DOI Artikel:
Kowalczyk, Jerzy: [Romualda Hankowska, Kościół św. Katarzyny Panny i Męczenniczki Aleksandryjskiej w Sankt-Petersburgu. Historia, architektura, wystrój wnętrza. Problemy rekonstrukcji i konserwacji]
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0235
230
Jerzy Kowalczyk
Augusta i Stanisława Leszczyńskiego. Kryptom i za-
wartym tam pamiątkom historycznym poświęciła Au-
torka osobny rozdział.
Recenzowana książka wnosi wiele nowych wiado-
mości o obecności polskich artystów w Petersburgu
i ich związków w kościołem św. Katarzyny, które dotąd
uchodziły uwagi badaczy. Należy tu wspomnieć
o Aleksandrze Sergiuszu Borawskim, rzeźbiarzu, mala-
rzu i konserwatorze dzieł sztuki. W kościele św. Kata-
rzyny konserwował w 1904 roku barokowy augsburski
ołtarzyk dłuta J. A. Thelota z 1719 roku. O tym dziele
napisał on nawet artykuł opublikowany w czasopiśmie
„Staryje Gody” w 1909 roku (s. 149). Borawski to cie-
kawa postać; w czasie pobytu w Petersburgu pozosta-
wał w bliskich stosunkach z S. Diagilewem i redakcją
„Mira Iskusstva”8. Z kolei, na kilku stronach recenzo-
wanej książki występuje architekt Antoni Klewczyński,
związany studiami i życiorysem zawodowym z Peters-
burgiem i Rosją. Nadbudował on, niefortunnie, domy
po bokach kościoła w 1895 roku (plany z 1893)
(s. 107, il. 37) i projektował przedłużenie prezbiterium
(niezrealizowane) (il. 104-106).
Ważnym wydarzeniem artystycznym było powsta-
nie polichromii pokrywającej ściany, sklepienie i ko-
pułę kościoła, wykonanej przez sprowadzonych
z Polski malarzy: Kazimierza Alchimowicza, Anto-
niego Piotrowskiego i Tadeusza Popiela, zapewne
w 1893 roku9. Wśród zaproszonych do realizacji tego
zadania był również Wojciech Gerson.
Angażowanie artystów odbyło się za pośrednic-
twem „Salonu Artystycznego” w Warszawie. Wyzna-
czono nawet trzyosobową komisję nadzoru, m.in.
młodego Ferdynanda Ruszczy ca, który utrwalił w pa-
miętniku swoją opinię (s. 166). Polichromia została
całkowicie zniszczona w czasie dwu powojennych po-
żarów wnętrza kościoła, zwłaszcza tego z 1984 roku.
Na szczęście, w 1970 roku rosyjscy konserwatorzy
wykonali fotografie, opublikowane przez Autorkę
(il. 109-125).
Dwa rozdziały książki wykraczają poza proble-
matykę artystyczną, dotyczą bowiem szkół i Towa-
rzystwa Dobroczynności, czynnych w budynkach
przykościelnych, z udziałem duchowieństwa zakon-
nego i świeckiego. Ważnym tematem aż trzech roz-
działów - specjalnie akcentowanym przez Autorkę -
są zagadnienia związane ze stanem zachowania
i programem prac konserwatorskich, które zostaną za-
pewne zrecenzowane na łamach czasopisma specjali-
stycznego.
Książka dr Romualdy Hankowskiej jest dziełem
niezwykłym i powstałym w niezwykłych warunkach.
Należą się Autorce słowa uznania i wdzięczności za
wieloletni trud i za wielowymiarowe ukazanie pol-
skiej enklawy w dawnej stolicy Rosji nad Newą.
8 H. BARTNICKA-GÓRSKA, Borawski Aleksander Ser-
giusz. [W:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce
działających. T. I, Wrocław 1971, s. 209-210.
9 Autorka książki nie podaje dat wykonania polichromii.
Jerzy Kowalczyk
Augusta i Stanisława Leszczyńskiego. Kryptom i za-
wartym tam pamiątkom historycznym poświęciła Au-
torka osobny rozdział.
Recenzowana książka wnosi wiele nowych wiado-
mości o obecności polskich artystów w Petersburgu
i ich związków w kościołem św. Katarzyny, które dotąd
uchodziły uwagi badaczy. Należy tu wspomnieć
o Aleksandrze Sergiuszu Borawskim, rzeźbiarzu, mala-
rzu i konserwatorze dzieł sztuki. W kościele św. Kata-
rzyny konserwował w 1904 roku barokowy augsburski
ołtarzyk dłuta J. A. Thelota z 1719 roku. O tym dziele
napisał on nawet artykuł opublikowany w czasopiśmie
„Staryje Gody” w 1909 roku (s. 149). Borawski to cie-
kawa postać; w czasie pobytu w Petersburgu pozosta-
wał w bliskich stosunkach z S. Diagilewem i redakcją
„Mira Iskusstva”8. Z kolei, na kilku stronach recenzo-
wanej książki występuje architekt Antoni Klewczyński,
związany studiami i życiorysem zawodowym z Peters-
burgiem i Rosją. Nadbudował on, niefortunnie, domy
po bokach kościoła w 1895 roku (plany z 1893)
(s. 107, il. 37) i projektował przedłużenie prezbiterium
(niezrealizowane) (il. 104-106).
Ważnym wydarzeniem artystycznym było powsta-
nie polichromii pokrywającej ściany, sklepienie i ko-
pułę kościoła, wykonanej przez sprowadzonych
z Polski malarzy: Kazimierza Alchimowicza, Anto-
niego Piotrowskiego i Tadeusza Popiela, zapewne
w 1893 roku9. Wśród zaproszonych do realizacji tego
zadania był również Wojciech Gerson.
Angażowanie artystów odbyło się za pośrednic-
twem „Salonu Artystycznego” w Warszawie. Wyzna-
czono nawet trzyosobową komisję nadzoru, m.in.
młodego Ferdynanda Ruszczy ca, który utrwalił w pa-
miętniku swoją opinię (s. 166). Polichromia została
całkowicie zniszczona w czasie dwu powojennych po-
żarów wnętrza kościoła, zwłaszcza tego z 1984 roku.
Na szczęście, w 1970 roku rosyjscy konserwatorzy
wykonali fotografie, opublikowane przez Autorkę
(il. 109-125).
Dwa rozdziały książki wykraczają poza proble-
matykę artystyczną, dotyczą bowiem szkół i Towa-
rzystwa Dobroczynności, czynnych w budynkach
przykościelnych, z udziałem duchowieństwa zakon-
nego i świeckiego. Ważnym tematem aż trzech roz-
działów - specjalnie akcentowanym przez Autorkę -
są zagadnienia związane ze stanem zachowania
i programem prac konserwatorskich, które zostaną za-
pewne zrecenzowane na łamach czasopisma specjali-
stycznego.
Książka dr Romualdy Hankowskiej jest dziełem
niezwykłym i powstałym w niezwykłych warunkach.
Należą się Autorce słowa uznania i wdzięczności za
wieloletni trud i za wielowymiarowe ukazanie pol-
skiej enklawy w dawnej stolicy Rosji nad Newą.
8 H. BARTNICKA-GÓRSKA, Borawski Aleksander Ser-
giusz. [W:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce
działających. T. I, Wrocław 1971, s. 209-210.
9 Autorka książki nie podaje dat wykonania polichromii.