DOI Artikel:
Małkiewicz, Adam: Włoskie odkrycie malarstwa kameduły o. Wenantego z Subiaco
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0219
214
Adam Małkiewicz
2. O. Wenanty z Subiaco, ,, Św. Józef z Jezusem oraz śś. Franciszkiem z Asyżu
i Filipem Nereuszem”, 1640. Camaldoli, kościół eremu
2. Fr. Yenanti of Subiaco, ”St. Joseph with Jesus and Sts. Francis of Assisi
and Philiph Nereus”, 1640. Camaldoli, the hermitage church
neutralnym tle pary stojących świętych: Piotra
i Pawła, Agnieszkę i Urszulę, Sylwestra I i Pawła Pu-
stelnika (il. 1 )4, Katarzynę Aleksandryjską i Cecylię,
Michała Archanioła i Jana Chrzciciela, Karola Boro-
meusza i Onufrego, wreszcie Sebastiana i Jerzego.
Z zakrystii kościoła eremickiego wzięto na wystawę
największy (138x175 cm) w całym zespole obraz,
przedstawiający św. Józefa prowadzącego młodego
Jezusa, adorowanego przez śś. Franciszka z Asyżu
i Filipa Nereusza (il. 2), na którym w trakcie konser-
wacji ujawniła się data 22 grudnia 1640, i dwa małe
obrazki (85x30 cm) wyjęte z boazerii: ubiczowany
Chrystus przy słupie i Modlitwa w Ogrójcu, a z tzw.
kaplicy papieskiej w eremie - przedstawienie młodego
oranta (św. Marcin z Tours?) w półpostaci (84x106
cm). Z cenobium włączono do wystawy trzy obrazy:
popiersia błogosławiącego Salwatora i Matki Boskiej
ze skrzyżowanymi na piersi rękami (84,5x75,5 cm)
oraz wyobrażenie dwóch aniołów trąbiących na Sąd
Ostateczny (84x106 cm). Tylko eksponowane już
wcześniej Modlitwa w Ogrójcu i Chrystus przy słupie
były znane historykom sztuki, ich autorstwa nie łączo-
no jednak dotąd z o. Wenantym.
Ta niewielka wystawa o lokalnym znaczeniu musi
budzić zainteresowanie badaczy nowożytnego malar-
stwa w Polsce, jednak urządzenie jej w prowincjonal-
nym miasteczku, z dala od głównych szlaków
turystycznych i komunikacyjnych, uczyniło ją prak-
tycznie niedostępną dla polskich historyków sztuki.
Tym większe więc znaczenie ma dla nas katalog, zre-
dagowany przez Autorkę wystawy i w znacznej mie-
rze przez nią napisany. Jego głównym członem jest
artykuł L. Conigliello Da Antiveduto della Gramatica
a Yenanzio Feremita, będący pierwszym monogra-
ficznym zarysem włoskiej twórczości Wenantego,
uzupełniony kompletnym zestawem kolorowych
i czarno-białych reprodukcji eksponowanych dzieł
oraz - tylko czarno-białych - innych obrazów wło-
skich przez Autorkę mu przypisanych. Ze względu na
osobę malarza, który sporą część swego dorobku po-
zostawił w Polsce, warto dokładniej zreferować nie-
które ustalenia Conigliello.
4 Te dwie postaci zostały przez Conigliello określone jako
niezidentyfikowany papież i św. Benedykt. O proponowa-
nym tu rozpoznaniu ikonograficznym przesądzają ich stro-
je i atrybuty: papież trzyma na uwięzi spętanego smoka,
a rzekomy Benedykt, odziany w w charakterystyczną tunikę
uplecioną z liści palmy, dzierży kostur i otwartą księgę, któ-
rą czyta (nie jest to więc księga reguły - jak sądziła Coni-
gliello), ma u stóp kruka z chlebem w dziobie.
Adam Małkiewicz
2. O. Wenanty z Subiaco, ,, Św. Józef z Jezusem oraz śś. Franciszkiem z Asyżu
i Filipem Nereuszem”, 1640. Camaldoli, kościół eremu
2. Fr. Yenanti of Subiaco, ”St. Joseph with Jesus and Sts. Francis of Assisi
and Philiph Nereus”, 1640. Camaldoli, the hermitage church
neutralnym tle pary stojących świętych: Piotra
i Pawła, Agnieszkę i Urszulę, Sylwestra I i Pawła Pu-
stelnika (il. 1 )4, Katarzynę Aleksandryjską i Cecylię,
Michała Archanioła i Jana Chrzciciela, Karola Boro-
meusza i Onufrego, wreszcie Sebastiana i Jerzego.
Z zakrystii kościoła eremickiego wzięto na wystawę
największy (138x175 cm) w całym zespole obraz,
przedstawiający św. Józefa prowadzącego młodego
Jezusa, adorowanego przez śś. Franciszka z Asyżu
i Filipa Nereusza (il. 2), na którym w trakcie konser-
wacji ujawniła się data 22 grudnia 1640, i dwa małe
obrazki (85x30 cm) wyjęte z boazerii: ubiczowany
Chrystus przy słupie i Modlitwa w Ogrójcu, a z tzw.
kaplicy papieskiej w eremie - przedstawienie młodego
oranta (św. Marcin z Tours?) w półpostaci (84x106
cm). Z cenobium włączono do wystawy trzy obrazy:
popiersia błogosławiącego Salwatora i Matki Boskiej
ze skrzyżowanymi na piersi rękami (84,5x75,5 cm)
oraz wyobrażenie dwóch aniołów trąbiących na Sąd
Ostateczny (84x106 cm). Tylko eksponowane już
wcześniej Modlitwa w Ogrójcu i Chrystus przy słupie
były znane historykom sztuki, ich autorstwa nie łączo-
no jednak dotąd z o. Wenantym.
Ta niewielka wystawa o lokalnym znaczeniu musi
budzić zainteresowanie badaczy nowożytnego malar-
stwa w Polsce, jednak urządzenie jej w prowincjonal-
nym miasteczku, z dala od głównych szlaków
turystycznych i komunikacyjnych, uczyniło ją prak-
tycznie niedostępną dla polskich historyków sztuki.
Tym większe więc znaczenie ma dla nas katalog, zre-
dagowany przez Autorkę wystawy i w znacznej mie-
rze przez nią napisany. Jego głównym członem jest
artykuł L. Conigliello Da Antiveduto della Gramatica
a Yenanzio Feremita, będący pierwszym monogra-
ficznym zarysem włoskiej twórczości Wenantego,
uzupełniony kompletnym zestawem kolorowych
i czarno-białych reprodukcji eksponowanych dzieł
oraz - tylko czarno-białych - innych obrazów wło-
skich przez Autorkę mu przypisanych. Ze względu na
osobę malarza, który sporą część swego dorobku po-
zostawił w Polsce, warto dokładniej zreferować nie-
które ustalenia Conigliello.
4 Te dwie postaci zostały przez Conigliello określone jako
niezidentyfikowany papież i św. Benedykt. O proponowa-
nym tu rozpoznaniu ikonograficznym przesądzają ich stro-
je i atrybuty: papież trzyma na uwięzi spętanego smoka,
a rzekomy Benedykt, odziany w w charakterystyczną tunikę
uplecioną z liści palmy, dzierży kostur i otwartą księgę, któ-
rą czyta (nie jest to więc księga reguły - jak sądziła Coni-
gliello), ma u stóp kruka z chlebem w dziobie.