Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (40.1978)

U. 1. Fragment zrekonstruowanej tkaniny
do Przedpokoju ks. I. Łubomirskiej w
Wilanowie. (Fot. B. Seredyńska)

MARIA ŻUKOWSKA

WSPÓŁCZESNE REKONSTRUKCJE TKANIN ZABYTKOWYCH I ICH
ZASTOSOWANIE WE WNĘTRZACH PAŁACOWYCH

Jednym z trudniejszych problemów konserwator-
skich jest przywrócenie dawnej świetności większym
obiektom lub zespołom zabytkowej architektury
świeckiej. Ocalałe lecz częściowo zdewastowane w
czasach pożogi wojennej pałace i zamki, którym na-
daje się obecnie inne niż pierwotnie funkcje, wyma-
gają szczególnej troski, ogromnego pietyzmu i rze-
telnej pracy specjalistów wielu dziedzin, by mogły
znowu służyć społeczeństwu. Tkaniny są jednym z
ważnych elementów, które stanowią o właściwym kli-
macie zabytkowych wnętrz mieszkalnych. Wystarczy
tu wymienić trzy zerowej klasy obiekty — Wawel, Wi-
lanów i Łańcut — by przekonać się, jak wielką w
ich wnętrzach rolę odgrywają wspaniałe dekoracje
z tkanin. Niekiedy ocalała architektura, ale nie istnie-
je już dawne urządzenie sal i pokojów, obrazy, me-
ble, tkaniny. Zmiany pierwotnego wystroju następo-
wały niekiedy w związku z przebudowaniami lub
zmianą przeznaczenia wnętrz.

Problem rekonstrukcji tkanin potrzebnych do wy-
posażenia poszczególnych obiektów jest złożony i po-
winien być rozpatrywany indywidualnie dla każdego
zabytku. Zasadniczą rolę odgrywa tu ranga obiektu,
jego wartość historyczna i artystyczna. Inaczej za-
gadnienie to będzie wyglądało przy prowadzonych
pracach konserwatorskich w zabytkach klasy zero-
wej, jak np. Wawel, Łańcut, Wilanów, które dzięki
autentyzmowi zachowanej architektury i licznym
mieszczącym się tam wspaniałym dziełom sztuki słu-
żyć mają społeczeństwu przede wszystkim jako mu-
zea-rezydencje. Inaczej odtwarzać będziemy wnętrza
skromniejszych i mniej wartościowych obiektów, któ-
re ratując od zagłady przeznaczymy na odmienne niż
wyżej wymienione cele. Funkcja poszczególnych
obiektów odgrywa tu rolę niebagatelną. Konieczne
jest jasne określenie, czym dany obiekt był i komu
ma w przyszłości nadal służyć. W zabytkach wielkiej
wartości historycznej i artystycznej prace konserwa-

443