DOI article:
Miler, Jacek: Współpraca Biura Pełnomocnika Rządu d/s Polskiego Dziedzictwa Kulturalnego za Granicą ze wschodnimi sąsiadami
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0303
298
Kronika Naukowa
tu wspomnieć o działalności Akademii Nieświeskiej,
mającej charakter studiów podyplomowych. Stroną
organizacyjną! merytoryczną przedsięwzięcia zajmuje
się Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Biorą
w niej udział obywatele Litwy, Białorusi i Ukrainy.
Do tej pory zajęcia dotyczyły problematyki związanej
z ochroną parków i cmentarzy. Ponadto Biuro dofmaso-
wuje publlikacje, wystawy, sesje i konferencje naukowe
poświęcone zabytkom na Wschodzie.
Wszystkie wymienione powyżej prace prowadzone
są przy współpracy z wieloma instytucjami i za zgodą
odpowiednich władz w Rosji, na Białorusi, Litwie
i Ukrainie. Na przykład akcja inwentaryzacyjna zabyt-
ków na Białorusi jest prowadzona dzięki zezwoleniu
wydawanemu przez Pełnomocnika Rządu Republiki
Białoruś, Przewodniczącego Państwowej Inspekcji
d/s Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego. Wyjazdy na
Ukrainę mają miejsce po uprzednim poinformowaniu
przez Pełnmocnika Rządu - Ministra Kultury i Sztuki
Ukrainy. Informacja zawiera: cel wyjazdu, teren działa-
nia i nazwisko opiekuna grupy. Jako przykład współpra-
cy przy pracach konserwatorskich można wymienić
I etap konserwacji obrazu św. Trójcy w kościele w
Szyłanach. Prace te były nadzorowane przez Stowarzy-
szenie „Wspólnota Polska” i wykonywane wspólnie
z konserwatorami litewskim, w uzgodnieniu z Departa-
mentem Konserwacji litewskiego Ministerstwa Kultury.
Na Białorusi od trzech lat działa Akademia Nieświes-
ka, która powstała przy współpracy z Ministerstwem
Kultury i Druku Republiki Białoruś. Natomiast specja-
liści białoruscy z Instytutu Konserwatorskiego w
Mińsku, pod nadzorem Ośrodka Ochrony i Konserwacji
Zabytków, wykonywali prace zabezpieczające ruin
zamku w Nowogródku.
Wśród instytucji współpracujących z Biurem, na
Ukrainie szczególne miejsce zajmuje Instytut Konser-
watorski we Lwowie „Ukrzachidprojektrestavracja”.
Dzięki niemu prowadzona przez Biuro ewidencja za-
bytków wzbogaciła się o setki kart inwentaryzacyj-
nyjnych obiektów architektury sakralnej, dworów i
założeń pałacowo-ogrodowych oraz przeszło 600 kart
inwentaryzacyjnych nagrobków Cmentarza Łyczako-
wskiego we Lwowie.
W zakresie ochrony dziedzictwa kulturalnego
pozostało jeszcze wiele do zrobienia. Konieczna jest
współpraca wszystkich stowarzyszeń i instytucji do
tego powołanych oraz władz państwowych i samo-
rządowych zarówno w Polsce, jak i na Białorusi oraz
na Ukrainie. Dla polepszenia warunków współpracy
z Litwą konieczne jest możliwie jak najszybsze pod-
pisanie stosownego Porozumienia między Pełno-
mocnikami Rządów obu Państw. Ilość wykonanych
prac przede wszystkim będzie uzależniona od sytuacji
gospodarczej w tych państwach i nakładów finan-
sowych przeznaczanych na ochronę zabytków.
Ze względu na zły stan zachowania istnieje pilna
potrzeba wykonania prac remontowych i konserwa-
torskich wielu obiektów zabytkowych. Na Białorusi
należą do nich między innymi wyposażenie kościoła
w Krzemienicy, czy też ołtarz w kościele w Wołpie.
