DOI article:
Miziołek, Jerzy: The Getty Center w Los Angeles w nowej siedzibie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0292
287
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa, Katedra Archeologii Śródziemnomorskiej UW
The Getty Center w Los Angeles w nowej siedzibie
W połowie grudnia 1997 roku rozpoczęło
kolejną fazę swej działalności J. Paul Getty
Center, jedna z najbardziej niezwykłych
i jednocześnie najbogatszych, prywatnych instytucji
kulturalnych świata. Jej nową siedzibą stał się wznie-
siony z jasnego, włoskiego trawertynu ogromny, super-
nowoczesny kompleks budynków położony na skalis-
tym wzniesieniu niemal w sercu Los Angeles
(il. 1). Pomieszczono w nim m.in. słynne już ze swoich
zbiorów Muzeum, Instytut Badań Naukowych i siedzibę
The Getty Grant Program, za sprawą chojności którego
do kilku polskich bibliotek naukowych, w tym do
Biblioteki Instytutu Sztuki PAN i Biblioteki Instytutu
Historii Sztuki UJ, zakupiono w ostatnich latach setki
znakomitych książek o sztuce i poddano szczegółowym
badaniom fizyko-chemicznym znaczną część obrazów
z dawnej Kolekcji Lanckorońskich w Zamku
Królewskim na Wawelu.
The J. Paul Getty Museum i The Getty Center
J. Paul Getty (1892-1976), swego czasu najbogatszy
człowiek świata, był amerykańskim potentatem
naftowym. Już przed II wojną światową milioner,
z upodobaniem podróżował po krajach basenu Morza
Śródziemnego gromadząc rozmaite dzieła sztuki.
Niemal cały, pomnożony jeszcze w powojennej
rzeczywistości, majątek pozostawił do dyspozycji
instytucji noszącej jego imię. Z procentów od miliar-
dów dolarów Getty’ego zdeponowanych w bankach
finansowane są kolejne, coraz większe siedziby
Muzeum i całego Center, nabywane, niekiedy za
ogrome kwoty, arcydzieła sztuki z całego świata,
tworzona znakomicie wyposażona biblioteka, a także
fundowane są stypendia i granty dla badaczy i rozma-
itych instytucji ze wszystkich kontynentów. J. Paul
Getty’ego interesowały głównie cztery wielkie obszary
sztuki: rzeźba grecko-rzymska, malarstwo włoskiego
renesansu i baroku, perskie dywany i XVIII-wieczne
meble francuskie. Nawet obecnie, w wiele lat po śmierci
fundatora Muzeum i pomimo zakupów wielu znako-
mitych dzieł sztuki, gust jego twórcy jest ciągle łatwo
1. The Getty Center w Los Angeles, widok z lotu ptaka
1. The Getty Center in Los Angeles, bird's-eye view
dostrzegalny. O guście tym dają znakomite pojęcie
dwie jego książki napisane przy wsparciu m.in. dwóch
wielkich sław archeologii klasycznej i historii sztuki:
Jeana Charbonneaux i Juliusa S. Helda; pierwsza z nich
to Collectors Choice. The Cronicle of an Artistic
Odyssey through Europę (1955) i druga The Jois of
Collecting (1966).
