat-
kowa: Pieter Bruegel d.A. im Kunsthistoriscen Museum
Wien. Opr. Wilfried Seipel. Red.: Karl Schutz, Alexander
Wied, Elisabeth Herrmann-Fichtenau. Przedmowa i dwa
krótkie artykuły: Wilfried Seipel (PieterBruegel der Alte-
re - ein Uberblick i Zu den Bruegel-Gemdlden im Kun-
sthistorischen Museum Wien)', Quasi-katalog z esejami
omawiającymi 12 obrazów wiedeńskich (bez bibliografii)
w opr. Karla Demusa, zaopatrzony w ilustracje barwne
całych kompozycji i liczne całostronicowe lub dwustroni-
cowe powiększenia fragmentów (5-9 przy każdej pozy-
cji); skrótowa biografia Pietera Bruegla Starszego oraz
niemieckie tłumaczenie życiorysu artysty z Het Schilder-
boeck Karela van Mandera; indeks dzieł Bruegla w ukła-
dzie chronologicznym, z podstawowymi danymi i małymi
czarno-białymi ilustracjami; obszerny wybór bibliografii
dotyczącej artysty; wyd. SKIRA, Mediolan, 1997.
Ponadto cienkie, zeszytowe wydawnictwo, omawia-
jące dodatkowe wypożyczenia Pietera Bruegla spoza mu-
zeum wiedeńskiego liczące 22 strony zawiera 4 ilustracje
barwne opublikowane przez Kunsthistorisches Museum,
1997.