DOI Artikel:
Chojecka, Ewa: Wokół wyposażenia graficznego druków słowiańskich Szwajpolta Fiola
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48233#0240
WOKÓŁ WYPOSAŻENIA GRAFICZNEGO DRUKÓW SŁOWIAŃSKICH SZWAJPOLTA FIOŁA
II. 3. Ukrzyżowanie, ikona z Doliny, w. XVI. (Wg
Sujencićkyj, Ikonopis...)
U. 4. Ukrzyżowanie, ikona pędzla Emmanuela Lam-
pardos, 1615, Wenecja. (Wg Lezikon..., ed. Kirsch-
baum, II, s. 619)
opuszczająca ramiona. Marię podpiera jedna spośród
trzech kolbiet, znajdujących się na drugim planie.
Z prawej kroczą dwie męskie postacie, z których
pierwsza wyobraża św. Jana Ewengelistę, druga na-
tomiast określona została pnzez Betterównę, Sićyn-
skiego i Niemirowskiego jako Józef z Arymatei22.
Identyfikacja ta wydaje się jednak niedokładna.
Sposób przedstawienia tej figury zdaje się bowiem
wskazywać, że drzeworytnik wykorzystał tutaj nie-
zrozumiały dla niego pierwowzór. Postać wyobrażo-
na została z uniesionym prawym ramieniem, jakby
wskazując na Chrystusa. Jednakże nie zostało przed-
22 BETTER, o.c., s. 6; — SICYNŚKYJ, Grauiury..., o.c.,
s. 20—22: — NEMIROYSKIJ, Naćalo.... o.c.. s. 110.
23 l. REAU, Iconographie
II, s. 496.
24 G. MILLET, Recherches
gile aur XIVe, XVe, et XVI
de Mistra, de la Macedoine
de Part chretien, Paris 1957,
sur 1’iconographie de l’Evan-
slecles d’apres les monuments
et du Mont Athos (Bibliothe-
stawione dolne przedramię wraz z dłonią, jakie po-
winny być widoczne na * lewo, za głową św. Jana.
Gest wskazywania na Chrystusa przysługiwał w iko-
nografii wschodniej (często także i zachodniej) oso-
bie św. Longina, centuriona, wypowiadającego zda-
nie Vere Filius Dei erat iste. Longin przedstawiony
bywał na ogół w krótkim stroju żołnierskim, zatem
odmiennie niż w drzeworycie krakowskim23. Nato-
miast figura Józefa z Arymatei pojawia się zwykle
w obrazach Zdjęcia z krzyża lub Złożenia do Gro-
bu; w scenie Ukrzyżowania występuje bardzo
rzadko24.
ąue de Ecoles franęaises d’Athenes et de Romę, fasc. 109,
Paris 1916, s. 439, przyp. 3). Autor wymienia przykłady
Ukrzyżowań z Józefem z Arymatei z malowideł ściennych
vj Tszauch-In (Kapadocja), z tryptyku z kości słoniowej
w zbiorach Muzeum Berlińskiego (repr. Lerikon d. Christ'
lichen Ikonographie, o.c., tab. I, il. 3), oraz na drewnianym
krzyżu z paryskiego Musee Cluny oraz na krzyżu pogrze-
bowym z Rostowa, datowanym 1458.
227
II. 3. Ukrzyżowanie, ikona z Doliny, w. XVI. (Wg
Sujencićkyj, Ikonopis...)
U. 4. Ukrzyżowanie, ikona pędzla Emmanuela Lam-
pardos, 1615, Wenecja. (Wg Lezikon..., ed. Kirsch-
baum, II, s. 619)
opuszczająca ramiona. Marię podpiera jedna spośród
trzech kolbiet, znajdujących się na drugim planie.
Z prawej kroczą dwie męskie postacie, z których
pierwsza wyobraża św. Jana Ewengelistę, druga na-
tomiast określona została pnzez Betterównę, Sićyn-
skiego i Niemirowskiego jako Józef z Arymatei22.
Identyfikacja ta wydaje się jednak niedokładna.
Sposób przedstawienia tej figury zdaje się bowiem
wskazywać, że drzeworytnik wykorzystał tutaj nie-
zrozumiały dla niego pierwowzór. Postać wyobrażo-
na została z uniesionym prawym ramieniem, jakby
wskazując na Chrystusa. Jednakże nie zostało przed-
22 BETTER, o.c., s. 6; — SICYNŚKYJ, Grauiury..., o.c.,
s. 20—22: — NEMIROYSKIJ, Naćalo.... o.c.. s. 110.
23 l. REAU, Iconographie
II, s. 496.
24 G. MILLET, Recherches
gile aur XIVe, XVe, et XVI
de Mistra, de la Macedoine
de Part chretien, Paris 1957,
sur 1’iconographie de l’Evan-
slecles d’apres les monuments
et du Mont Athos (Bibliothe-
stawione dolne przedramię wraz z dłonią, jakie po-
winny być widoczne na * lewo, za głową św. Jana.
Gest wskazywania na Chrystusa przysługiwał w iko-
nografii wschodniej (często także i zachodniej) oso-
bie św. Longina, centuriona, wypowiadającego zda-
nie Vere Filius Dei erat iste. Longin przedstawiony
bywał na ogół w krótkim stroju żołnierskim, zatem
odmiennie niż w drzeworycie krakowskim23. Nato-
miast figura Józefa z Arymatei pojawia się zwykle
w obrazach Zdjęcia z krzyża lub Złożenia do Gro-
bu; w scenie Ukrzyżowania występuje bardzo
rzadko24.
ąue de Ecoles franęaises d’Athenes et de Romę, fasc. 109,
Paris 1916, s. 439, przyp. 3). Autor wymienia przykłady
Ukrzyżowań z Józefem z Arymatei z malowideł ściennych
vj Tszauch-In (Kapadocja), z tryptyku z kości słoniowej
w zbiorach Muzeum Berlińskiego (repr. Lerikon d. Christ'
lichen Ikonographie, o.c., tab. I, il. 3), oraz na drewnianym
krzyżu z paryskiego Musee Cluny oraz na krzyżu pogrze-
bowym z Rostowa, datowanym 1458.
227