Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (40.1978)

BACCIARELLIANA


U. 1. M. Bacciarelli, Portret młodego mężczyzny, ol. pł., 1755, Muzeum
Naród, w Warszawie, nr inw. 129

listy kontur futrzanego płaszcza okrywającego ramię
lewe. Równoważą owe diagonale linia barku i wy-
raźnie zaznaczony brzeg szerokiego mankietu habit.
Widoczny w lewym rogu inny fragment futrzanego
płaszcza zawiera elementy owych przeciwstawnych
diagonali. Ani jedna linia kompozycji nie jest tu
przypadkowa. Koloryt obrazu, faktura tkanin, koro-
nek, futra, w porównaniu z innymi wczesnymi obra-
zami Bacciarellego, potwierdzają fakt jego autor-
stwa. Typowa jest maniera zakładająca ruchliwość
i wzbogacenie detalami dolnej części kompozycji, a
przy tym spokojny rysunek popiersia, umieszczony
na tle nie rozpraszającym uwagi, z dyskretnie, ra-

czej schematycznie zaznaczonym elementem archi-
tektury (innym razem będzie to kotara lub fragment
pejzażu).
Napis wskazujący na Bacciarellego jest więc zu-
pełnie wiarogodny — i tak obraz ponad sto lat przy-
pisywany innym artystom przywrócony został jego
autorowi. Jest to wydarzenie tym ważniejsze, że
dzieło pochodzi z okresu drezdeńskiego (1750—56),
a z lat tych znane były dotąd — i to po wojnie je-
dynie z reprodukcji fotograficznych — tylko dwa
obrazy Bacciarellego.
Rafael Mengs budował swoje kompozycje również
na rusztowaniu podziałów geometrycznych, analogie

149