DOI article:
Boberska, Marta: [Rezension von: "Boletín de Arte" Núm. 18, 1997]
DOI article:Jurkowlaniec, Tadeusz: [Rezension von: Szczęsny Skibiński, Polskie katedry gotyckie]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0533
526
Omówienia
Szczęsny Skibiński, Polskie katedry gotyckie.
Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Prymasowskie
Wydawnictwo „Gaudentinum” w Gnieźnie, Poznań 1996, s. 222, il. 212. Streszczenie
angielskie, niemieckie, francuskie
Książka Szczęsnego Skibińskiego jest historycz-
ną monografią poświęconą pięciu katedrom polskiej
(gnieźnieńskiej) prowincji kościelnej (Wrocław, Po-
znań, Kraków, Gniezno, Włocławek), wzniesionym
w okresie pełnego i późnego średniowiecza
(XIII-XV wieku). Przyjmując funkcjonalny typ bu-
dowli jako kryterium wyboru przedmiotu badań,
autor nie daje opracowania w rodzaju, który znamy
z publikacji Hansa Sedlmyera czy Otto von Simso-
na, lecz proponuje ujęcie nieco zbliżone do popular-
nej książki Ericha Kubacha (Deutsche Dome), ale
bez precedensu, jeśli idzie o charakter obszernego
wykładu.
Skibiński zaprezentował budowle w porządku
„chronołogiczno-funkcjonalnym”, dlatego też w przy-
padku katedr wznoszonych w paru etapach lub prze-
budowanych w okresie gotyku poszczególne partie
kościołów zostały omówione w osobnych rozdziałach
(prezbiterium i korpus katedry wrocławskiej; kaplice
Mariackie we Wrocławiu i w Krakowie; tum poznań-
ski). W tak wyodrębnionych rozdziałach autor kreśli
historię budowy świątyń, daje krytyczne omówienie
wyników wcześniejszych badań, przypomina funk-
cje i rozważa treści ideowe katedr (konfrontacja: typ
idealny — realizacje polskie i ich wzajemne relacje).
Jednakże praca Skibińskiego jest nie tylko podsu-
mowaniem dotychczasowej wiedzy na temat pięciu
polskich katedr gotyckich. Na szerokim tle porów-
nawczym, obejmującym średniowieczną architektu-
rę całej chrześcijańskiej Europy (od Anglii po Wło-
chy, od Hiszpanii po państwo krzyżackie w Pru-
sach), badacz przeprowadza wnikliwe analizy
morfologiczne i stylistyczno-formalne budowli;
omawia genezę i rozwój planów świątyń oraz ich
elementów architektonicznych. Buduje nowy obraz
architektonicznego krajobrazu średniowiecznej Pol-
ski. Otwiera nie dostrzegane dotąd perspektywy ba-
dań, zwłaszcza nad katedrami w Gnieźnie,
w Poznaniu i we Wrocławiu. I tak, w przypadku pre-
zbiterium katedry wrocławskiej obala ugruntowany
od 2. połowy XIX wieku pogląd o cysterskiej gene-
zie planu kapłańskiej partii świątyni i przekonująco
łączy go z architekturą północno-zachodniej Fran-
cji. Ta nowatorska teza Skibińskiego znajduje po-
twierdzenie w niepublikowanych wynikach badań
nad dekoracją rzeźbiarską prezbiterium głównej
świątyni Śląska.
Autor, koncentrując uwagę na problematyce ar-
chitektonicznej, prawie zupełnie pominął wystrój
budowli (rzeźbę, malowidła ścienne, witraże), co
w pewnym stopniu rekompensują liczne fotografie
wnętrz (obszerną dokumentację rysunkową i foto-
graficzną wykonano specjalnie dla omawianej pu-
blikacji).
W roku 1998 Instytut Historii Sztuki UAM
i Komitet Nauk o Sztuce PAN nominowały interesu-
jącą i starannie wydaną książkę Szczęsnego Skibiń-
skiego do Nagrody Prezesa Rady Ministrów.
Oprać. Tadeusz Jurkowlaniec
„Boletin de Arte" Nam. 18, 1997,
Universidad de Malaga, Departamento de Historia del Arte, ss. 541, il.
„Boletin de Arte” wydawany w Maladze, jak
większość hiszpańskich pism naukowych poświęco-
nych sztuce jest mało znany polskim czytelnikom.
Jest to periodyk o szerokiej formule tematycznej,
w którym publikowane są zarówno teksty poświęco-
ne sztuce europejskiej od średniowiecza po wiek XX
(ze szczególnym uwzględnieniem artystycznych
dziejów Malagi), jak i materiały źródłowe, odkrycia
konserwatorskie, a także artykuły poświęcone sce-
nografii czy filmowi. Jest również dział recenzji
wystaw oraz obszerny przegląd literatury.
Najnowszy osiemnasty już rocznik malagańskie-
go pisma otwiera wspomnienie Juana Antonio
Ramireza o zmarłym w ubiegłym roku wybitnym
znawcy nowożytnej sztuki hiszpańskiej i meksykań-
skiej Rene Taylorze. Postać to niezwykle barwna:
Anglik pracujący podczas II wojny światowej jako
szpieg w służbie Foreign Office na Gibraltarze,
Omówienia
Szczęsny Skibiński, Polskie katedry gotyckie.
Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Prymasowskie
Wydawnictwo „Gaudentinum” w Gnieźnie, Poznań 1996, s. 222, il. 212. Streszczenie
angielskie, niemieckie, francuskie
Książka Szczęsnego Skibińskiego jest historycz-
ną monografią poświęconą pięciu katedrom polskiej
(gnieźnieńskiej) prowincji kościelnej (Wrocław, Po-
znań, Kraków, Gniezno, Włocławek), wzniesionym
w okresie pełnego i późnego średniowiecza
(XIII-XV wieku). Przyjmując funkcjonalny typ bu-
dowli jako kryterium wyboru przedmiotu badań,
autor nie daje opracowania w rodzaju, który znamy
z publikacji Hansa Sedlmyera czy Otto von Simso-
na, lecz proponuje ujęcie nieco zbliżone do popular-
nej książki Ericha Kubacha (Deutsche Dome), ale
bez precedensu, jeśli idzie o charakter obszernego
wykładu.
Skibiński zaprezentował budowle w porządku
„chronołogiczno-funkcjonalnym”, dlatego też w przy-
padku katedr wznoszonych w paru etapach lub prze-
budowanych w okresie gotyku poszczególne partie
kościołów zostały omówione w osobnych rozdziałach
(prezbiterium i korpus katedry wrocławskiej; kaplice
Mariackie we Wrocławiu i w Krakowie; tum poznań-
ski). W tak wyodrębnionych rozdziałach autor kreśli
historię budowy świątyń, daje krytyczne omówienie
wyników wcześniejszych badań, przypomina funk-
cje i rozważa treści ideowe katedr (konfrontacja: typ
idealny — realizacje polskie i ich wzajemne relacje).
Jednakże praca Skibińskiego jest nie tylko podsu-
mowaniem dotychczasowej wiedzy na temat pięciu
polskich katedr gotyckich. Na szerokim tle porów-
nawczym, obejmującym średniowieczną architektu-
rę całej chrześcijańskiej Europy (od Anglii po Wło-
chy, od Hiszpanii po państwo krzyżackie w Pru-
sach), badacz przeprowadza wnikliwe analizy
morfologiczne i stylistyczno-formalne budowli;
omawia genezę i rozwój planów świątyń oraz ich
elementów architektonicznych. Buduje nowy obraz
architektonicznego krajobrazu średniowiecznej Pol-
ski. Otwiera nie dostrzegane dotąd perspektywy ba-
dań, zwłaszcza nad katedrami w Gnieźnie,
w Poznaniu i we Wrocławiu. I tak, w przypadku pre-
zbiterium katedry wrocławskiej obala ugruntowany
od 2. połowy XIX wieku pogląd o cysterskiej gene-
zie planu kapłańskiej partii świątyni i przekonująco
łączy go z architekturą północno-zachodniej Fran-
cji. Ta nowatorska teza Skibińskiego znajduje po-
twierdzenie w niepublikowanych wynikach badań
nad dekoracją rzeźbiarską prezbiterium głównej
świątyni Śląska.
Autor, koncentrując uwagę na problematyce ar-
chitektonicznej, prawie zupełnie pominął wystrój
budowli (rzeźbę, malowidła ścienne, witraże), co
w pewnym stopniu rekompensują liczne fotografie
wnętrz (obszerną dokumentację rysunkową i foto-
graficzną wykonano specjalnie dla omawianej pu-
blikacji).
W roku 1998 Instytut Historii Sztuki UAM
i Komitet Nauk o Sztuce PAN nominowały interesu-
jącą i starannie wydaną książkę Szczęsnego Skibiń-
skiego do Nagrody Prezesa Rady Ministrów.
Oprać. Tadeusz Jurkowlaniec
„Boletin de Arte" Nam. 18, 1997,
Universidad de Malaga, Departamento de Historia del Arte, ss. 541, il.
„Boletin de Arte” wydawany w Maladze, jak
większość hiszpańskich pism naukowych poświęco-
nych sztuce jest mało znany polskim czytelnikom.
Jest to periodyk o szerokiej formule tematycznej,
w którym publikowane są zarówno teksty poświęco-
ne sztuce europejskiej od średniowiecza po wiek XX
(ze szczególnym uwzględnieniem artystycznych
dziejów Malagi), jak i materiały źródłowe, odkrycia
konserwatorskie, a także artykuły poświęcone sce-
nografii czy filmowi. Jest również dział recenzji
wystaw oraz obszerny przegląd literatury.
Najnowszy osiemnasty już rocznik malagańskie-
go pisma otwiera wspomnienie Juana Antonio
Ramireza o zmarłym w ubiegłym roku wybitnym
znawcy nowożytnej sztuki hiszpańskiej i meksykań-
skiej Rene Taylorze. Postać to niezwykle barwna:
Anglik pracujący podczas II wojny światowej jako
szpieg w służbie Foreign Office na Gibraltarze,