DOI Artikel:
Małkiewicz, Adam: Włoskie odkrycie malarstwa kameduły o. Wenantego z Subiaco
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0227
222
Adam Małkiewicz
kilku (czterech?) fragmentów przejętych z różnych
wzorów. Postać klęczącej Marii, wraz z klęcznikiem
i koszyczkiem z robótkami, została z drobnymi zmia-
nami powtórzona za pośrednictwem miedziorytu Gio-
vanniego Giacoma Caraglio (il. 10) ze Zwiastowania
Tycjana z roku 1537, ofiarowanego wkrótce po nama-
lowaniu cesarzowej Izabeli, a zaginionego w począt-
kach XIX wieku; obie główne postacie sztychu zostały
niemal skopiowane w Zwiastowaniu (il. 9) w ołtarzy-
ku w kapliczce przy zakrystii kościoła bielańskiego
(do niedawna wtórnie umieszczonym w ołtarzu kapli-
cy św. Anny tamże), przez Wojciecha Kreta przypisa-
nym o. Wenantemu18. Te różnorodne zależności od
twórczości Tycjana powinny być uwzględnione w dal-
szych badaniach.
Lucilla Conigliello wydatnie poszerzyła wiedzę
o działalności i dorobku kamedulskiego malarza
o.Wenantego z Subiaco. Dopiero dzięki wystawie w
Poppi artysta, od stukilkudziesięciu lat znany polskim
badaczom, zaistniał w świadomości włoskich history-
ków sztuki jako caravaggionista o pewnej indywidual-
ności. Jak w recenzji napisał Salvatore Pisani, „wystawa
j est ważna nie tylko z powodu odkrycia zupełnie niezna-
nego [!] artysty dużego formatu o bardzo interesującej
drodze życiowej, lecz także z tego powodu, że zajmuje
on we włoskim malarstwie Seicenta postawę, która
w Toskanii, pomijając działalność we Florencji kontynu-
atora Caravaggia, BartolomeaManfrediego, zupełnie nie
występuje”19. Jednak efekt pracy Conigliello nie może
jeszcze zadowalać: utworzona przez nią lista dzieł arty-
sty jest dalece niekompletna, a charakterystyka jego sty-
lu, choć w ogólnych zarysach trafna, jest zbyt
jednostronna i niepełna. Dopiero objęcie analizą całego
dorobku malarza, wyzyskanie wszystkich istniejących
źródeł, tak polskich jak włoskich, wreszcie krytyczne
uwzględnienie wyników dotychczasowych badań po-
zwoli na opracowanie pełnej monografii i ocenę miejsca
Wenantego w dziejach sztuki nowożytnej20.
18 W. KRET, Problematyka artystyczna kościoła oo. kame-
dułów na Bielanach pod Krakowem. „Kwartalnik Architek-
tury i Urbanistyki” XII, 1967, z. 2-3, przyp. 12 na s. 24; też
MAŁKIEWICZ, Z historycznej i artystycznej problematy-
ki..., s. 89. Zależność obu obrazów od sztychu Caraglia
stwierdziła Barbara Staszyńska w pracy magisterskiej
O. Wenanty z Subiaco (1579-1659) i jego działalność
w Polsce, napisanej na moim seminarium w roku 1978
(maszynopis w Archiwum UJ). Państwu Marii i Henrykowi
Arendarskim, autorom restauracji obrazu bielańskiego
w roku 1995, dziękuję za łaskawe udostępnienie własnej fo-
tografii, ukazującej jego stan po zabiegach konserwator-
skich.
19 PISANI, loc. cit.
20 Jak poinformowała mnie Lucilla Conigliello, pracuje ona
nad pełną monografią o. Wenantego.
Adam Małkiewicz
kilku (czterech?) fragmentów przejętych z różnych
wzorów. Postać klęczącej Marii, wraz z klęcznikiem
i koszyczkiem z robótkami, została z drobnymi zmia-
nami powtórzona za pośrednictwem miedziorytu Gio-
vanniego Giacoma Caraglio (il. 10) ze Zwiastowania
Tycjana z roku 1537, ofiarowanego wkrótce po nama-
lowaniu cesarzowej Izabeli, a zaginionego w począt-
kach XIX wieku; obie główne postacie sztychu zostały
niemal skopiowane w Zwiastowaniu (il. 9) w ołtarzy-
ku w kapliczce przy zakrystii kościoła bielańskiego
(do niedawna wtórnie umieszczonym w ołtarzu kapli-
cy św. Anny tamże), przez Wojciecha Kreta przypisa-
nym o. Wenantemu18. Te różnorodne zależności od
twórczości Tycjana powinny być uwzględnione w dal-
szych badaniach.
Lucilla Conigliello wydatnie poszerzyła wiedzę
o działalności i dorobku kamedulskiego malarza
o.Wenantego z Subiaco. Dopiero dzięki wystawie w
Poppi artysta, od stukilkudziesięciu lat znany polskim
badaczom, zaistniał w świadomości włoskich history-
ków sztuki jako caravaggionista o pewnej indywidual-
ności. Jak w recenzji napisał Salvatore Pisani, „wystawa
j est ważna nie tylko z powodu odkrycia zupełnie niezna-
nego [!] artysty dużego formatu o bardzo interesującej
drodze życiowej, lecz także z tego powodu, że zajmuje
on we włoskim malarstwie Seicenta postawę, która
w Toskanii, pomijając działalność we Florencji kontynu-
atora Caravaggia, BartolomeaManfrediego, zupełnie nie
występuje”19. Jednak efekt pracy Conigliello nie może
jeszcze zadowalać: utworzona przez nią lista dzieł arty-
sty jest dalece niekompletna, a charakterystyka jego sty-
lu, choć w ogólnych zarysach trafna, jest zbyt
jednostronna i niepełna. Dopiero objęcie analizą całego
dorobku malarza, wyzyskanie wszystkich istniejących
źródeł, tak polskich jak włoskich, wreszcie krytyczne
uwzględnienie wyników dotychczasowych badań po-
zwoli na opracowanie pełnej monografii i ocenę miejsca
Wenantego w dziejach sztuki nowożytnej20.
18 W. KRET, Problematyka artystyczna kościoła oo. kame-
dułów na Bielanach pod Krakowem. „Kwartalnik Architek-
tury i Urbanistyki” XII, 1967, z. 2-3, przyp. 12 na s. 24; też
MAŁKIEWICZ, Z historycznej i artystycznej problematy-
ki..., s. 89. Zależność obu obrazów od sztychu Caraglia
stwierdziła Barbara Staszyńska w pracy magisterskiej
O. Wenanty z Subiaco (1579-1659) i jego działalność
w Polsce, napisanej na moim seminarium w roku 1978
(maszynopis w Archiwum UJ). Państwu Marii i Henrykowi
Arendarskim, autorom restauracji obrazu bielańskiego
w roku 1995, dziękuję za łaskawe udostępnienie własnej fo-
tografii, ukazującej jego stan po zabiegach konserwator-
skich.
19 PISANI, loc. cit.
20 Jak poinformowała mnie Lucilla Conigliello, pracuje ona
nad pełną monografią o. Wenantego.