Na Ukrainie można wymienić: kościół w Zbarażu, ka-
plicę Sieniawskich w Brzeżanach i dworek Słowackich
w Krzemieńcu. Należy również rozpocząć prace kon-
serwatorskie na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Kronika Naukowa
tu wspomnieć o działalności Akademii Nieświeskiej,
mającej charakter studiów podyplomowych. Stroną
organizacyjną! merytoryczną przedsięwzięcia zajmuje
się Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Biorą
w niej udział obywatele Litwy, Białorusi i Ukrainy.
Do tej pory zajęcia dotyczyły problematyki związanej
z ochroną parków i cmentarzy. Ponadto Biuro dofmaso-
wuje publlikacje, wystawy, sesje i konferencje naukowe
poświęcone zabytkom na Wschodzie.
Wszystkie wymienione powyżej prace prowadzone
są przy współpracy z wieloma instytucjami i za zgodą
odpowiednich władz w Rosji, na Białorusi, Litwie
i Ukrainie. Na przykład akcja inwentaryzacyjna zabyt-
ków na Białorusi jest prowadzona dzięki zezwoleniu
wydawanemu przez Pełnomocnika Rządu Republiki
Białoruś, Przewodniczącego Państwowej Inspekcji
d/s Ochrony Dziedzictwa Kulturalnego. Wyjazdy na
Ukrainę mają miejsce po uprzednim poinformowaniu
przez Pełnmocnika Rządu - Ministra Kultury i Sztuki
Ukrainy. Informacja zawiera: cel wyjazdu, teren działa-
nia i nazwisko opiekuna grupy. Jako przykład współpra-
cy przy pracach konserwatorskich można wymienić
I etap konserwacji obrazu św. Trójcy w kościele w
Szyłanach. Prace te były nadzorowane przez Stowarzy-
szenie „Wspólnota Polska” i wykonywane wspólnie
z konserwatorami litewskim, w uzgodnieniu z Departa-
mentem Konserwacji litewskiego Ministerstwa Kultury.
Na Białorusi od trzech lat działa Akademia Nieświes-
ka, która powstała przy współpracy z Ministerstwem
Kultury i Druku Republiki Białoruś. Natomiast specja-
liści białoruscy z Instytutu Konserwatorskiego w
Mińsku, pod nadzorem Ośrodka Ochrony i Konserwacji
Zabytków, wykonywali prace zabezpieczające ruin
zamku w Nowogródku.
Wśród instytucji współpracujących z Biurem, na
Ukrainie szczególne miejsce zajmuje Instytut Konser-
watorski we Lwowie „Ukrzachidprojektrestavracja”.
Dzięki niemu prowadzona przez Biuro ewidencja za-
bytków wzbogaciła się o setki kart inwentaryzacyj-
nyjnych obiektów architektury sakralnej, dworów i
założeń pałacowo-ogrodowych oraz przeszło 600 kart
inwentaryzacyjnych nagrobków Cmentarza Łyczako-
wskiego we Lwowie.
W zakresie ochrony dziedzictwa kulturalnego
pozostało jeszcze wiele do zrobienia. Konieczna jest
współpraca wszystkich stowarzyszeń i instytucji do
tego powołanych oraz władz państwowych i samo-
rządowych zarówno w Polsce, jak i na Białorusi oraz
na Ukrainie. Dla polepszenia warunków współpracy
z Litwą konieczne jest możliwie jak najszybsze pod-
pisanie stosownego Porozumienia między Pełno-
mocnikami Rządów obu Państw. Ilość wykonanych
prac przede wszystkim będzie uzależniona od sytuacji
gospodarczej w tych państwach i nakładów finan-
sowych przeznaczanych na ochronę zabytków.
Ze względu na zły stan zachowania istnieje pilna
potrzeba wykonania prac remontowych i konserwa-
torskich wielu obiektów zabytkowych. Na Białorusi
należą do nich między innymi wyposażenie kościoła
w Krzemienicy, czy też ołtarz w kościele w Wołpie.
Na Ukrainie można wymienić: kościół w Zbarażu, ka-
plicę Sieniawskich w Brzeżanach i dworek Słowackich
w Krzemieńcu. Należy również rozpocząć prace kon-
serwatorskie na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.