DOI article:
Regulska, Grażyna: Gotyckie relikwiarze medalionowe na Śląsku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48915#0416
Gotyckie Relikwiarze Medalionowe na Śląsku
407
a)
8. Relikwiarz medalionowy, koniec XV wieku; a) awers, b) rewers.
Wrocław, katedra św. Jana Chrzciciela
8. Kapselreliąuiar, Ende 15. Jh., a) Yorderseite, b) Riickseite. Breslau, Domschatz
Masnera, którzy opowiadali się za datowaniem około roku 150034, wszyscy badacze od-
nosili go zgodnie do początków wieku XVI, wiążąc z silnymi wówczas we Wrocławiu
wpływami złotnictwa węgierskiego i działalnością fundacyjną Jana Turzona, biskupa wro-
cławskiego w latach 15 0 6-15 2 035. Dziś już jednak wiadomo, że medalion wykonany zo-
stał znacznie wcześniej, pozostawiony bowiem przez jego twórcę, a dotąd nie zuważony,
napis minuskułą na wewnętrznej stronie rewersu głosi: finitu[m] est hoc o/?[us] s[u]Z>
an[n]o ćZ[omi]m 1478 subpo\W\dere ij /7z[ar]c (il. 6). Figurki św. Jadwigi i św. Jana Chrzci-
ciela, głównych patronów Śląska, diecezji wrocławskiej i katedry we Wrocławiu wskazu-
ją, że ozdobiony nimi relikwiarz od początku przeznaczony był dla świątyni, w której się
zachował i powstał na miejscu, w jednym z wrocławskich warsztatów złotniczych. Za-
pewne niełatwo przyjdzie wyśledzić, kto kierował tą pracownią i jak długo była czynna,
34 E. HINTZE, K. MASNER, Goldschmiedearbeiten Schlesiens. Eine Auswahl von Goldschmiedearbeiten schlesischer
Herkunft oder aus schlesischem Besitze. Breslau 1911, s. 7, tabl. X.
35 L. BURGEMEISTER, G. GRUNDMANN, Die Kunstdenkmdler der Provinz Niederschlesien. Bd. I: Die Kunst-
denkmdler der Stadt Breslau. Teil. 1, Breslau 1930, s. 143; BRAUN, op. cit., s. 288, 291-292, il. 272; GUNDEL,
op.cit., s. 24, tabl. 15; S. MIHALIK, Denkmdler undSchulen des ungarischen Drahtemails im Ausland. „Acta Historiae
Artium Academiae Scientiarum Hungaricae” 5: Budapest 1958, z. 1-2, s. 80, il. 4; A. BOCHNAK, J. PAGACZEWSKI,
Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich. Kraków 1959, s. 110; T. ADAMEK, Związki polsko-węgierskie
w zakresie złotnictwa gotyckiego. „Roczniki Humanistyczne” XXI, z. 4, Lublin 1973, s. 18; L. BEKE, Sodronyzoman-
cos ótvdsmiivek. Budapest 1980, s. 35-36, il. 11-12; J. MANDZIUK, Katalog ruchomych zabytków sztuki sakralnej
w Archidiecezji Wrocławskiej. T. 1, Wrocław 1982, s. 135; R. KACZMAREK, J. WITKOWSKI, Dzieje relikwii i reli-
kwiarze św. Jadwigi. [W:] Święta Jadwiga Śląska (ok. 1174-1243). W 750 rocznicę śmierci. Wrocław 1993, s. 47;
SZCZEPKOWSKA-NALIWAJEK, op. cit., s. 241.
407
a)
8. Relikwiarz medalionowy, koniec XV wieku; a) awers, b) rewers.
Wrocław, katedra św. Jana Chrzciciela
8. Kapselreliąuiar, Ende 15. Jh., a) Yorderseite, b) Riickseite. Breslau, Domschatz
Masnera, którzy opowiadali się za datowaniem około roku 150034, wszyscy badacze od-
nosili go zgodnie do początków wieku XVI, wiążąc z silnymi wówczas we Wrocławiu
wpływami złotnictwa węgierskiego i działalnością fundacyjną Jana Turzona, biskupa wro-
cławskiego w latach 15 0 6-15 2 035. Dziś już jednak wiadomo, że medalion wykonany zo-
stał znacznie wcześniej, pozostawiony bowiem przez jego twórcę, a dotąd nie zuważony,
napis minuskułą na wewnętrznej stronie rewersu głosi: finitu[m] est hoc o/?[us] s[u]Z>
an[n]o ćZ[omi]m 1478 subpo\W\dere ij /7z[ar]c (il. 6). Figurki św. Jadwigi i św. Jana Chrzci-
ciela, głównych patronów Śląska, diecezji wrocławskiej i katedry we Wrocławiu wskazu-
ją, że ozdobiony nimi relikwiarz od początku przeznaczony był dla świątyni, w której się
zachował i powstał na miejscu, w jednym z wrocławskich warsztatów złotniczych. Za-
pewne niełatwo przyjdzie wyśledzić, kto kierował tą pracownią i jak długo była czynna,
34 E. HINTZE, K. MASNER, Goldschmiedearbeiten Schlesiens. Eine Auswahl von Goldschmiedearbeiten schlesischer
Herkunft oder aus schlesischem Besitze. Breslau 1911, s. 7, tabl. X.
35 L. BURGEMEISTER, G. GRUNDMANN, Die Kunstdenkmdler der Provinz Niederschlesien. Bd. I: Die Kunst-
denkmdler der Stadt Breslau. Teil. 1, Breslau 1930, s. 143; BRAUN, op. cit., s. 288, 291-292, il. 272; GUNDEL,
op.cit., s. 24, tabl. 15; S. MIHALIK, Denkmdler undSchulen des ungarischen Drahtemails im Ausland. „Acta Historiae
Artium Academiae Scientiarum Hungaricae” 5: Budapest 1958, z. 1-2, s. 80, il. 4; A. BOCHNAK, J. PAGACZEWSKI,
Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich. Kraków 1959, s. 110; T. ADAMEK, Związki polsko-węgierskie
w zakresie złotnictwa gotyckiego. „Roczniki Humanistyczne” XXI, z. 4, Lublin 1973, s. 18; L. BEKE, Sodronyzoman-
cos ótvdsmiivek. Budapest 1980, s. 35-36, il. 11-12; J. MANDZIUK, Katalog ruchomych zabytków sztuki sakralnej
w Archidiecezji Wrocławskiej. T. 1, Wrocław 1982, s. 135; R. KACZMAREK, J. WITKOWSKI, Dzieje relikwii i reli-
kwiarze św. Jadwigi. [W:] Święta Jadwiga Śląska (ok. 1174-1243). W 750 rocznicę śmierci. Wrocław 1993, s. 47;
SZCZEPKOWSKA-NALIWAJEK, op. cit., s. 241.