The J. Paul Getty Museum - jedno z najmłodszych
pośród wielkich muzeów świata - otwarło swoje pod-
woje dla zwiedzających w 1954 roku. Mieściło się
wówczas w ogromnym domu „w hiszpańskim stylu”
nabytym przez Getty’ego kilkanaście lat wcześniej
wraz ze sporą posiadłością w Mahbu (jednym z miast-
satelitów wielkiego Los Angeles) niemal nad brzegiem
Oceanu Spokojnego. Niebawem budynek ten okazał
się niewystarczający i w związku z tym na sześć lat
przez śmiercią fundatora w 1970 roku rozpoczęto bu-
dowę nowego muzeum, które zgodnie z jego życzeniem
ma kształt willi rzymskiej wzorowanej na Willi
JERZY MIZIOŁEK
Warszawa, Katedra Archeologii Śródziemnomorskiej UW
The Getty Center w Los Angeles w nowej siedzibie
W połowie grudnia 1997 roku rozpoczęło
kolejną fazę swej działalności J. Paul Getty
Center, jedna z najbardziej niezwykłych
i jednocześnie najbogatszych, prywatnych instytucji
kulturalnych świata. Jej nową siedzibą stał się wznie-
siony z jasnego, włoskiego trawertynu ogromny, super-
nowoczesny kompleks budynków położony na skalis-
tym wzniesieniu niemal w sercu Los Angeles
(il. 1). Pomieszczono w nim m.in. słynne już ze swoich
zbiorów Muzeum, Instytut Badań Naukowych i siedzibę
The Getty Grant Program, za sprawą chojności którego
do kilku polskich bibliotek naukowych, w tym do
Biblioteki Instytutu Sztuki PAN i Biblioteki Instytutu
Historii Sztuki UJ, zakupiono w ostatnich latach setki
znakomitych książek o sztuce i poddano szczegółowym
badaniom fizyko-chemicznym znaczną część obrazów
z dawnej Kolekcji Lanckorońskich w Zamku
Królewskim na Wawelu.
The J. Paul Getty Museum i The Getty Center
J. Paul Getty (1892-1976), swego czasu najbogatszy
człowiek świata, był amerykańskim potentatem
naftowym. Już przed II wojną światową milioner,
z upodobaniem podróżował po krajach basenu Morza
Śródziemnego gromadząc rozmaite dzieła sztuki.
Niemal cały, pomnożony jeszcze w powojennej
rzeczywistości, majątek pozostawił do dyspozycji
instytucji noszącej jego imię. Z procentów od miliar-
dów dolarów Getty’ego zdeponowanych w bankach
finansowane są kolejne, coraz większe siedziby
Muzeum i całego Center, nabywane, niekiedy za
ogrome kwoty, arcydzieła sztuki z całego świata,
tworzona znakomicie wyposażona biblioteka, a także
fundowane są stypendia i granty dla badaczy i rozma-
itych instytucji ze wszystkich kontynentów. J. Paul
Getty’ego interesowały głównie cztery wielkie obszary
sztuki: rzeźba grecko-rzymska, malarstwo włoskiego
renesansu i baroku, perskie dywany i XVIII-wieczne
meble francuskie. Nawet obecnie, w wiele lat po śmierci
fundatora Muzeum i pomimo zakupów wielu znako-
mitych dzieł sztuki, gust jego twórcy jest ciągle łatwo
1. The Getty Center w Los Angeles, widok z lotu ptaka
1. The Getty Center in Los Angeles, bird's-eye view
dostrzegalny. O guście tym dają znakomite pojęcie
dwie jego książki napisane przy wsparciu m.in. dwóch
wielkich sław archeologii klasycznej i historii sztuki:
Jeana Charbonneaux i Juliusa S. Helda; pierwsza z nich
to Collectors Choice. The Cronicle of an Artistic
Odyssey through Europę (1955) i druga The Jois of
Collecting (1966).
The J. Paul Getty Museum - jedno z najmłodszych
pośród wielkich muzeów świata - otwarło swoje pod-
woje dla zwiedzających w 1954 roku. Mieściło się
wówczas w ogromnym domu „w hiszpańskim stylu”
nabytym przez Getty’ego kilkanaście lat wcześniej
wraz ze sporą posiadłością w Mahbu (jednym z miast-
satelitów wielkiego Los Angeles) niemal nad brzegiem
Oceanu Spokojnego. Niebawem budynek ten okazał
się niewystarczający i w związku z tym na sześć lat
przez śmiercią fundatora w 1970 roku rozpoczęto bu-
dowę nowego muzeum, które zgodnie z jego życzeniem
ma kształt willi rzymskiej wzorowanej na Willi